Ризван Исмаилова: “Куштар дагы эки-экиден учушат, ушуну такыр эсиңден чыгарба!”

“Куштар дагы эки-экиден учушат, ушуну такыр эсиңден чыгарба!” (“Августтун сегизинде” деген аңгемени окугандан кийинки ойлор) Аңгеме чакан болгону менен аябагандай түйшүктүү жанр. Көлөмү кичине же чоңдугуна карабайт, ички пайдубалындагы топурак, кум, таш, цемент ж.б. курулуш материалдары сыяктуу жана кандай устанын колунан чыкканы баалангандай, аңгеменин композициясына, тилине, баяндоо манерасына эң башкысы жазуучунун жеке стилине байланышат. Анын сюжетинен, композициялык түзүлүшүнөн алынган маани-маңыз жана идеясын ар бир окурман өзүнчө кабылдайт, өз алдынча чечмелейт. Жазуучу жана журналист Алимжан Алибековдун калеминен чыккан кызыктуу аңгемелерин социалдык тармактан окуп жүрөбүз. Айрыкча анын “Августтун сегизинде” аттуу аңгемеси окурманды толугу менен…..

Ризван Исмаилова: “Бейтааныш бекеттен” бейтааныштар жолугушат

“Бейтааныш бекеттен” бейтааныштар жолугушат (китепке пикир) Китептин темасы купуялуулугу, сырдуулугу менен өзүнө тартып турат. Биринчиден, өз мекенибизде жашап, өзүбүз көрүп-билип жүргөн журтубузда эмес, алыскы Мегаполис-Москвада окуп, иштеп, жашап, азыр модага айланып кеткен термин миграциянын өкүлү, мигрант акын Нуриза Өмүрбаева поэзияга кош колдоп сунуп турган көз майынын тунгучу, көкүрөк  туюмунун адепкиси – биринчи китебин бекеринен “Бейтааныш бекет” деп, атабаса керек. Экинчиден, бөтөн эл, бөтөн жерде жүрүп, Мекендин кадыр-кымбатын күн сайын сездирген метронун, аялдаманын, бекеттин, маркеттердин (коюңузчу сан жетпейт…) жана адамдардын бейтааныш жүздөрү бара-бара тааныш-билишке айланат. Үчүнчүдөн, Нуриза Москвадагы бүткүл дүйнөлүк адабият институтун бүтүрүп, толугу менен…..

Ризван Исмаилова: А.Ахматованын “Кой көз королу” котормочуларды эмнеге азгырат?

А.Ахматованын “Кой көз королу” котормочуларды эмнеге азгырат? Орус адабиятынын алтын доорунун өкүлдөрү: А.С.Пушкин, М.Ю.Лермонтов, Н.Гоголь, И.Тургенов, М.Салтыков-Шедрин, И.Крылов, А.Чехов, А.Гончаров, Ф.Достоевский, А.Грибоедов, Н.Карамзин жана башкалар адабият ааламына өздөрүнүн жамбыдай көркөм нарк сиңирилген көрктүү сарайларын тургузуп кетишкен. Орус адабиятынын күмүш доорунун ири өкүлдөрү да: Н.Гумилев, А.Ахматова, А.Блок, А.Белый, В.Брюсов, С.Есенин жана башка орус акын-жазуучулары символизмдин (өздөрүнөн мурунку улуу жана орто муундун) адабий аренадагы орду менен маанисин тереңдетип, жанр катары эсептештирди. Ал гана эмес, бир катар артыкчылыгы, табылгалары менен таң калтырып, алардын поэзиядагы өзгөчөлүгүн, кайталангыстыгын, алмашкыс ордун тастыкташкан. XX кылымдын башталышында орус толугу менен…..

Ризван Исмаилова: Көкүрөктү бошоткуң келсе, көрүстөнгө бар…

Көкүрөктү бошоткуң келсе, көрүстөнгө бар…  (Б.Усубалиевдин “Чымчыктар сайрап жатат…” деген аңгемесин окугандан кийинки ойлор) Экинчи макала Түркиялык атактуу жазуучу, Нобель сыйлыгынын лауреаты Орхан Памук: “Быть писателем-это значит заставить сказать читателя:” “Я тоже хотел сказать это, но не мог бы выразит так просто” деп айткандай, ачуу чындыкты айткан жеңил эмес. Аны ыгы менен айтканды билген, жеткире алган да чеберчилик. Айтмакчы, О.Памукту Ата-мекениндегилер жактыра беришпейт, жаман көрүшөт, анткени анын чыгармаларында акыйкатты көзгө сайып көрсөткөн, чыркыраган чындыкка тике караганга аргасыз моюн сундурган даремет күчтүү. Чебер сүрөткер Бейшенбай Усубалиевдин “Зоока” деген чыгармалар жыйнагында өзгөчө бир таасирдеги, толугу менен…..

Ризван Исмаилова: “Зоокага” адабий экскурс же “уялгандан деле адам өлбөйт окшойт”

Китепке пикир “Зоокага” адабий экскурс же “уялгандан деле адам өлбөйт окшойт” Биринчи макала Кыргыз адабиятында өткөн, мурунку жана азыркы муундун акын- жазуучуларынын жеке стилин кененирээк, тереңирээк талдоо маселеси эмнегедир аксап келет. Адабияттын алпы Ч.Айтматовду ар тараптуу изилденип жатат деген тыянакка таянганыбыз менен кара сөздүн чеберлери: Т.Сыдыкбеков, А.Жакыпбеков, Т.Касымбеков, М.Гапаров жана башка бир топ жазуу стили, жазуу манерасы башкалардан асман менен жердей айырмаланып турган калемгерлердин индивидуалдуу стилин казып, керек болсо ар бир сөзүн талдап, таасири менен сиңимдүүлүгүн таразалап, көркөм өнөр ээлеринин жекелик өзгөчөлүгү менен бөтөнчөлүгүн кашкайта ачып берүү кечеңдеп жаткандай сезилет. толугу менен…..

Ризван Исмаилова: Жазуучунун ой-дүйнөсүнө сапар

Жазуучунун ой-дүйнөсүнө сапар (Китепке пикир ) Аңкоо кыргызым ай- э! Качан көзүң ачылар экен? Союз кезинде бир топ акын-жазуучулар жазуучулук бактысын издеп борборго кетишкен. Чөйрө, таалим-таасир, үлкөндөрдүн көзүнө илинип, ак батасын алуу, чыгармаларын басма сөзгө жарыялоо, китеп чыгаруу сыяктуу түйшүктүн жеңилин көздөшкөн. Албетте, максатына жеткени болду, жетпегени да болду. Ошондо мындай суроо жаралат. Жазуучу болуш үчүн айыл менен шаарда жашоонун айырмасы барбы же жокпу? Эмгек жолун райондук гезитте кабарчылыктан баштап, күндөлүк энергияны, колду байлаган түмөн түйшүктүү журналисттик кесипти аркалап жүрүп, жазуучу деген атакка, таанымга ээ болгон элеттик чоң калемгерлердин бири, толугу менен…..

Рахим Карим: Мен тилмечтерди сокурларды жетелеген адамдарга окшоштурам…

Мен тилмечтерди сокурларды жетелеген адамдарга окшоштурам… Рахим Карим (Каримов) – өзбек- кыргыз- орус совет акыны, жазуучу, публицист, котормочу. 1960-жылы Ош шаарында туулган. Москвадагы М.Горький атындагы Адабият институтун бүтүргөн. КРнын Улуттук жазуучулар жана журналисттер союзунун мүчөсү. Орус тилдүү жазуучулардын эл аралык федерациясынын (Лондон-Будапешт) Кыргызстандагы расмий өкүлү. Евразия элдери Ассамблеясынын (Россия) Адабий кеңешинин теңтөрагасы. Россия Жазуучулар союзунун мүчөсү. Эл аралык «Алтын табуретка» сынагынын лауреаты, (БААУ). Кыргызстан. Эл аралык “Тилдер көп – дүйнө бирөө” сыйлыгынын лауреаты, (БААУ) Кыргызстан. Молдо Нияз, Эгемберди Эрматов атындагы республикалык адабий сыйлыктардын лауреаты. Философия илимдеринин ардактуу доктору (Марокко). «Туран» толугу менен…..

Р.Исмаилованын “Үнү каткан улар” китебинин бет ачары өттү

КР Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлигинин, КР Улуттук жазуучулар союзунун колдоосу менен А.Осмонов атындагы Кыргыз улуттук китепканасында жазуучу, публицист, адабиятчы Ризван Исмаилованын “Үнү каткан улар” аттуу китебинин бет ачары болуп өттү. Аталган иш-чарага КР Улуттук жазуучулар союзунун төрагасы Н.Калыбеков, КР Эл жазуучулары М.Абакиров, А.Жакшылыков, КР Эл акыны М.Мамазаирова, ф.и.д. Л.Үкүбаева, Б.Усубалиев, С.Алахан, ф.и.к. А.Медетов, Э.Нурушев, И.Болжурова, Ж.Саалаев ж.б. акын-жазуучулар, студенттер катышты. Р.Исмаилова 1961-жылы Ош облусунун Кара-Суу районундагы Савай айылында туулган. 1984-жылы Ош педагогикалык институтунун филология факультетин артыкчылык диплому менен бүтүрүп, ОшМУнун аспирантура бөлүмүн аяктаган. Ош облустук “Ош жаңырыгы” толугу менен…..

Ризван Исмаилова: Б.Усубалиев – мүнөз, тип жана типтештирүүнүн чебери

Б.Усубалиев – мүнөз, тип жана типтештирүүнүн чебери (Жазуучунун “Бетинде меңи бар апа жана бети кызыл апа” аттуу повестин окугандан кийинки ойлор) Талантуу жазуучу Бейшебай Усубалиев улуттук адабиятыбызда проза жанрындагы негизги компоненттер; мүнөз, тип жана образ түзүү жагынан өзгөчө шыктуу калемгер. Адабият талдоочулар “көркөм адабият-мүнөздөрдү түзүүнүн өнөрү” деп эсептешкендей, адабий мүнөздөрсүз көркөм образ жаратуунун кажети деле жок. Көркөм чыгарманын башкы критерийлери образдуулук менен көркөмдүк жашоо-турмушту чагылдыруунун өзгөчө ыгы катары автордун дареметин, калемгерлик шыгын, талантын таразалап турат. Б.Усубалиевдин чыгармаларын окуганда, кейипкерлер турган турпаты менен турмуштун өзүнөн көчүрүп келгендей таасир калтырат. Мурдагы бир толугу менен…..