Category: Дасмия

Лайли Үкүбаева: Акын Бектуруш Салгаманинин бейнесине сүртүмдөр

Жазуучулар Союзу

Акын Бектуруш Салгаманинин бейнесине сүртүмдөр Азыркы оомалуу-төкмөлүү заманда кыргыз көркөм  сөз өнөрү арабасын кылдыратып, эзелтеден берки эпикалык бай дүйнөбүздүн түндүгүн түшүрүп, коломтосун өчүрбөй келатканына мен кыргыз жараны катары да, адабий ишке тиешеси бар кесипкөй инсан катары да миӊ мертебе шүгүрчүлүк кылып келем. Анткени эгемендиктин алгачкы жылдарында биринчи сокку биздин экономикабызга эле эмес, ошону менен катар эле маданиятыбызга тийгени да күнү бүгүн эстен кетпейт. Жылмалабай ачыгын айтсак, ушу бүгүнкү күндө да жыргап кеткен абалда эмеспиз. Башкасын айтпаганда да, акын-жазуучуларыбыздын чыгармаларын калайык калкка тааныштырып, байма-бай жарыялай турган, дамамат чыгып туруучу бир дагы толугу менен…..

Үмүт Култаева: Аялзат асирети: Афина жана аялмээр

Жазуучулар Союзу

Аялзат асирети: Афина жана аялмээр (Жаш акын Афина Бакированын чыгармачылык изденүүлөрү) Чыгармачылык хаос… Ар бир чыгарма мен үчүн өлүп кайра тирилүү Чынгыз Айтматов Афина Бакирова – азыркы кыргыз поэзиясында келечегинен үмүттөндүргөн жаш акындардын катарында унутулбай саналган калемгерлердин бири. Анын алгачкы  “Мен өзүмдү сүйүү кызы атаймын”  аттуу ырлар жыйнагында  көз мончоктой жаш кыздын жаштык, сүйүү, табият, ата-эне, дос жөнүндөгү али ууз  сезим-туюму көркөм чагылып, ага аттуу-баштуу акындардын (А.Өмүрканов, А.Жакшылыков, А.Темирова ж.б.) көзү түшкөн. Таза кыздай наздуу ырлары менен “Алыкулдун ак боз ат” фестивалында  лауреат болууга татып, андан соң Жазуучулар союзуна мүчөлүккө толугу менен…..

Абдиламит Матисаков: Титаник

Жазуучулар Союзу

Титаник (аңгеме) Алыс-жуукка аз чыккангабы, Анталияң түшкүр, Жунус абага жердин түбүндөй көрүндү. Самолёт ичин өз үйүндөй көрүп, ортолук менен өдө-ылдый баскандарга теңелбей кыстоосу келгенде гана козголбосо, учак келип конор-конгончо бир ордунан жылбады. Аягы жерге тийип-тиелекте утурлай чыккан сакал-мойлоочон эки жигит алардын жүк-пүгүн көтөрүшүп, ак бусик менен чай кайнамга жеткизбей “Титаник” мейманканасына алып келишти. Ал жерден Ак деңиздин жака-бели алаканга салгандай бир ажайып көрүнөт экен. Жээк бойлой бийик өскөн пальмаларды мурда-кийин көрбөгөнгө Жунус абанын көзүнө бир калаты учурады. Чыдабай кетип; “мунуң миң тамырлуу болгон менен көлөкө бербесе кайкалап өскөнү бир пул. толугу менен…..

Арслан Койчиев: “Вице-президенттин” соңку каты

Жазуучулар Союзу

“Вице-президенттин” соңку каты (“Каяктасың, Тяньшань?”) С.Анын жана анын тагдырлаштарынын арбагына арналат I Багалчагы катый элек балалык кезинде атагы Ала-Тоонун булуң-бурчуна абыдан угулган манасчы болмокту кыялданган, чырымтал жигит чагында Фрунзеге келип, мугалимдиктин үч жылдык окуусуна түшчүсүндө, жок эле дегенде элимдин Толстой сындуу эпсиз мыкты жазуучусу болуп берсем деп дегдеген, а бирок бу жарыкчылыкка маңдайы кайкы, багы тайкы туулган экен, ошондогу кыял-тилектин биринен кудай айтпай, ойдо жок жерден немис менен согуш чыгып, ошол согуштан жаманатты болуп “вице-президент” атыгып кайткан С. А. ыкшыткан жөтөлү тыйыла түшкөндө темир керебеттен чымыркана араң турду да, илкий толугу менен…..

Молдоакмат Бапаков: Шайкелең күндөр кош болгун, Шайтандын эсин оодарган…

Жазуучулар Союзу

Элегия Учту жаның капысынан улардай, Улуу дүйнө түштү мага тумандай. Улутунуп турганымды ким туйсун, “Уулум” деген сөзүң бир саам угалбай.   Атым кулап, аркам кулап жөлөнгөн, Көктү медер кылып турам көгөргөн. Кубат кылчу аскар тоомдон ажырап, Кудай бүгүн урду мени төбөмдөн.   Чын жайыңа кеттиң болуп жагалмай, Жалган дүйнө жакын эле балаңдай. Аза күтүп, айрыларым билбепмин, “Ата” дебей, көрдүм неге агамдай.   Өчтү өмүр, «а» дегенге тил келбей, Өттү өмүр дайра чөлгө сиңгендей. Өкүрүктөн кулак тунат, балдарың, Кадырыңды жаңы гана билгендей.   Өттү өмүрүң жайдын күнкү өткүндөй, Алды ажал алтын толугу менен…..

Үмүт Култаева: Түрк тилдүү элдердин фольклордук чыгармаларындагы эпикалык салттуулук маселеси

Жазуучулар Союзу

Түрк тилдүү элдердин фольклордук чыгармаларындагы эпикалык салттуулук маселеси (фольклорист-этнограф С.Т.Кайыповдун изилдөөлөрүнүн мисалында) Аннотация. Макалада түрк тилдүү элдердин фольклордук чыгармаларындагы эпикалык салттуулук фольклорист, текстолог С.Т. Кайыповдун изилдөөлөрүнүн материалында талдоого алынат. Окумуштуунун эмгектеринде изилдөөгө жасаган жекече мамилеси, колдонгон методдорунун негизинде жараткан илимий табылгалары фольклористикадагы жаңылык болгондугу илимий жактан аныкталат жана анын түрк тилдүү элдердин оозеки чыгармаларын мындан ары изилдөөлөргө үлгү болуучу сабактарына тиешелүү баа берилет. Тектеш элдердин оозеки чыгармаларындагы  эпикалык салттардын маданий баарлашууну өнүктүрүүгө, илимий изилдөөлөрдүн келечегине оң таасир этүүчү ролу талдоого алынат. Түйүндүү сөздөр. Эпикалык салттуулук, салыштырма-типологиялык, этногенез, этномаданият, этнография, архивдик толугу менен…..

Элдар Аттокуров: Мүмкүн бүгүн, бир падыша төрөлдү?

Жазуучулар Союзу

ЫРДЫН ПИРИ – “ПЕГАСКА”  Жетем деп айга желпинип Сугарбай күндө желдирип Канатын какпай жыгылды Жөө жүрүп калдым энтигип. Көөдөндө түнөп аргымак, Көк жайык көлгө азгырат… Өзөндүн суусун бургандай Көзүмдөн ылдый жаш кулап. Ай алыс, орто, жыл алыс Өмүрдөн биз да жылабыз Аргымак минип өткөндү Тамшанып карап турабыз. * * * Токтобогон кадамдардай арыштап Бара жатат өмүр бизден алыстап, Келер күндүн чыгара албай эсебин Өткөн күндөн неге издейсин  табышмак? * * * Падышалар баштап койду эрөөлдү, Кылычташып күнөөсү жок – эр өлдү. Ошолордун жолун улап кетүүчү. Мүмкүн бүгүн, бир падыша төрөлдү? толугу менен…..

Стефан Цвейг: Шахмат новелласы

Жазуучулар Союзу

Шахмат новелласы Нью-Йорктон Буэнос-Айреске каттоочу чоң пароход түн ортосунда жөнөй турган болуп, эл опур-топур. Топ ичинде аркы-терки жөөлөшүп, узатып чыккандар жүрөт. Каскеткаларын чекеге кыйшайта кийген телеграф чабармандары жүргүнчүлөрдү фамилияларынан чакырышып, гүл кармап, жүк көтөрүп өтүп жатышат. Кызыга карашкан балдар трапта өйдө-төмөн чуркашат. Кеменин оркестри тынымсыз күү чалат. Досум экөөбүз опур-топурдан оолак, үстүңкү палубада турган элек. Аңгыча жаныбыздан магнийдин нуру эки-үч жолу жарк-журк этип калды. Кыязы жүргүнчүлөрдүн арасында атактуу бирөө бар окшойт, кетер алдында берген интервьюсу менен кошо сүрөтү да керек болуп калган го деп ойлодум. Досум ошол жакты карап: — толугу менен…..

Юкио Мисима: Улуу урматтуу Аои

Жазуучулар Союзу

Но [1] театр стилиндеги пьеса Катышуучулар: Ясуко Рокудзё – аял; Хикару Вакабаяси – аябай келишимдүү сулуу эркек; Аои – Хикарунун аялы; Медайым.             Түн. Ооруканадагы палата. Көшөгөнүн эң төрүндө Аоинин керебети жайкашкан. Сол тараптагы чоң терезенин пардасы тартылып коюлган. Эшик көшөгөнүн оң тарабында. Аои уктап жатат. Хикару: (Палатага медайымдын коштоосунда плащчан кирип келет. Сумкасын жерге таштап, медайымга кайрылат.) Уктап калдыбы? Медайым: Ии, ооба. Бөбөк сыңар терең уйкуга кетиптир бечара. Хикару: Бир аз катуу сүйлөсөм болобу? Медайым: Болот, бирок өтө катуу эмес. Ага уйку дары берилген. Хикару: (Керебетке жакын келип, уктап толугу менен…..

Бейшебай Усубалиев: 4975     

Жазуучулар Союзу

4975                                                                                          (аңгеме) Досум Кубан Мамбеталиевге Баян Асылбекович чочугансып ойгонду. Эмнеден чочуду? Эстей албады. Чочугандай көрүнсө керек. Ушинтип ойлоп койду. Турду да, адаттагыдай эле, жуунду: “Бетимде эле тактар көбөйүп баратат, – деди санааркай, маңдайындагы күзгүгө тигиле. Анан негедир кайдигер:– Боордон дешет го”… Үйдө киши барбы дегендей, кулак түрүп калды. Жан жоктой. Кечээ үйдө байбичеси экөө эле калганы эсине түштү. “Алар болгондо… – деди ичи жылый жылмая, –эмгиче үйдү үч көтөрүп…” Неберелерин айтып жатканы; алар кечээ эле өз үйлөрүнө тарап кетишпеди беле. Байбичеси кайда кеткен? Эстеди, негедир жылмая кетти. Адаты да, дайыма толугу менен…..