Э.Эрматов: Рухий дүйнөсү жабыр тарткан элдин өйдө болуп кетүүсү кыйын

ЖООПКЕРЧИЛИК * * * Пенде болуп жаралгандан кийин ар бирибиздин өзүбүзгө тиешелүү Алла Тааланын алдында, жашап турган коомубуздун алдында, ага-туугандын, бала-чаканын алдында аткара турган жоопкерчилигибиз бар. Аны өз убагында моюнубузга алып астейдил аткаруу менен адам болуп баш көтөрүп жүрөбүз. Ошол жоопкерчиликти алганыбыз менен биз кадыр-барктуубуз. Ошону менен алдыбызга койгон аруу-асыл максаттарыбызга жетебиз. Биз аны канчалык даражада аткарганыбызга жараша башкалар мамиле кылып баа берет. Ошого жараша жөндөмүбүз канчалык экендиги байкалат. Жоопкерчилик бар жерде, адамга ишеним артылат. * * * Биздин эң ыйык жоопкерчилигибиз – Мекен алдындагы жоопкерчилик. Миңдеген жылдар бою ата-бабаларыбыз толугу менен…..

РЮНОСКЭ АКУТАГАВА: Эң татаал искусство – эркин жашоо

ЭРГЕЖЭЭЛДИН ЭКИМЕТИ        Искусство искусство үчүн Искусство искусство үчүн деп чуулдагандардын көпчүлүгү искусствонун чуркалары. Ашынган улутчул адамдардын көбү да ата мекенсиздер. Биздин эч кимибизге кудай кут кылган нерседен башканын кереги жок.  Тарыхый материализм Агер ар бир прозачы турмушту Маркстын тарыхый материализмине тууралап сүрөттөсө, анда ар бир акын ай менен күндү, тоо менен сууну Коперниктин күндү айлануу теориясына ылайыктап ырдашы шарт. «Батыштан күн батты» – деп айтуунун ордуна, «Жер мынча градус, түкүнчө мүнөткө ооду» – деп айтууга туура келет. Аны көркөм сөз деп ким айтат. Дагы ошол жөнүндө Азыркы Кытайдын ашкан толугу менен…..

А.Акималиев: Атаандашкан Алыкул, Есенинге, Айбаттуу жаш болчумун кезегинде

Алик Акималиев Ырлары жазууга үлгүртпөй шаштырып көңүлгө келет болуш керек. Анткени, өзү шамалдай удургуп, буюгуп, учуп – конуп жүрө берет. Бир орунга турбайт, кайсы редакцияга барсаң Алик байкенин башы көрүнөт. Кайсы редакциядан жолуксаң сурай берет: “Ушул жерде иштеп атасыңбы?” Жок деген жообуңду кулактын сыртынан кетирет, башка редакциядан кайра сурайт: “Ушул жердесиңби?” Берешен адам, талантын аябай арноо ырларын төгүлүп – чачылып жазат. “Срочно” керек болуп калса, башка бирөөгө арнаган ырындагы ысымдарды өзгөртүп кийинкисине деле арнай салат… Жашоодо да бир сөздү беш – алты адамга катарынан кайталап салат да, аягында ал сөздү толугу менен…..

Т.Кожомбердиев: Көлчүктөгү ай

Кумурска көргөн тоо Келатыптыр жумушка Кыл муруттуу кумурска. Топчуну алып колума Тосуп койсом жолуна: Тыягынан карады, Быягынан карады, Аркы-терки бойлоду Тоо экен деп ойлоду…   Минип жүрүп атын издеген Түш болгондо Малабай Жылкыларды санаса, Бирөө жетпейт караса, Мына кызык тамаша!   Андан-Мындан көрүнүп, Атын чүлөп теминип, Издеп жүрөт Малакең Кара терге чөмүлүп.   Тапкан өңдүү акылды Чоң атасы чакырды: -Санадыңбы, – деди ал, – Минип жүргөн атыңды?   Алды артына карабай Кызык экен Малабай! Издеп жүргөн турбайбы Минген атын санабай…   Түн ортосунда Түн ортосу. Өчкөн үйдүн чырагы, Айлананын уктап толугу менен…..

А.Сарманбетов: Мекенсиз

Капортосунан көпкөк суу мелт-калт толгон кууш капчыгайды бойлой кеткен кан жолдо жалтыраган кара “мерседес” зуулап келатты. Жайдын толуп турган маалы болгону менен капчыгай ичи салкын. Өрөөндү өрдөй чубалган Токтогул суу сактагычынан улам болсо керек. Саргарган тоо жонунда карайган кесек таштар менен анда-мында сейрек бадалдардан башка көзгө такоол эчтеме жок. Төбөдөгү көк асмандын тереңинде жалгыз бүркүтпү, кулаалыбы канатын калдайта жайып жай каалгыйт. Аң издеп жатса керек. Тоо боорундагы жазгы жашыл бетеге саргарып, күйүп кеткен. Зыпылдаган машина эңкейиш жолго өтүп, жайыкка чыга бере жол четине чыга токтоду. Арткы эшигинен сеңселген суюк ак толугу менен…..

А.Токтогулов: Поэзияга коюлган талап эч качан жеңил болгон эмес

Поэзияга мамиле 1972-жылы «Кыргызстан» жана «Мектеп» басмалары «Поэзия күнү», «Учкун», «Темир канат» аттуу поэтикалык үч альманах чыгарды. Бул үчѳѳнѳ кыргыз поэзиясынын айтылуу ѳкүлдѳрүнѳн тартып эң жаш авторлоруна чейин киргизилди. Башкача айтканда үч жыйнак азыркы кыргыз поэзиясынын ал-абалын, негизги тенденцияларын, мүнѳздүү ийгилик-кемчиликтерин толук болбосо да кадимкидей чагылдырып турат. Кыргыз поэзиясынын азыркы бийиктиги үчүн биз баарыдан мурда фольклордук ой жүгүртүүдѳн реалистик жазманын магистралдык жолуна карай алгачкы кадам шилтеген, профессионалдык адабияттын ыкмаларын, методдорун, кѳркѳм каражаттарын алгачкылардан болуп ѳздѳштүрүшкѳн, кыргыз адабий тилин ѳз колдору менен калыптандырган жана калыптандырып келе жаткан, бүткүл ѳмүрүндѳ граждандык бийик толугу менен…..

А.Акималиев: Дөөлөрдүн кичинекей аялды сүйүп отурууга убактысы жок

Адабиятка сырттан көз салып жүргөн кээ бир окурмандар тамаша-чынын аралаштырып “Мамлекет адабият менен маданиятка көңүл бурбай калгандан бери көпчүлүк калемгерлер чыгарма жазбай башка иштер менен алектенип кетти. Бирок жалгыз гана Алик Акималиев тээ союз учурундагы акын, жазуучулардай эле эч жерде иштебей чыгармачылыктын артынан түшүп, догурунуп болсо да ыр жазып жүрдү. Ошол гана чыныгы акын экен” деп калышат. Бул сөздүн чындыгы бардай. Себеби жеке мен бу киши менен тааныш болгондон бери (он беш жыл аралыгында) аны көчөдөн дайыма өзүнүн кол жазмалары, ар кандай гезит-журналдар, ким бирөөнүн же өзүнүн китептери салынган кытай толугу менен…..

Э.Эрматов: Акындык бул тагдыр экендигин мага Пушкин үйрөттү

АДАБИЯТ ИНСТИТУТУ * * * Насип буйруп Москвадагы Адабият институтунда окуп калдым. Башка окуу жайларда кандай экендигин билбеймин, бизде жумасына бир күндү «чыгармачылык күн» деп койчу. Бул күнү жалаң семинарда бири-бирибиздин ырларыбызды талкуулап өткөрчүбүз. Кемчилдиктерибизди аябай бетке айтаар элек. Ачуу сындарга чыдабай ыйлаган күндөрүбүз да болду. Мындан сырткары айына үч-төрт жолу шаардын театрларына кирүү үчүн ар бирибизге бекер билет таратып берчү. Кап, ошондо кийинчерээк драма жазарымды билсем, бир да билетимди күйгүзбөй спектаклдерге барып турмакмын. Ошондой болсо да шаардагы дээрлик бардык театрлардын босогосун аттап, чыгармачылык дем-илебин туюп калганыма азыр ичимен сыймыктанам. толугу менен…..

Эдуард Асадов: Жоокер жандар чуңкур казып, бир кезде, Күрөк менен жүрөктөрдү көмүшкөн

Расул ГАМЗАТОВ: АДАМЗАТТА ЭҢ НЕГИЗГИ ҮЧ ЫР БАР Адамзатта эң негизги үч ыр бар, Абдан шаңдуу, анан дагы бүтүн зар. Ал үчөөнүн бирөө артык баарынан – Эне ырдаган бешик ыры бу жыргал…   Экинчи ыр – дагы эле эне ырыбы?! Кармап көрүп муздактыкты чыныгы, Баласынын табытында озондойт… Үчүнчүсү – бардык ырлар тиги-бу…   Эдуард АСАДОВ: БЕЛГИСИЗ ЖООКЕР БЕЙИТИ Белгисиз бир аскер жаткан бейит дөң! Андайларга Волга, Карпат көрүстөн. Жоокер жандар чуңкур казып, бир кезде, Күрөк менен жүрөктөрдү көмүшкөн.   Жол боюнда жашыл кемер азалуу, Максат, үмүт, толкундануу, санааны Жашырган ал толугу менен…..

Мукаш Жумагулов: Талант

Талант (Сахнага жаӊыча модада кийинген жигит чыга келет.) Эх, талант! Талант! Талант дегениӊ бир керемет, бир ажайып, бир жыргал экен го! Көрсө, бул көркөмдүү, көрүнүктүү, ийкемдүү жашоонун бир ыкмасы  экен. Мына бирибиз акын, бирибиз артист, бирибиз художник, бирибиз жазуучу болуп күндөн-күнгө оргуштап, өнүгүп, өсүп бара жатабыз. Ушундай современный таланттарды тууп салган, кийинки современный энелерге даӊк! Мен мезгилдин талабына жараша бул дүйнөгө келгенимди карасаӊ. Жаратылыш мага мээни бир чоӊ баштык омподой эле берген экен. Бах! (Чөнтөк күзгүгө каранып). Өӊүм, түсүм, дидарым, кебете кешпирим, тимеле европалыктардыкындай турбайбы? Көзүм, оозум, мурдум… Бах чиркин, толугу менен…..