Category: Дасмия

Насыпбек Асанбаев: Билим жана күч

Жазуучулар Союзу

Билим жана күч Илгери адамдар уруу-уруу болуп бөлүнүп, бири-бирин чаап, бири-биринин мал-мүлкүн талап турган тынчы жок заман болгон экен. Элдер ал кезде дайыма согушка даяр болуп, качан жоо келет деп сактанып жашашчу дешет. Шаарлар болсо азыркыдай ачык болбой, туш тарабынан дубалдар менен коргондолуп турчу. Мына ошондой шаарлардын бирөөсүнүн ханы бир күнү элине мындай жарлык чыгарат. -Эл-журт, балдарыңарга билим берүүнү, китеп окутууну токтоткула. Аларды жаштайынан машыктырып, булчуңдарын чыңдагыла. Себеби, китеп душманга каршы коргон болуп бербейт. Жоону жеңиш үчүн күч гана керек. Кимде-ким күнүгө машыкпаса, алсыз болсо жазага тартылат! Хандын бул жарлыгына толугу менен…..

Арууке Нурбекова: Салижан Жигитовдун “Жаңырык” ыр жыйнагына адабий сереп

Жазуучулар Союзу

Салижан Жигитовдун ырлары азыркы жаштардын көзү менен Салижан Жигитовдун “Жаңырык” ыр жыйнагына адабий сереп Алым Токтомушев кезинде мындай деген экен: “Сакенин ушул сакадай бою сары алтын жыйнагына бетачар жазам деген ой үч уктасам түшүмө кирген эмес. Башка бирөөлөр жазат деп элестетпегем да. Негедир а киши башкаларга гана жазса жарашчудай сезип алыпмын”. Анын сыңарындай, адабият дүйнөсү менен жаңы гана таанышып келе жаткан 4-курстун студенти үчүн бүтүндөй түрк адабият аренасына өзүнүн кылган ишинин майын чыгарган профессионал адабиятчы, сөзмөр, чындыкты так кесе сүйлөгөн реалист, юморист, акын жана жазуучу, драматург, чебер котормочу, кошоматы жок толугу менен…..

Айбек Абдылдаев: Чоң энем күткөн жаз

Жазуучулар Союзу

Чоң энем күткөн жаз -Жүгүртүп жүрүп, мүдүрүлтүп ал, оо Кудай-таалам! Мына жазды көрдүм кайра, Күндү көрдүм! -Энем адатынча Кудай менен түз эфирин баштады! – деди менден улуу агам. Күн жылыганда биздин бүлөбүз үйдүн жанындагы чакан багыбызга төшөк салып, төгөрөнө олтуруп түшкү тамак ичебиз. Мен эс тарткандан бери ушундай, күн жаабаса бир аптадай түштөнүүбүз ушул жерде болот. Муну баары эле кылабы, же биздикилер эле салтка айлантып алганбы, анысын билбейм. Бакта үч-төрт түп өрүк, анан мырза теректер бар. Жазды энем өзгөчө тосуп алат. Чоң эне деп айтапайт биз тарапта, эне дейбиз. Энем толугу менен…..

Базарбү Медетова: Таарынсаң таарын, чындыкты айтам асылым, Мен сага эмес, эң алгач ырга өптүргөм

Жазуучулар Союзу

КР Улуттук жазуучулар союзу “Сармерден” ресторанынын ээси Д.Орозалиевдин демөөрчүлүгү менен уюштуруп келе жаткан “Чай үстүндө” баарлашуу долбоорунун кезектеги коногу Базарбү Медетова болду. Өткөн кылымдын 70-жылдарынын аягындагы кыргыз кыздар поэзиясынын өкүлү, табигаттын өзүндөй жөнөкөй, баёо, бирок ошол жөнөкөйлүгү менен күчтүү саптарды жазган таланттуу акын Базарбү Медетованын чыгармачылыгына арналган жолугушуу кечесине КР Эл акыны К.Бакиров, А.Эргешова, Т.Мадылбаев, Р.Мотуев, Д.Буларкиева, обончу М.Осмонов, А.Бакирова, жаш калемгерлер катышты. Жолугушуу кечени КР Улуттук жазуучулар союзунун төрагасынын орун басары К.Кадыракунов алып барды. “Чай үстүндө” баарлашуу долбоорунун максаты кезинде топ жарып чыгып, кийин турмуш-шартына байланыштуу көмүскөдө калган таланттарды алып толугу менен…..

Исамидин уулу Бектурали: Айтпаса ким билет, жасабаса ким көрөт…?

Жазуучулар Союзу

Айтпаса ким билет, жасабаса ким көрөт…?  Кылымдын кыйыр жолунда кылычтын мизине, найзанын учуна, жебенин огуна, душмандын сүрүнө, наадандын запкысына, узуну канча болсо, туурасы да ошончо болушун каалаган державалардын кысымына карабай улуттун улуулугун даңазалап, ушул күнгө чейинки урпактарга урабай жетип келген тилибизге жүз ыраазы, миң таазим кылам. Жанын садага чаап, тилибиз үчүн тике туруп өлүмдү тосуп алган аталарыбыздын арбагы, руху бизден ыраазы болсун, бирок бул айтканга оңой болгону менен аткарууга келгенде опол тоодой оор, нар төөгө жүктөсөк араң көтөрө алгыс жоопкерчилик турат. Албетте, ар жылы эле тилибиз үчүн миңдеген суммалар, балким толугу менен…..

Зинакан Пасаңова: Залкар акындын музасы, акын жана романист Меңди Мамазаирова 80 жашта

Жазуучулар Союзу

Залкар акындын музасы, акын жана романист Меңди Мамазаирова 80 жашта Белгилүү акын-жазуучу, драматург, Кыргыз Эл акыны Менди Мамазаирова эженин кыргыз адабиятында өзгөчө орду бар. Залкар талант Жолон Мамытовдун музасы, татыктуу жары жана акындын адабий казынасынын мураскору болуу милдети эженин жеке чыгармачылыгын арткы планга сүрүп коюшу мүмкүн эле. Бирок, оргуштаган талант менен чыгармачылык эргүү Меңди эжеге тынчтык бермек эмес. Көөдөндү ургулаган жаратмандык ышкы, турмуштун миң тамырынын сокконун туйган сезимталдык, сергек эс-акыл жана профессионал инсандардын ордосуна жаштайынан аралашып калуу тагдыры кыргыз адабиятына таланттуу калемгерди берди. Меңди Мамазаирова кыргыз окурмандарына 70-жылдары тааныла баштаса, ошол убакыттан бери көркөм сөз өнөрдүн жүгүн моюбай көтөрүп, калемгерлердин сап толугу менен…..

Аскар Медетов: Мезгил канатындагы поэзия

Жазуучулар Союзу

Мезгил канатындагы поэзия Кыргыз адабиятында чоң таланттар учурунда бааланбайт. Нукура поэзиянын бийик үлгүлөрүн жараткан А.Осмонов, О.Султанов, Т.Мукановдордун чыгармачылык тагдыры мунун айкын далили. Поэзиянын бул үч залкарынын көркөм дүйнөсү, поэтикалык казынасы толугу менен изилдене элек, чети оюлган жок. Белгилүү акын Өмүрбек Тиллебаевдин чыгармачылыгы да ушундай тагдырга туш болду. Анын курбалдаш калемдештери эл акыны, эмгек сиңирген ишмер наамдарын алышты, томдуктарын чыгарып жатышат, сыйлыктарга ээ болушту. Бирок Өмүрбек андай сый-урматка бөлөнгөн жок. Анткени кыргыз коомунда наамды да, сыйлыкты да чуркаган алат, татыктуулардын эмгегин калыс баалап, “татыктуу” деп наам, сыйлык ыйгаруу чанда бир көрүнүш, толугу менен…..

Эрлан Жумагазиев: «Улуу мурас» – улуттук өзөк менен замандын талабын айкалыштырган китеп

Жазуучулар Союзу

«Улуу мурас» – улуттук өзөк менен замандын талабын айкалыштырган китеп Элдик оозеки чыгармачылыкты изилдөө, жыйноо, топтоо, басмадан чыгаруу бүгүн эле баштала калган жери жок. Айталы, XIX кылымда «Манас» эпосун эң алгач кагазга түшүргөн казак Чокан Валихановду, ошол эле кылымда кыргыздын элдик чыгармаларын топтоого эмгек сиңирген немис Василий (туулганда коюлган аты Фридрих) Радловду, XX кылымдын башында кыргыз жеринде элдик чыгармаларды жазып алуучулар ийримин түптөгөн башкыр Каюм Мифтаковду, Сагынбайдын артынан сая түшүп жүрүп, сан-миң саптуу «Манасын» кагазга түшүрүп алган Ыбырайым Абдрахмановду, XX кылымдын башында кыргыз жерине келип, азыр аты аңызга айланган андагы эчен толугу менен…..

Ризван Исмаилова: Көкүрөктү бошоткуң келсе, көрүстөнгө бар…

Жазуучулар Союзу

Көкүрөктү бошоткуң келсе, көрүстөнгө бар…  (Б.Усубалиевдин “Чымчыктар сайрап жатат…” деген аңгемесин окугандан кийинки ойлор) Экинчи макала Түркиялык атактуу жазуучу, Нобель сыйлыгынын лауреаты Орхан Памук: “Быть писателем-это значит заставить сказать читателя:” “Я тоже хотел сказать это, но не мог бы выразит так просто” деп айткандай, ачуу чындыкты айткан жеңил эмес. Аны ыгы менен айтканды билген, жеткире алган да чеберчилик. Айтмакчы, О.Памукту Ата-мекениндегилер жактыра беришпейт, жаман көрүшөт, анткени анын чыгармаларында акыйкатты көзгө сайып көрсөткөн, чыркыраган чындыкка тике караганга аргасыз моюн сундурган даремет күчтүү. Чебер сүрөткер Бейшенбай Усубалиевдин “Зоока” деген чыгармалар жыйнагында өзгөчө бир таасирдеги, толугу менен…..

Ризван Исмаилова: “Зоокага” адабий экскурс же “уялгандан деле адам өлбөйт окшойт”

Жазуучулар Союзу

Китепке пикир “Зоокага” адабий экскурс же “уялгандан деле адам өлбөйт окшойт” Биринчи макала Кыргыз адабиятында өткөн, мурунку жана азыркы муундун акын- жазуучуларынын жеке стилин кененирээк, тереңирээк талдоо маселеси эмнегедир аксап келет. Адабияттын алпы Ч.Айтматовду ар тараптуу изилденип жатат деген тыянакка таянганыбыз менен кара сөздүн чеберлери: Т.Сыдыкбеков, А.Жакыпбеков, Т.Касымбеков, М.Гапаров жана башка бир топ жазуу стили, жазуу манерасы башкалардан асман менен жердей айырмаланып турган калемгерлердин индивидуалдуу стилин казып, керек болсо ар бир сөзүн талдап, таасири менен сиңимдүүлүгүн таразалап, көркөм өнөр ээлеринин жекелик өзгөчөлүгү менен бөтөнчөлүгүн кашкайта ачып берүү кечеңдеп жаткандай сезилет. толугу менен…..