2020-жылдын 7-мартында К.Баялинов атындагы балдар жана жаштар китепканасынын искусство залында акын, жазуучу З.Пасаңованын “Томаяк издеген бакыт” китебинин бет ачарына арналган талкуу болот. Талкууга акын-жазуучулар, адабиятчылар катышат. Жаңы китепти колго алып окугуңуздар келсе талкууга келип катышыңыздар. Кирүү акысыз.
Айсберг оодарылганда… Аңгеме -Эжеке?!. Амансызбы?! Каердесиз?! – Жаш жигиттин дүрбөлөңдүү доошу. Негедир, үй телефонума чалыптыр. Бүгүн мени телефондон издешкендердин баарынын үнүндө ушундай дүрбөлөң бар эле. Аман-эсен экенимди билишкенде тирүү экениме таң калгандар да, кубанып кеткендер да болду. Ооба, алардын бул сезимдери мага түшүнүктүү. Кечээтен бери кан төгүлүп, өрттөлүп, каракталып, будуң-чаң түшкөн чакан шаарда тирүү каларыбызга өзүмдүн да көзүм жетпей турган. Сабыркоо жана коркунуч үшүмдү алып койгонбу, азыр да ким чалганын үнүнөн тааный албадым. Бизде “эжеке” деп демейде мугалим аялга кайрылат эмеспи, демек, окуучуларымдын бири. -Ким элең? – дедим бүшүркөп. -Мен, толугу менен…..
ЖИБЕК АЯЛ Кыш эле кычыраган, бороон эле. Күз эле күтүрөгөн, шамал эле. Оо ал бир орой эле, орой эле, оо анда көптөр чыны чабал эле. Жалтанып койгон эмес бычагыңан, мылтыктан, чокморуңан, ушагыңан. Туткунун жеңип далай көр турмуштун, кебелбей чыккан азап тузагынан. Төкмөнү төкчү кээде нөшөрлөтүп, кара сөз жазчу кээде өчөңдөтүп, бир чыгаан болот эле бул ойронуң талантты бербегенде кечеңдетип. Ырдаса ыры мукам үнү булбул, иштесе оозу дудук, жаны дулдул. Ичкенде булбул да жок, дулдул да жок, бука баш айбан болуп калчу кургур. Кубалап же бир куулуп көргөн эмес, жеңилген же толугу менен…..
2020-жылдын 4-март күнү, саат 15.00 дө Бишкектеги “Манас” жана Ч.Айтматов атындагы Улуттук академиясында Казакстан жана Кыргызстандын элчиликтеринин, ТҮРКСОЙ Эл аралык маданий Ассоциациясынын, Кыргызстан менен Казакстандын жазуучулар Союзунун, “Манас” жана Ч.Айтматов атындагы Улуттук Академиянын, Атырау областтык акимиатынын колдоосунда – акын-котормочу, филология илимдеринин кандидаты Маржан Ершунун “Жүрөгүм” аттуу кыргыз тилинде чыккан ыр китебинин тушоо кесери жана жалпы чыгармачылыгына арналган адабий кечеси өтөт. Китепти казак тилинен кыргыздын белгилүү акыны – Алтынай Темирова которгон. (!!!) Тушоо кесерге кыргыз-казак акын-жазуучуларынан: Төлөгөн Мамеев, Гүлсайра Момунова, Асан Жакшылыков, Маркабай Ааматов, Меңди Мамазаирова, Баяс Турал, Мая Осмонкулова, адабий толугу менен…..
Ажар I Күн кылтылдап, уясына батып бара жатат. Ала-Тоонун чокусуна токтогон бирин-серин үлбүрөгөн ак булуттар күндүн батарда чачкан нуруна боёлуп, кызгылт тартып, дүйнөгө жаңылык киргизгендей. Учу түбү жок туңгуюк көк да, казанбактай көмкөрүлүп, бүткүл макулукту кучагына алып, өзүнүн кечки жумшак илеби менен алда кимди сүйүнткөндөй болот. Калың бейитти бет алган жалгыз аяк жол менен үч аял келе жатты. Бирөөнүн үстүндө шайы ала чапаны бар, жоолугу бош ийинине түшүп, жылаң баш, аягында кепич, маасы, өңү саргайыңкы, жүдөңкү, ак жүзүнүн көркү кетип, көзүнүн алды карарган. Жашы 15—16 чамасында, сенделип, буту араң гана толугу менен…..
* * * Турмушума кирдиң дагы шаардай, тынчымды алып түн уйкудан кетирдиң. Эшигимди ачып ийдиң шамалдай, тос-тополоң, астын-үстүн ичи үйдүн. Ушул кечте күттүм, чырак өчпөдү. Кошунанын бөлмөсүндө музыка… Катып алып бербей койду түн сени, айланды да мен өтө албас сызыкка. Күндө сени алып келген трамвай сен себинген атыр жытка мас болуп, Барат ана, күнөөкөрдөй араң, жай… бөлмө менин жүрөгүмдөй бош болуп. * * * Сени менен жолугушуп капыстан, дирилдетип сезимимди өрттөдүм. Кызыл таңды, шүүдүрүмдө калып калган издерди, жана дагы кеч киргенде сенин кызыл жоолугуңдай удургушуп күйүп кеткен толугу менен…..
Азыркы кыргыз аңгемесинин горизонту Аңгеме… Ал азыркы учурда кандай саптар, жөрөлгөлөр менен баюуда? Кандай жетектөөчү, негизги тенденциялары баамга урунат. Изденүү маанайы кандай? Сөз учугун улоодон мурун жанрдын табиятына токтолуу зарыл. Анткени, жалпы эле аңгеме жанры жөнүндө сөз козгогондо жанрдын спецификалык өзгөчөлүгүнө токтолуп кетүү максатка ылайыктуу. Себеби, бу категория аңгеменин жандуу адабий процесстеги алган орду, бүгүнкү күнкү ал-абалы, келечек перспективасы, негизги тенденциялары, көркөм өзгөчөлүктөрү менен терең шартталышып турган кубулуш. Ошентип, аңгеме традициялык түшүнүк боюнча прозанын чакан түрү. Арийне, мындай жеке касиети анын көркөм табиятын толук, чар тараптуу ачып бере албасы айкын. толугу менен…..
Кыргыз эл акыны Кожогелди Култегиндин 60 жаш мааракеси эл аралык деңгээлде белгиленди Кыргыз эл акыны Кожогелди Култегиндин 60 жаш мааракеси Анкара шаарында эл аралык деңгээлде белгиленди. Мааракелик салтанат акындын адабий жана маданий ишмердүүлүгүн чагылдырган слайд-шоу менен башталып, андан ары акындын чыгармачылык изденүүлөрүнө арналган түркиялык адабиятчы, профессор Нежие Ата Йылдыздын доклады менен улантылды. Кыргыз Республикасынын Түркиядагы элчиси Кубанычбек Өмүралиев окуп берген Кыргыз Республикасынын Президенти Сооронбай Жээнбековдун мааракелик куттуктоосу айрыкча толкундануу менен кабыл алынды – салтанат күбөлөрү орундарынан туруп кол чабышты. ТҮРКСОЙ баш катчысы Дүйсен Касеинов өз сөзүндө Кыргыз эл акыны Кожогелди толугу менен…..
САРЫ ЧЕМОДАН (Эссе) Обончу, маркум Калмурат Рыскуловго! Жетпеди деп көксөгөн талабына, Жан досум, кейибегин абалыма. (Турар КОЖОМБЕРДИЕВ) Анда мен “өлүм”, “жашоо”, “турмуш” – деген нерсенин өзүн айра тааный албаган аңкоо бала элем. Энемдин кашында эркелеп, өмүрдүн маңызы эмне экенинен кабары жок кезимде, жетилген курак кучагын жая тосуп алды. Алигүнчө көз алдымда. Ошол жылы алгач ирет жансыз адамдын сөөгүн көрүп, денем үрккөнү эч эстен кетпейт. Сексенден өтүп чоң атам акка моюн суна, а дүйнө жайга сапар алды. Элеттен тыш, калаада көп кабаттуу үйдөн чыкпай, бал муздак жеп чоңойгон тагдырымды бир жектедим толугу менен…..