Month: March 2022

Керимбек Кадыракунов: Шылтоолоп чакырууга себебим жок, Жөн эле үйгө достор, келгилечи

Жазуучулар Союзу

Токой Сансыз дарак сабын бузбай тизилген, Саргайыңкы жалбырагын күз илген. Мээлүүн желдин мемиреткен шоораты, Узап аздан чексиздикке үзүлгөн.   Дүйүм шилби токойдогу аралдай, Саксайышат саамайлары таралбай. Иңир кирсе үшүн алат адамдын, Сезимиңди селт эттирчү караандай.   Тоонун башын көрүп булут чалганын, Тобун издеп, көзөмөлдөп калганын. Карагайлар балатыга курчалган, Тойго ээрчитип бараткандай балдарын.   Жан-жаныбар бейпил жашап жай кылган, Тирлик өтөп уланышкан ай, жылдан. Чар тарабы өсүп барат токойдун, Жердеги бир алп кемедей жай жылган.   Калса болду уланып Өткөн күндү дасторкондой жайгым бар, Койну толо кубанчым бар, кайгым бар. Өтөлгөлүү толугу менен…..

Жунай Мавлянов: Жайлоодо

Жазуучулар Союзу

Жайлоодо Небереси Азиздин көңүлүн көтөрөм деп Жаркынай өзүнүн көңүлүн чөктүрүп алды. Жайлоого келбесе антмек эмес да. Жыл сайын жайлоо маалында сөзсүз, бир кусалык, кандайдыр эски сагыныч жүрөк-боорун аралай чаап, санаасын эңшерип, маанайын басайтып кете турган. Андай кусалык, орду толбогон сагыныч бир нече күнгө созулчу. Ал күндөрдө Жаркынай бети шылынып, көздөрү алайып, айлап төшөктө оору менен алпурушкан кишидей шапайып азып кетер эле. Күн сайын бирин-бири көрүп жүрүшчү кошуналар биринчи байкашат ал өзгөрүүнү. Алар тарабынан: «Эмне болду, Жаркынай? Арыктап кеттиң го?» – деген суроонун сөзсүз берилерин алдын ала билген анын жообу да толугу менен…..

Бүкадича Акимжанова: Кайчы жолдор

Жазуучулар Союзу

Кайчы жолдор (Новелла) Бүгүн ичимде уйгу-туйгу болгон сезимдерди сөз менен айтып жеткирүү кыйынга турат мен үчүн. Тээ качан бүткөн жарам кайра сыйрылгандай, ичим эңшерилип, жүрөгүм ооруп, көңүлүм сыздап турам сени эстеген сайын. Капыстан кайра табышканыбызга бир сүйүнсөм, бир күйүнөм. Бир капталым көкөлөп көккө учту кубанычтан, тээ качанкы алоолонгон сезимдер жалындай дүрт дей түштү кайрадан. Алоолонуп күйгөн жалын менен көп жыл жашара түшкөнсүдүм. Бир капталым болсо үнсүз солкулдап ыйлап турду. Тагдырга болгон таарынычы, ызасы үстөмдүк кылып, жашоону кечиргим келбей турду. Зымырап өткөн убакытка карабай «сен» деген сезимдин соолубаганына ызаландым. Капыстан табышкан толугу менен…..

Жолон Мамытов: Башат жана мухит

Жазуучулар Союзу

Башат жана Мухит (поэма) –Силердин пириңер ким, акындар –Акын-Баба… (кафедеги сөз)   Жаза … Замандар түпкүрүнөн кылымдар чордонунан жаралды акын жерге таралды чачы желге. Жылдарга жүзүн чайкап жашоону зирек байкап ал жазган асыл саптар ааламга жатты таркап…   Көптөрдөн ал акындын кабарын укту да хан алдырды ордосуна, өз ырын сынатмакка жетмекке колдоосуна. Ак сөзүн айтты акын карыткан ай-жылдарды: «–Жүрөгү сокур адам жазыптыр бул ырларды!»   Хан күлүп мыйыгынан далайга тиктеп туруп, момундай буйрук берди вазирге жүзүн буруп: «– Жар салгын жамы журтка, курулуш башташышсын. А муну эшек менен сепилге таш толугу менен…..

Садык Алахан: Райкан Шүкүрбековдун термелеринин башкы проблемалары жана көркөм-эстетикалык өзгөчөлүктөрү

Жазуучулар Союзу

Адабиятчы Садык Алахандын залкар акын Райкандын термелери жөнүндөгү 5-макаласын окурмандарга тартуулайбыз. Райкан Шүкүрбековдун термелеринин башкы проблемалары жана көркөм-эстетикалык өзгөчөлүктөрү Арийне, жамандыкка жарчы болгон коомдогу бардык терс көрүнүштөр сыяктуу эле Адам баласы да тээ байыркы учурлардан бери эле жинди сууга каршы күрөшүп келиптир. Кытайда, Египетте, Байыркы Греция менен байыркы римде ичимдикти шаан-шөкөттөрдө ичүү менен такай ичүүнү ажыратып кароонун зарылдыгын» баса белгилешиптир. Аракечтерди эл алдына алып чыгып шылдыңдоо, жек көрүмдүү кылып кордоо, ал турсун ырайымсыз жазалоо жана өлтүрүү сыяктуу жаза чаралары аталган байыркы мамлекеттерде өтө кеңири колдонулган. Гиппократ менен Галендин эмгектеринде аракечтик толугу менен…..

Өмүрбек Дөлөев: Ойлоруман от “дүрт” этип көз ачып, Ойгончумун дүбүртүнөн жылкынын

Жазуучулар Союзу

Ата-энедей ардактуу Кобуру, сөздөрү бар, колот, сайдын, Уу-дуусу бүтпөгөн бир жомок жайдын. Алыстан эңсеп, дегдеп келгенимде, Атчандай чаап чыккан, тосот айылым.   Дайыным калган окшоп желден жетип, Шыбагы жыпар чачат сербеңдешип. Мен кармап, анан тартчу аркан болуп, Кашка жол алып жөнөйт дегдеңдетип.   Ар кимдин өмүрүндөй бар айылы, Жол кетет улам тоону карап улуу. Бой тарткан кыздарындай суйсалышат, Суу бойлоп келе жаткан тал кайыңы.   Не кылдым бала күндөн, бөктөрүнө, келгеним, айтам элдин өздөрүнө. Келиндей жаңы келген, ийилгим бар – Айылдын адамы эмес, чөптөрүнө.   Кубанчым сөз жетпеген баарыдан да, толугу менен…..

Дүйнө классиктеринин ой берметтери

Жазуучулар Союзу

Бүткүл дүйнөлүк жазуучулар күнү 3-мартта дүйнө жүзүндө Бүткүл дүйнөлүк жазуучулар күнү белгиленет. Бул майрам 1986-жылы эл аралык ПЕН-клубдун (жазуучулардын уюму) 48-конгрессинин чечими менен негизделген. Александр Пушкин -Котормочулар – агартуу почтосунун аттары. -Бизде адабият бар, бирок адабий сын али түптөлөлек. Вольтерди билбеген, франмосондор тууралуу түшүнүгү да жок кемпирлер куу чирендерди франмосон, волтерянчы деп тилдеген сыяктуу эле журналисттер жазуучуларды романтика менен тилдейт. Рюноске Акутагава -Сөздүккө караганда адабият чыгармасында сөздүн көркү көбүрөөк ачылышы шарт. -Материалдык байлыкка жетпегендер рухий байлыкка да жетпейт. Эки миң жыл мурдагы байтак мезгилде ушундай эле. Азыр башкача: материалдык байлыкка толугу менен…..

Дүйнө классиктеринин ой берметтери

Жазуучулар Союзу

Бүткүл дүйнөлүк жазуучулар күнү 3-мартта дүйнө жүзүндө Бүткүл дүйнөлүк жазуучулар күнү белгиленет. Бул майрам 1986-жылы эл аралык ПЕН-клубдун (жазуучулардын уюму) 48-конгрессинин чечими менен негизделген. Александр Пушкин -Котормочулар – агартуу почтосунун аттары. -Бизде адабият бар, бирок адабий сын али түптөлөлек. Вольтерди билбеген, франмосондор тууралуу түшүнүгү да жок кемпирлер куу чирендерди франмосон, волтерянчы деп тилдеген сыяктуу эле журналисттер жазуучуларды романтика менен тилдейт. Рюноске Акутагава -Сөздүккө караганда адабият чыгармасында сөздүн көркү көбүрөөк ачылышы шарт. -Материалдык байлыкка жетпегендер рухий байлыкка да жетпейт. Эки миң жыл мурдагы байтак мезгилде ушундай эле. Азыр башкача: материалдык байлыкка толугу менен…..

Садык Алахан: Райкан Шүкүрбековдун термелеринин башкы проблемалары жана көркөм-эстетикалык өзгөчөлүктөрү (“Жинди суу”)

Жазуучулар Союзу

Райкан Шүкүрбековдун термелеринин башкы проблемалары жана көркөм-эстетикалык өзгөчөлүктөрү (4-макала, “Жинди суу”) Залкар акындын аталган жанрдагы экинчи чыгармасы болуп атактуу «Жинди суу» аттуу термеси эсептелет. Суу темасы дүйнөлүк поэзияда бөтөнчө бир бийик пафос менен көркөм иликтенип келе жаткан түбөлүктүү темалардын бири. Бу дүйнө жаралган алгачкы субстанциялардын негизгилеринин бири катары саналуу менен суу дүйнө элдеринин баарысынын көркөм адабиятында тээ алмустактан бери ар түрдүү өңүттө ырга кошулуп келет. Байыркы Вавилон менен Египетте суу табияттагы Адам акылы жетпеген кереметтүү сырлардын бири катары сүрөттөлүп берилсе, андан кийинки грек жана Рим мифологиясында да сууга өзгөчө орун толугу менен…..

Аман Нааматов: Жаңы короз

Жазуучулар Союзу

Жаңы короз –Түү-тү! Тү-тү-тү-тү! Ата жем бергени тоокторун чакырып жатты. Тооктор короонун аягында алма бактын ичинде жайылып жүрүшкөн эле. Эң алды болуп балтактап чоң кызыл короз чуркап келди. Өмүрүндө жем көрбөгөн эмедей жерге чачылган жүгөрүнү аябагандай ач көздүк менен шакылдата чокуп жеп жатты. Бул сугалактыгы менен мекияндары келгичекти чачылган жемдин бирин калтырбай терип койчудай. Атамдын ачуусу келип маңдайындагы корозду колунда кармап турган чөйчөгү менен бир койду. ‒Түт! Өлүп кет, өлүп кеткир! Мекияндарын күтпөй сукулдап!.. Кызыл короз жонуна тарс бир тийген чөйчөктөн чочуп какылыктап уча качты да, анан кайра эле тооктордун толугу менен…..