Month: November 2020

Эсенбай Нурушев: Бектуруш – синэстетик акын

Жазуучулар Союзу

Азыркы кезде акындар көп. Бектуруш алардан эмнеси менен айырмаланат, өзгөчөлөнөт? Биринчиден, Бектуруш – синэстетик акын. Синэстетика деген дүйнөнү өзүнчө кош кабылдоо, аралаш көрүү, туюу дегендик. Ушундай мыкты сапаттар таланттуу акындарда, айрым төкмө ырчыларда, туйгусу күчтүү сүрөтчүлөрдө болот. Өкүнүчкө карай, мындай изги сапаттар көпчүлүк калем кармагандарда жок, болсо да аз. Ал эми Бектурушта мындай чеберчилик күчтүү. Ал бир эле көрүнүштөн бир нече сүрөт, картинаны көрөт, жаратат. Ушуну синэстетика деп айтат, бул термин адабияттын теориясында дагы бар. “Тосордо” деген ырын мисалга тартам: “Чөккөн тоолор окшошот мис чөөгүнгө, чокуда кар агарат пил сөөгүндөй. толугу менен…..

Тамара Добул кызы: Бакыт, бир келип кет бар болсоң, Мен сени күтүп чоң жолдомун!

Жазуучулар Союзу

Чыгарма, китеп көлөмү менен бааланбайт Соңку жылдарда китептер өтө көп чыгып жатат. Айрыкча ыр китептер. Ыр китеп деген менен алардын дээрлик көпчүлүгү али поэтикалык деңгээлге жетпеген, нукура поэзиянын жыты да жок, эптеп эле чүргөлгөн бирдемелер. Андай китептер колуңа тийип калса аргасыздан эсил кайран СССРди эске аласың. Ал убакта басмадан чыкчу ар бир китеп оболу Жазуучулар союзунун тиешелүү секцияларында каралып, талкууга коюлуп, чоң акындар тарабынан чыгарышка ылайык саналса гана басмаларга сунушталып, ал жердеги кызматкерлер да сын электерине салып, ага кошумча мамлекеттик сырды сактоо кызматы тарабынан каралып /цензура/, анан гана жарык көрчү. толугу менен…..

Темирбек Жолдубаев: Куучу (Мистикалык аңгеме)

Жазуучулар Союзу

Куучу (Мистикалык аңгеме) Эшбото аксакал айыл четиндеги сай жээгинде, өзүнчө бөлүнүп турган дөбөчөдө олтурду. Жалгыз. Жанында эч ким жок. Айыл дегенибиз он чакты агарган, бозоргон боз үйлөр… Андан бирин-экин киши кирип-чыгышып адамдар бар экенин айгинелеп тургансыйт. Теребел толукшуп, гүлдөрдүн атыр жыты аңкыган, көк толугу менен бышкан жаздын эң сонун мезгили. Айыл туурасы эки бута атымдай жазы, ортосунан коктуну жара бөлүп аккан эки кулактай кашка суусунун учу-кыйры жок көрүнбөгөн эңдүү сайдын жээгинде. Ал ошол сайдын жээгиндеги дөбөчөдө, апакай кылып ашатылган жумшак териден камчыга тасманы ылайыктап ичке тилип олтурду. Карыса да сөөктүү, толугу менен…..

Аман Кармышаков: Түзүлбөй калган келишим (тамсил)

Жазуучулар Союзу

Түзүлбөй калган келишим (тамсил) Бир күнү чычкандар жашыруун чогулуп калышты. Алар мышыктын коркунучу тууралуу ойлорун ортого салышты. Ары кетишти, бери кетишти. Акырында мышык менен, “кол салышпай тынч жашоо” деген келишим түзүүнү чечишти. Бул ишке, жетекчиликке, бир добуштан Сур чычканды бекитти. Бирок, кандай жол менен баруу керек? Кайсы жол зыян, кайсы жол пайда берет? Бул суроого баарынын баштары катты. Талкуу кызуу жүрүп, түшкөн сунуштар да оңою менен өтпөй жатты. –Туугандар! Жакшылап ойлонолу, оң капталыбыз менен да, сол капталыбыз менен да жатып толгонолу! Болбосо, билесиңер го мышыкты. Эртең эле чуулган салып, көрсөтөрү толугу менен…..

Абдыжапар Эгембердиев: Ашуудан ары ашуу бар (Кыргыз эл акыны Омор Султанов 85 жашта)

Жазуучулар Союзу

Кыргыз эл акыны Омор Султанов 85 жашта Ашуудан ары ашуу бар Кылымдардын кыйырын кезген тарыхый жолунда, тээ Манас атабыздын доорунан бери не бир чыгаан уулдары кыргыздын атагын чыгарды, анын атын алыс-жакынга таанытып, Ысык-Көлүндөй көгүлтүр байрагын мезгил түпкүрүнөн бери желбиретип, сыймык менен алып келди. Элибиз да өз кезегинде мындай азаматтарын алаканына салып, алардын ысымдарын тарых бетине алтын тамгалар менен чегелеп, бүгүнкү күнгө жеткирди. “Элдин атын эр чыгарат, эрдин атын эл чыгарат” деген ушул да. Ар бир доордун, ар мезгилдин өз баатыры, өз ченеми бар экен. Бүгүнкү жаңырган дүйнөнүн жүзү “кызыл кыргын, толугу менен…..

Бектуруш Салгамани: Кечээ гана сүлкүлдөп жүргөн бакта, кайда менин күз деген коңур атым?

Жазуучулар Союзу

Кайда менин күз деген коңур атым? Сөөлөтүнө, көркүнө тоюп дайым, сук артчусуң көргөнүң, жолукканың. Кечээ гана сүлкүлдөп жүргөн бакта, кайда менин күз деген коңур атым?   Туйлачу ээлеп тоо, кыр, бак, шүдүгөрдү, токчулуктун, төр, дандын жыты келчү. Тула бою, тердиги – күмүш эле, токуганмын күн түспөл күмүш ээрди.   Күмүш – жүгөн, чылбыры башындагы, күмүш, мистен болчу – үртүк, жабуулары. Шыңгырачу да күмүш үзөңгүсү, шуулдап турчу жел, шамал жалындагы.   Күндөп-түндөп айкырып, кишинечү, кишинесе жер, асман титиречү. Чапсам дегем көк бөрү, улактарда! – чыктым бактан табалбай изин эми.   Уктап толугу менен…..

А.С.Пушкин: Сараң рыцарь

Жазуучулар Союзу

Сараң рыцарь Катышуучулар: Альбер Иван (Альбердин кызматчысы) Барон (Альбердин атасы) Герцог   1-көрүнүш Мунарада Альбер жана Иван Альбер: – Сөзсүз барам мелдеш болчу жерге мен. Туулгамы апкелчи, Иван, көрөйүн. (Иван туулганы берет) Тешик туулга, жараксыз. Жаңысын эптеп таппасам, Кантип кием башыма. Граф Делорж наалаты! Туулгамы туштаганын карачы! Бир какканда ээринен кулатып, Оңой тийген жоксуз ага сиз деле. Бир күн, бир түн тилсиз жатты, али да эсин жыя электир. Антсе да ал анча зыян тарткан жок. Альбер: – Көөдөн деген өзүнүкү Жаңысын сатып алам – деп, Бир тыйынын коротпойт. Ай, аттиң толугу менен…..

Догдурбек Юсупов: Пародиялар парады

Жазуучулар Союзу

Багымды ачты Эзелтен акындардын баары ырдашты, Сүйдүк деп айдай сулуу карындашты. Ай да эмес, Күн да эмес, Жылдыз да эмес, Колума бирөө тийип – багымды ачты. (Омор Султанов)   Сулуулар болуп дайым ырдаганы, Эзелтен акындардын кызып каны. Мен дагы кем калбастан ошолордон, Баштадым “Сен жөнүндө поэманы”.   Сүйөм деп сулууларды күйүп-жандым, Жете албай бирөөнө да өлүп талдым. Жүзүнчү ырды жаңы чыгарганда, Акактап кадимкидей чарчап калдым.   Отурсам аарчып коюп көздөн жашты, Сооротуп, күлүмсүрөп серпип кашты Колума бирөө тийип эптеп эле, Жар болуп өмүрлүккө багымды ачты.   Кыш – алсыз коркок толугу менен…..

Михаил Лермонтов: Биз акылды жемиши жок илим менен кургаттык

Жазуучулар Союзу

Орус адабиятынан Акын Рафаэль ашкан илхамы Жандуудай кистин колго алып, Үр сулуудай жаш кызды Бүткөн соң тартып, таң калып Өнөрүнө өзү кубанып Жыгылган экен куланып! Аздан соң таркап сонуну Көөдөндө дымып көргөнү. Жанчылып чарчап шалдырап, Унутуп калган жалдырап Табият берген жөндөмүн.   Ошондой акын: кылт этсе ой, Каламдан төгөт коротпой Бүт жанын; лира үнүнөн Сыйкырга тунуп бүт дүйнө, Жүргөндөй бейиш төрүндө Унутуп өзүң өңүндө, Арзыткан көңүл аздеги! Силерди ырдайт, силерди! Жүрөктүн анан табы өчүп Солгундап кагат эмеспи. Көңүл да сууйт кайра анан! Биринчи көргөн элести Унутпайт акыл далайга.   Атак толугу менен…..

Ш.Бейшеналиевдин жашаган үйүнө мемориалдык такта илинди

Жазуучулар Союзу

Кыргыз Республикасынын эл жазуучусу, Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты, жазуучу, драматург Ш.Бейшеналиевдин жашаган үйүнө мемориалдык такта илинди. Аземге КРнын Маданият, маалымат жана туризм министринин орун басары К.Иманалиев, КРнын Улуттук жазуучулар союзунун төрагасы Н.Калыбеков жана жазуучунун замандаштары, калемдештери катышты. Жазуучу бул үйдө 1957-жылдан 2000-жылга чейин жашаган.