Category: Дасмия

Султан Раев: Топурак

Жазуучулар Союзу

Мурат апасынын акыркы сөзүн укпай калды. Алыскы Швецияда иш сапар менен жүргөн. Мурат узак жолго сапар тартар алдында Ошко келип, апасынын жанында көпкө отурган. Жарым жылдан бери төшөктө узак жатып калган апасынын акыбалы күндөн күнгө оорлоп, өңү өчүп, купкуу тартып, жаак эти шылынып түштү. Кумсарган жүзүндө тирүүлүктүн изи өчүп бараткандай сезилди. Иреңи суз. Ара чоло эриндери бүлк-бүлк этет. Ичинде жыландай уюп жаткан оорунун зардабы, жанын жан алдырбай ичтен катуу бурап, эртели-кеч онтотуп чыгат. Дүйнөсү чарк айланган кемпирди ажал тушап, сары чырмооктой жабышты. Көзүн жумса эле көргөн актыгы шүүдүрүмдөй кулап, жумулган толугу менен…..

Кожогелди Култегин: Түркиядагы зилзалага реквием

Жазуучулар Союзу

Түркиядагы зилзалага реквием Жерге төшөп койгон килем баштанып, желп эттире серпти бирөө шак барып – күбүлүптүр далай шаарың, Түркия, күркүрөгөн өнүгүүдөн таш калып…   Шаарлар турчу асман тиреп апкаарып! Шайма-шайлуу сан-миң журтуң шаттанып! Бүлүнүптүр ошол дүйнөң, Түркия, бүт өсүштөн мойну үзүлгөн баш калып…   Караңгылык, ак жарыкка төгүлдүң, кара чачтар, кара түнгө өрүлдүң. Сойлоп-кулап баратып да шым кийип… соңку чегин та-арс сүзүштү өмүрдүн…   Ал-ансайын атып чоктой чаңырык… аласалып жатканы да жалынып… Ай, Күн, Жердин бети кошо айрылды – ар жеринен дубал-шыптар жарылып…   Эмне болуп кетти-и? Түшпү… өң беле… толугу менен…..

Түмөнбай Колдошов: Тазагүл Закирова жана элегия

Жазуучулар Союзу

Тазагүл Закирова жана элегия 1970-80-жылдардагы жаш акындардын арасында Тазагүл Закирова деген ысым бар эле. Ал кыргыз профессионал поэзиясындагы кыздардын катарын толуктап, түштүк тараптан чыккан туңгуч акын кыз өз стили, назик лирикасы менен коомчулукка өзүн тааныта алды. “Кыргыз маданиятына эмгек сиңирген ишмер”, киносценарист Тазагүл Закирова өз теңтуштарынан алдыга суурулуп чыгып, кыргыз профессионал поэзиясынын деңгээлинин көтөрүлүшүнө өз салымын кошту. Бардык акындар кайрылган Ата Журт, өмүр, тагдыр, сүйүү, табият, жаштык, акындык өнөрдүн түйшүгү ж.б.у.с. темаларды Т.Закирова да четтеп өтпөгөн. Албетте, өзүнөн мурункуларды кайталап эмес, тескерисинче мурда кийин укпаган же көрбөгөн салыштырууларды поэзиянын тилинде толугу менен…..

Лайли Үкүбаева: Көркөм котормонун залкары – Мырзаян Төлөмүшов

Жазуучулар Союзу

Көркөм котормонун залкары – Мырзаян Төлөмүшов 2022-жылдын 20-ноябрында кыргыз элинин таланттуу уулдарынын бири, залкар котормочу, КРдин маданиятына эмгек сиңирген ишмер Мырзаян Төлөмүшов 80 жашка толуп, кутман курагын белгиледи. Ал 1942-жылы Нарын областынын Тянь-Шань районуна караштуу Кум-Бел айылында туулган. 1961-жылы Казан-Куйгандагы Оттук орто мектебин бүтүргөндөн кийин Кыргыз мамлекеттик университетине (университет ал учурда ушинтип аталчу) филология факультетине кирген, бирок ошол учурдагы аскердик тартипке ылайык 1963-1966-жылдары Советтик армиянын катарында кызмат өтөөгө туура келет. Армиядан кайтып келип, 1966-жылы окуусун университетте кайрадан улантат. Биз, курсташтары, Мырзаян Төлөмүшов менен ошол мезгилдерде таанышкан элек. Мырзаян байке (бизден толугу менен…..

Өмүрбек Тиллебаев: Кайрат айтам, Назым Хикметтин улуу элине!

Жазуучулар Союзу

Тур, түрк боорум Көчкөн үйлөр, Өчкөн өмүрлөр, Бозоргон чаң, Боздогон үн, Ай-ааламдын жүрөгүн Козгогон үн. Айтарга сөз жетпейт, Сөздөр кулаган үйлөргө Калган басылып. Ач арбактай, Асман-жердин ортосунда турам асылып. Тур, түрк боорум! Түбүң Ала-Тоодон кеткен, Учуң деңизге жеткен, Кулачыңы жайып тур. Жараткан алардын жараатын, Тезирээк айыктыр. Сүзүп барам силерге, Жүрөгүм-кайыктыр. Менин рухум рухуңа, Жаңы эле жан уруп жаткан, Менин ырларым сенин тилиңде, Жаңы эле жаңырып жаткан, Жүзүңдү көрсөм дегем, Көрдүм го үйлөрдү жарылып жаткан. Тур, түрк боорум! Келет ак таң. Күч кошулсун күчүңө, Дем кошулсун демиңе, Кайрат айтам, Назым Хикметтин толугу менен…..

Айбек Абдылдаев: Адам карышкыр

Жазуучулар Союзу

Адам карышкыр (аңгеме) Улуп-уңшуган карышкырдын үнүнөн чочуп ойгонду. -Атаңдын оозун урайын! Бу канчыктын үнү кудайга жеткенче, мылтыгымдын огу ага жетер! -Кой, абышка. Кудайдан улук сүйлөбө, жети түндө темселеп каякка бармак элең? Капсалаң чын эле мылтыгын ала чуркайбы деп коркту Бурул кемпир. Карышкыр улуганын койбоду, тоонун мемиреген түнү бузулду. Капсалаң сыяктуу эле түнү менен бүт дүйнө түйшөлүп чыкты. Күздүн жөө туманы салаңдап, тоо этегине жакындап келе жаткан… Айыл этегиндеги обочо турган үйдүн морунан чыккан түтүн тоодон соккон шамалга үзүлөт. Эки небересин таң атпай тургузуп, мал-келди жайгарууга жумшаган Капсалаңдын табы жок эле. толугу менен…..

Гаарба Орозматов: Кыргоол

Жазуучулар Союзу

Кыргоол -Эй чупуруштар! Сакалдуу кишиге куйдурганыңар кандай? Же эмне кызматыңар бийик болсо эле, пайдалана бересиңерби! – деп тигилерге үстөмөл сүйлөдү. Башкарма дароо түшүнүп, эми өзү тейлей баштады. Исполком, гос контроль, башкарма үчөө тең секретарга жагыныш үчүн, эмне деген гана сөздөрдү айтышпады. Айтор жагалдангандын чеги жок. Бир гана бригадир терең ойлуу, салабаттуу. Эпилдеп, жепилдебей өз калыбында. Ошентип бир сыйра куюлуп, биринчи тост секретардын ден – соолугу үчүн деген менен алынды. Экинчи тост деле секретарь үчүн. Үчүнчү анан төртүнчү, удаасы менен бешинчи, алтынчы тосттор айтылып, бөтөлкөлөр биринин артынан бири бошой баштады. Жакшы сөздөрдү толугу менен…..

Сардарбек Рыскулов: Кулактын азабы

Жазуучулар Союзу

Кулактын азабы 1930-жылдын жазы. Кочкор өрөөнүндө колхоздоштуруу башталды. Буга чейин колхоз деген чыгат экен, бардык элди бир жерге чогуу кыштакташтырып бай-жардысына карабай колдо бар мыдырын бүт алат экен, деген сөздөр мындан бир жыл мурун эле эл арасына тарап имиш-имиш, дуу-дуу болуп кеткен. Башта мындайды кулагы угуп, көзү көрбөгөн эл далайга чейин бушайман болуп жүрүштү. Бирин-экин малдан, арпа-чүрпө айдап, чөп-чар чогултуп алып жүргөн шалбааларыбыздан ажырасак алда кандай күн болуп кетер экен деп, эртели-кеч баш кошо калганда кобурашып калышчу. Акыры ошол күн да жетип келди. Көпчүлүк менен көргөн той эмеспи, кыйшаңдоого чамасы толугу менен…..

Султан Раев: Эмне дейм сизге, эжеке?

Жазуучулар Союзу

Сабактын бүтөрүнө беш мүнөтчө калган. Эжеке мурдунун учуна түшүп калган көз айнегин жогору түртүп: — Балдар, эртең чогулуш болот. Бардыгыңар ата-энелериңер менен келишиңер керек, курулай шылтоолоп, «колу бошобой калды, иши чыгып калыптыр»,— деген сөздөр болбосун,— деди. Анан эжей мени бир карап алды да сөзүн улантты: —Асанкулов, сен да эсиңен чыгарба, өткөндөгүдөй шылтооңду койгун, сүйлөштүкпү?— деп өзгөчө белгилеп койду. Аңгыча коңгуроо кагылды. Балдар жанатан бери ушуну эле күтүп тургандай эжейдин сөзүн аягына чыгарбай, бири-бирин жаалап сыртка чу коюшту. Мен партадан көңүл кош турдум. — Асанкулов, сен эмне, ооруп калгансыңбы? Ырайың да толугу менен…..

Жыпар Исабаева. «Көпүрө…»

Жазуучулар Союзу

Күтүүсүз коңгуроо… Эртең мененки: — Алло, бул — мен, Алма-Атадан чалып жатам! Тез арада келе калчы, мен сага иш таап койдум! — деген күтүүсүз коңгуроо, капыл-тапыл айтылган сунуш менин жандүйнөмө эле эмес, турмушума да чакчалекей түшүрүп, тополоң салып жиберди. — Кандай иш?.. — дедим таң калып. — Албетте, министрдин иши эмес! Базарда контейнер иштетесиң, макулсуңбу? — Койсоңчу… — каткырып күлөм мен. — Кызыксың, эй! Качанга чейин эле кагаз-калемиңди тиктеп, итке минип жүрө бересиң? Элдей акча таап, бардар жашагың келеби?! Келет да! Бирок унчукпайм. — Эртеңден калбай келип кал! — дейт толугу менен…..