Кыз күйүтү Улуу агам үйгө ыраӊы кубарыӊкы кирип келип: –Энемди ооруканага жаткырышты, – деди оор улутунуп. Бейкапар олтурган жаным, муну укканда чочуп кеттим. Жүрөгүм негедир ийне сайгандай катуу туйлап алды. «Доктурга көрүнүп кайра келем дебеди беле…» Эртеси мектепке да барбай, ооруканага кандай жетип келгенимди өзүм билбейм. Босогодогу нөөмөтчү аялдан айттырып жиберген соӊ, эки көзүмө жаш толуп, күтүп турдум мостоюп. Арадан кыйла убакыт өткөндөн кийин, жасалма жылмайып чыктыӊыз эне. Бир эле күндүн ичинде анардай жүзүӊүздүн кызылы качып, өӊүӊүз аза түшүптүр. Мага жакыныраак келип, көзүмдөн аста өөп, оттой кызып турган мээримдүү алаканыӊыз толугу менен…..
Category: Проза
Жумабек Токтогазиев: Жолбун
Жолбун (аңгеме) …Эгер, Алдар-Көсө кокусунан тирилип кетип, бул мытайым президенттин алдынан карпа-курп чыга калса, аны дагы далысынан жылуу-жумшак таптап: «Жумурай журтубузга атыңыз даңаза болуп туруп, тирүүлөй тозоктун бул жарык дүйнөсүнө кайрадан келип калганыңызга бир чети таң калып турсам, экинчи жагынан Сизге боорум ооруп, эңшерилип жатат. Сиздин ордуңузда мен болсом, бир жетип, бирде жетишпей чыркырап жашап жаткан мындай жашоодон кечип, жылуу-жумшак жаткан жеримди муздатпай кайрадан барып көрүмө жатып алмакмын. Себеби, ал жерден артык бейишти бул жарык дүйнөдөн издеп таппайсың… Жаткан жериңиздин топурагы торко, кыштын сөөк кайрыган суугунда жып-жылуу, күндүн жайкы мээ толугу менен…..
Бектурали Исамидин уулу: Бузук телефон
Бузук телефон Ар кимдин ырыскысы ар тараптан, ар кандай жолдор менен табылат. Бирөө кара жумуштан, бирөө таза жумуштан, бирөө акылы менен, дагы бирөө жакыны менен, бирөө басып жүрүп буту менен, бирөө кол коюп калемдин учу менен, бирөө бийлеп жүрүп, бирөө сүйлөп жүрүп акча табат, албетте жанды багат. Иштеген ишим үчүн нааразы болбоймун, келечектен үмүтүм чоң, жакшылыкты болжоймун. Жашап келем эл жашаган катарда, жумушум жеңил, телефон оңдойм базарда, кейибейм капаланып заманга, алдыга жылуу үчүн аракет керек адамга, бирок ишеним болуусу зарыл, ташталган ар бир кадамда. Бул жумушту аркалоо үчүн билимим жок толугу менен…..
Элмира Ажыканова: Бала
Бала Кээде жалдырама тийгенсип олтуруп калат Бурма. Үйдө жалгыз калганда ушинтип нес болуп калчу болду. Бул чын эле анын тагдырыбы же узакка созулган түшпү? Айтор тумандын ичинде жүргөндөй. Баарысын акыл менен билип турат дечи. Ооба, өлгөндүн артынан эч ким өлбөйт экен. Керек болсо өлгөндүн үстүнө көмгөн кылып, ачыкка чыга келген ачуу чындыкка да баш ийип макул болот экенсиң. Аттиң, өмүрдүн ушунчалык учкулдугун карасаң… Бурма менен Аскарбек кече эле таттуу арзышып, жаштыктын жаркыраган көчөсүндө кол кармашып жүрүшпөдү беле?! Айрылышаар күн келерин ким ойлоптур. Жылдар ушунчалык тез агыптыр. Он беш жыл он толугу менен…..
Исамидин уулу Бектурали: Жүрөгү түшкөн эшек
Жүрөгү түшкөн эшек Ал учурда мен кичинекей бала элем. Атам менен ар күнү талаага жумушка барам. Бизде машина жок болчу, бирок элдин көбү темир тулпарга ээ болгон. Күрөңүнөн келген эшегибиз бар, кээ бир машинага караганда жакшы жумуш аткарат. Моюн тарабында өзгөчө белги жайгашкан, ошол жерге колуңду тийгизип эле койсоң болду, алдында эмне экенине карабай кубалап тиштей берет, бирок анын пайдасы көп тийди. Талаага уйларды айдап жөнөгөн учурда колуңа таяктын кажети жок, болгону эшектин мойнуна кол тийгизсең эле болду, баарын өзү жайгарат. Бала экениме карабай: “Эшектин да акылдуусу болобу?”- деп таң толугу менен…..
Абдиламит Матисаков: Титаник
Титаник (аңгеме) Алыс-жуукка аз чыккангабы, Анталияң түшкүр, Жунус абага жердин түбүндөй көрүндү. Самолёт ичин өз үйүндөй көрүп, ортолук менен өдө-ылдый баскандарга теңелбей кыстоосу келгенде гана козголбосо, учак келип конор-конгончо бир ордунан жылбады. Аягы жерге тийип-тиелекте утурлай чыккан сакал-мойлоочон эки жигит алардын жүк-пүгүн көтөрүшүп, ак бусик менен чай кайнамга жеткизбей “Титаник” мейманканасына алып келишти. Ал жерден Ак деңиздин жака-бели алаканга салгандай бир ажайып көрүнөт экен. Жээк бойлой бийик өскөн пальмаларды мурда-кийин көрбөгөнгө Жунус абанын көзүнө бир калаты учурады. Чыдабай кетип; “мунуң миң тамырлуу болгон менен көлөкө бербесе кайкалап өскөнү бир пул. толугу менен…..
Арслан Койчиев: “Вице-президенттин” соңку каты
“Вице-президенттин” соңку каты (“Каяктасың, Тяньшань?”) С.Анын жана анын тагдырлаштарынын арбагына арналат I Багалчагы катый элек балалык кезинде атагы Ала-Тоонун булуң-бурчуна абыдан угулган манасчы болмокту кыялданган, чырымтал жигит чагында Фрунзеге келип, мугалимдиктин үч жылдык окуусуна түшчүсүндө, жок эле дегенде элимдин Толстой сындуу эпсиз мыкты жазуучусу болуп берсем деп дегдеген, а бирок бу жарыкчылыкка маңдайы кайкы, багы тайкы туулган экен, ошондогу кыял-тилектин биринен кудай айтпай, ойдо жок жерден немис менен согуш чыгып, ошол согуштан жаманатты болуп “вице-президент” атыгып кайткан С. А. ыкшыткан жөтөлү тыйыла түшкөндө темир керебеттен чымыркана араң турду да, илкий толугу менен…..
Бейшебай Усубалиев: 4975
4975 (аңгеме) Досум Кубан Мамбеталиевге Баян Асылбекович чочугансып ойгонду. Эмнеден чочуду? Эстей албады. Чочугандай көрүнсө керек. Ушинтип ойлоп койду. Турду да, адаттагыдай эле, жуунду: “Бетимде эле тактар көбөйүп баратат, – деди санааркай, маңдайындагы күзгүгө тигиле. Анан негедир кайдигер:– Боордон дешет го”… Үйдө киши барбы дегендей, кулак түрүп калды. Жан жоктой. Кечээ үйдө байбичеси экөө эле калганы эсине түштү. “Алар болгондо… – деди ичи жылый жылмая, –эмгиче үйдү үч көтөрүп…” Неберелерин айтып жатканы; алар кечээ эле өз үйлөрүнө тарап кетишпеди беле. Байбичеси кайда кеткен? Эстеди, негедир жылмая кетти. Адаты да, дайыма толугу менен…..
Зинакан Пасанова: Терс кайрык
Терс кайрык (аңгеме) Шариза ошол күнү чоң базардын четиндеги тар көчөдө шашып-бушуп келаткан. Оң колунда буюм толо булгаары торбо. Мүрүсүнө илген иймекей саман кол баштыгынын боосунан бекем кармап, боюн түздөй тыкылдап басса да түрү чарчаңкы. Жашы өткөн сайын эл көп жайларда жүрсө ушинтип өзүнөн өзү чарчай берет. Көзүнөн түшүрбөй тагынып жүрчү чоң алкактуу кара көз айнеги да аны көпчүлүктүн назарынан коргой алчу эмес. Баарынан да базарга барганында бутун шилтей албай кайтат. “Андан көрө гипермаркетке барсаңыз. Каалаганыңыздын баарын кыйналбай табасыз”, – дешчү балдары. Шариза болсо базар-учарын шаардын чок ортосунда тээ байыртан толугу менен…..
Афина Абдылдаева: Гүлкайырлар соолордо
Гүлкайырлар соолордо (аңгеме) Каргашалуу Улуу Ата мекендик согуштан кийинки жылдар болчу. Касиеттүү Талас өрөөнүнүн тоого жакын бир чакан айылында көпчүлүк катары кол кармаша түтүн булаткан Болот менен Күмүш бири – сугатында, экинчиси – тамекисинде иштеп жүрүштү. Экөөнүн арасынан кыл өтпөгөн ынтымагын ого бетер ширеткен данакери, шам чырагы үч жашар кызы Салтанат болчу. Айкүмүш иш десе ичкен ашын жерге койгон, айткан сөзүн аткармайынча жаны тынбаган, нары өтө жоопкерчиликтүү, нары мээнеткеч жан болгондуктан, аны “жаш да болсо, бизге баш болгонго жарайт”,- деп, звено башчылыгына аялдар өздөрү шайлап, чоңдор да алардын сөзүн эп толугу менен…..