Бейшебай Усубалиев: 4975     

4975                                                                                          (аңгеме) Досум Кубан Мамбеталиевге Баян Асылбекович чочугансып ойгонду. Эмнеден чочуду? Эстей албады. Чочугандай көрүнсө керек. Ушинтип ойлоп койду. Турду да, адаттагыдай эле, жуунду: “Бетимде эле тактар көбөйүп баратат, – деди санааркай, маңдайындагы күзгүгө тигиле. Анан негедир кайдигер:– Боордон дешет го”… Үйдө киши барбы дегендей, кулак түрүп калды. Жан жоктой. Кечээ үйдө байбичеси экөө эле калганы эсине түштү. “Алар болгондо… – деди ичи жылый жылмая, –эмгиче үйдү үч көтөрүп…” Неберелерин айтып жатканы; алар кечээ эле өз үйлөрүнө тарап кетишпеди беле. Байбичеси кайда кеткен? Эстеди, негедир жылмая кетти. Адаты да, дайыма толугу менен…..

Бейшенбай Усубалиев: “Мен балалыгымды жазып бүтө элекмин, анан…”

Уучу кур эмес улуттук адабият Жазуучу Бейшенбай Усубалиев: “Мен балалыгымды жазып бүтө элекмин, анан…” -Агай, жакында эле мамлекеттик тарых музейинде “Зоока” аттуу китебиңиздин бет ачары өттү. Кандай таасирлер болду? -Китеп чыгарам деген ниет болгондо эле, менде негедир китептин бет ачарын дагы өткөрүшүм керек деген ой жаралган. Ырас, мурда деле китептерим чыгып жүргөн, бирок мындай ой келген эмес. Негедир бул жолу “сөзсүз өткөрөм” деген бир эңсөө, көксөө пайда болду. Бул окурмандар менен, эл менен жолугушуу кусалыгынан жаралган ой болсо керек. Уюштуруу иштери да жакшы болду, жыйын да жандуу, кызыктуу өттү. Келген меймандардын толугу менен…..

Жазуучу Бейшенбай Усубалиевдин “Зоока” китебинин бет ачары өттү

Кыргыз Республикасынын Улуттук тарых музейинде жазуучу Бейшенбай Усубалиевдин “Зоока” аттуу китебинин бет ачары болуп өттү. Китептин бет ачарына акын-жазуучулар, адабиятчылар, мамлекеттик жана саясий ишмерлер, маданият өкүлдөрү, ишкерлер катышты. Усубалиев Бейшенбай Нарын районунун Оттук айылында 1954-жылдын 9-декабрында туулган. 1971-жылы Оттук орто мектебин бүтүрүп, 1971-1972-жж. Нарын облустук «Нарын правдасы» гезитинде адабий кызматкер болуп иштеген. 1977-жылы Кыргыз улуттук университетинин филология факультетин аяктаган. 1972-1979-жж. ушул эле университеттин кыргыз тил илими кафедрасында улук лаборант, саатчы-окутуучу болуп эмгектенген. 1980-1982-жж. Кыргыз улуттук университетинин аспирантурасында окуп, 1983-жылы кандидаттык диссертациясын коргогон. 1983-1989-жж. «Мектеп» басмасында редактор, улук редактор, 1989-1990-жж. Кыргыз толугу менен…..

Ризван Исмаилова: Көкүрөктү бошоткуң келсе, көрүстөнгө бар…

Көкүрөктү бошоткуң келсе, көрүстөнгө бар…  (Б.Усубалиевдин “Чымчыктар сайрап жатат…” деген аңгемесин окугандан кийинки ойлор) Экинчи макала Түркиялык атактуу жазуучу, Нобель сыйлыгынын лауреаты Орхан Памук: “Быть писателем-это значит заставить сказать читателя:” “Я тоже хотел сказать это, но не мог бы выразит так просто” деп айткандай, ачуу чындыкты айткан жеңил эмес. Аны ыгы менен айтканды билген, жеткире алган да чеберчилик. Айтмакчы, О.Памукту Ата-мекениндегилер жактыра беришпейт, жаман көрүшөт, анткени анын чыгармаларында акыйкатты көзгө сайып көрсөткөн, чыркыраган чындыкка тике караганга аргасыз моюн сундурган даремет күчтүү. Чебер сүрөткер Бейшенбай Усубалиевдин “Зоока” деген чыгармалар жыйнагында өзгөчө бир таасирдеги, толугу менен…..

Ризван Исмаилова: “Зоокага” адабий экскурс же “уялгандан деле адам өлбөйт окшойт”

Китепке пикир “Зоокага” адабий экскурс же “уялгандан деле адам өлбөйт окшойт” Биринчи макала Кыргыз адабиятында өткөн, мурунку жана азыркы муундун акын- жазуучуларынын жеке стилин кененирээк, тереңирээк талдоо маселеси эмнегедир аксап келет. Адабияттын алпы Ч.Айтматовду ар тараптуу изилденип жатат деген тыянакка таянганыбыз менен кара сөздүн чеберлери: Т.Сыдыкбеков, А.Жакыпбеков, Т.Касымбеков, М.Гапаров жана башка бир топ жазуу стили, жазуу манерасы башкалардан асман менен жердей айырмаланып турган калемгерлердин индивидуалдуу стилин казып, керек болсо ар бир сөзүн талдап, таасири менен сиңимдүүлүгүн таразалап, көркөм өнөр ээлеринин жекелик өзгөчөлүгү менен бөтөнчөлүгүн кашкайта ачып берүү кечеңдеп жаткандай сезилет. толугу менен…..

Бейшебай Усубалиев: Таяк

Таяк (аңгеме) Уктатпачы мени, жазгы жаан, Жашыл дүйнө шаңын самайык (Айгул Узакова) Тунук акын Айгүл Узакованын жаркын элесине −Тим эле укмуш! Уксаң эми… Кичине көңүлдөнүп уксаң, тим эле укмуш ай!.. – деп аптыга сүйлөп, бирде каткырып, кайра эле бышактап ыйлап ийип жатып, бул окуяны бир кезде чогуу иштешкен Айгүл айтып берген эле. Көңүл коюп угумуш болуп отурганым менен, мен анда анча деле назар тиккен эмесмин. Көрсө… Окуя мындайча башталыптыр. Дөң-Алыш айылын өрдөй кеткен кара жолдо бир маршрутка келатты. Ичинде – жүргүнчүлөр. Бир кезде алды жактан үч караан көрүндү. Үчөө тең, убадалашып толугу менен…..

Бейшебай Усубалиев: Түйшөлткөн 7 томдук

Ойкана Түйшөлткөн 7 томдук «Ар тараптуу зор талант Советбек Байгазиев кайдан келди?» – деген суроону коюп жатып, бала чагымда (окуучулук куракта) жүрөгүмдө уюп калган эки так аргасыздан эске түштү: К.Жусуповдун «Аянкул» повести. Согуштан эки көзүнөн ажыраган Аянкулга качан көз бүтөт, бүтүшү керек эле деп күтүп жатып, үмүтүм акталбай, сыздап кала берген элем. Советбек Орозкановдун кичинекей каарманы тегирмендин (Караңгыда каман күркүрөйт) ичиндеги бүлбүл чырактын жарыгында жерде жаткан гезиттин айрындысынан капысынан өзүнүн ырынбы, кабарынбы окуп калып, сүйүнгөнүнөнбү, коркконунанбы, айтор ааламды жаңырта кыйкырып алган эле. Ошол кыйкырык үн азыр да кулагымда жаңыра берет. толугу менен…..

Бейшебай Усубалиев: “Жаныңыз кыйналып калат”, же бир күнкү сабактан бир үзүм

“Жаныңыз кыйналып калат”, же бир күнкү сабактан бир үзүм (Өскөн Даникеевге) Мени тикирее карап отурган студенттериме тамашалай кайрылдым: -Деги силер кыргыз элинде Айтматовдон бөлөк жазуучулар бар экенин билесиңерби? -Билебиз, билебиз… -Мисалы, кимди? -Мисалы, Даникеевди. Анын “Кыздын сырын” баарыбыз окуп чыкканбыз. Өткөн жылы эле. Алдыда отурган кичинекей кыз ишенимдүү да, сыймыктуу жооп берди. -“Кыздын сырынбы”?… Мен ушинттим да, анан сөзүмдү улабай, ойго чөгүп кеттим. Бул чыгарманы мен да  окуган элем. Анда мен да дал ушул студенттердей куракта болсом керек. Күнү бүгүнкүдөй көз алдымда. Кыш болчу. Нарын шаары аппак карга чулганган. Мен толугу менен…..

Бейшебай Усубалиев: Зоока

Зоока –Кичине киши өңдүрөөгүн берчи…– деди Карагул, жаман тумагын аялын көздөй сунуп. – Даакыдай самсаалатып… Киши уялат экен… –Уялганда!.. – Аялы оозун эптеп келатып, кайра жалтактай кетти. – Жок да. Дагы тумагы жок келбедиңби кечөө… –Ыя?! – Карагул көзүн ала качты. – Тумагы жок… Өзүм эле келдимби?.. –Ооба!.. – Аялы зиркилдейин деп келатып, дагы жалтактай кетти. – Өзүң эле келдиң. Бул коктуда бизден бөлөк ким бар эле?.. –Аа… Айбекти кошуп берсең болмок экен. –Кошкондо малды ким карайт эле?.. –Аа… Кудай алды дейсиңби, бир талга илинип турат да. –Колун шилтеди. – толугу менен…..

Б.Усубалиев :”Жүз жылдар кийин не болот, же дагы бир жолу адамдык трагедия жөнүндө”

Изденүү,  Табылга, Изденүү                                                                                                                                                                Бейшебай Усубалиев Менин он эки саптык ырымды Бейшебай 60 толугу менен…..