Category: Дасмия

Эгемберди Эрматов: Сабырдуулук

Жазуучулар Союзу

Сабырдуулук * * * Кудай Тааланын токсон тогуз атынын бири – сабыр. Демек, сабырдуу болуу – актыкка жетүүчү жолду тандап алуу. Биз барга да, жокко да, ачка да, токко да сабыр-канаат кылуу менен адамдык аброюбузду түшүрбөй жүрүп ийгиликтерге жетишебиз. Бекеринен ата-бабаларыбыз: «Сабыр түбү сары алтын»,– деп айтпаган чыгар. Сабырдуу адам көп нерсеге жетишет. Оор басырыктуу, токтоо болот. Бирөөгө ойлонбой туруп сөз бербейт. Кызуукандыкка алдырбайт. Ушак-айың сөздөргө алынып кетпейт. Бирөөлөрдүн артынан кыянат сүйлөбөйт. Көп нерсеге кечиримдүү болот. * * * Сабыр күтпөй жашагандарды бесабыр, сабыры жоктор, сабырсыздар деп коюшат. Андайлар ар кандай кесепеттерге дуушар болушат. Кыял-жоругу жүрүп олтуруп жеңил толугу менен…..

Султан Раев: “Мен дүйнөнү да, адамды да таанып билдим деген күнү өз жаназаңды өзүң окуйсуң”

Жазуучулар Союзу

… уландысы Кыргыз эл жазуучусу, Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты Султан Раев: “Мен дүйнөнү да, адамды да таанып билдим деген күнү өз жаназаңды өзүң окуйсуң” -Сиз кол бошобой турган жооптуу кызматтарда иштеп жатып, ушундай чыгармаларды жазганга кантип жетиштиңиз? -Кызык суроо. Кеп кызматта эмес деп айтар элем. Туура, чоң-чоң кызматтарда иштедим. Бирок чыгармачылыкка келгенде өзгөчө “режимим” бар. Чыгарманы күн болобу, түн болобу оболу мээмде жазам. Мен үчүн убакыт, мейкиндик деген түшүнүк жоголот. Бир жылдары эки жарым жылдай ишсиз үйдө отуруп калдым. Чындыгын айтайын, ушу аралыкта бир дагы чыгарма жазганым жок. Убактым толугу менен…..

Тынчтык-Бек Нурманбетов: Күн кучактап сага шашып баратам

Жазуучулар Союзу

Кемибес кенч Кош карекке сыйып ысык шаарым, Көкүрөктү көлкүлдөттү баарың. Көзүм тойбой, кылчак-кылчак карадым. Көзгө илешпей калгычакты карааның.   Эне сүтү, ата каны – мээр табың, “Тогуз жолдун тоомундагы” шаарым. Ким бирөөгө көрүнөр каксоо, таштак… Мага болсо кемибес кенчтүү шаарым.   Таманымдан табы урат көмүрүңдүн. Көбүн сыртта өткөрдүм өмүрүмдүн. Менин мүдөөм – ак кызмат өтөө элге, Шүгүр этип бергениңе Теңиримдин.   Ыр Дөөлөт Аткан таңга, чыккан Күнгө сүйүнүп, Жердин жүзүн чарк айландым жүгүрүп. Ыр дөөлөттү ыроологон Теңирге, Ыраазымын миң мертебе жүгүнүп.   Ыр дөөлөттү көтөргөн бар, көпкөн бар Ырга башын толугу менен…..

Борис Саченко: Нан

Жазуучулар Союзу

Нан (Белорусия) Бул окуяга көп болду. Согуш эми гана бүткөн кез эле. Апам каердендир бир нан алып келди. Аны колуна алып, узак тигилип тиктеди, колунда чындап нан – эч нерсе аралаштырылбаган, ундун өзүнөн жабылган буудай нанды кармап турганына ишенбей, акырын жыттап көрдү. Мештин отканасында бышырылган нан. Апам нанды жөн гана экиге бөлдү: бир бөлүгүн мага берди, экинчисин столдун үстүнө коюп, дасторкондун чекесин кайрып жаап койду. –Анысы Толикке, – деди апам. – Токойдон кайтса, жейт… Өзү тешени алып, картошканы түптөө үчүн чарбакка чыгып кетти. Курсагым аябай ачкан болчу. Апам берген нанды толугу менен…..

Касым Сулайманов: Эрктин күчү

Жазуучулар Союзу

Эрктин күчү (Даректүү баян) Бул жашоодо адамдын башына эмнелер гана келип-кетпейт. Кандай кыйынчылык болсо да аны жеңүү үчүн зор кайрат, акылмандык, сабырдуулук керек эмеспи. Тилекке каршы, андай сапат баарына эле таандык эмес. Азыркы мен жазып жаткан окуя 1951-жылы февраль айында болгон. Анда Тагаев Бакир отуз жашка чыга элек, күчкө толуп турган кези болчу. Ал бою узун, келбеттүү жигит эле. Майрамдарда, тойлордо эр эңишке түшүп, чапчаңдыгын көрсөтүп, эл көзүнө көрүнүп белгилүү болуп калган. Ал чоң көк атты сынына келтирип багып, жарашыктуу жабдыктап минип жүрөр эле. Анын ошол кездеги жүргөн-турган келбети азыр толугу менен…..

Султан Раев: “Мен дүйнөнү да, адамды да таанып билдим деген күнү өз жаназаңды өзүң окуйсуң”

Жазуучулар Союзу

Кыргыз Республикасынын Эл жазуучусу, Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты Султан Раев:   “Мен дүйнөнү да, адамды да таанып билдим деген күнү өз жаназаңды өзүң окуйсуң” -Сиздин алгачкы чыгармаңыз “Күн кармаган бала” жөнүндө собол таштайын дедим эле… Чыгарма 1985-жылы жарык көргөн экен. Сиз бул атактуу чыгарманы жаратканга чейин кандай адабий даярдыктан өткөнсүз, кантип такшалгансыз, кимдерди окугансыз, кайсы улуу жазуучулардын мектебинен өткөнсүз? -Ошол мезгилдин биз курактагы “мадыра баш жазуучуларына” дүйнөлүк классиктерден кийин эле, Айтматов, Жусубалиев, Гапаров өзгөчө кумир эле. Алардын таасиринде калып, аларды туурап жазган учурларыбыз да болду. Бир кызыктуу окуяны эске толугу менен…..

Толкун Ади уулу: Жарым эс

Жазуучулар Союзу

Жарым эс Асман күмбөзүнүн бир капталы бузулуп карарып, тигил алыстагы бийик тоолордун башына шатыратып жамгыр төгүп жатты. Ал эми береки түздө болсо асман көгөрүп ачылып, күн жаркырап тийип турду. А ушул эле асманы ачылып турган кең саздын жээгиндеги сайдын шар суусунда бир жаш келин сууга чөмүлүп жатты, анын суу болуп кеткен жука ак көйнөгү терисине бек чапташып, жаш келиндин толукшуп, чытырап турган аппак денеси кудум суудагы күмүш балыктай жылтылдап адамдын көзүн уялтып турду. Бир убакытта келинчек бет маңдайындагы өзүнө ырсайып карап турган эркек кишини көрө коюп катуу чочуп кетти да, толугу менен…..

Питер Жойс: Тики

Жазуучулар Союзу

Тики (Замбия) “Мен Африкадагы эң бактылуу баламын, – деди кубанып Тики. – Эртең менин укмуштуу кубулуштарга бай күндөрүм башталат”. Сапарга чыгуусун ойлоп аябай толкунданды, себеби ал канча-канча жаңы нерселерди, көп окуяларды башынан өткөрөт да! *** Бул окуя өткөн жумада Кафунди агайы Чоң шаардан кат алган күнү башталган болчу. Албетте, бул сөз бир паста бардыгына белгилүү болду, себеби айылга анда-санда убакта гана кат келер эле, ар бир келген сайын ал чакан айылдын эли үчүн чоң окуяга айланчу… –Мен бу катты окуп көрөйүн, – деди Кафунди агай. Ал катты окуп жатканда ошол толугу менен…..

Нариман Сулайманов: Кичинекей жалбырак

Жазуучулар Союзу

Кичинекей жалбырак (Азербайжан) Кичинекей жашыл жалбырак жазгы бүчүрүн жарып чыкты. Ал шакта туруп, ааламга көз жүгүрттү. Эми гана уйкудан көз ачкан кыпкызыл күн кичинекей жалбыракка жагымдуу тиктеди жана анын үстүнө алтын түстүү нур таратты. –Сен кимсиң? – деп кызыксынып сурады кичинекей жалбырак. –Мен Күнмүн, – өзүн тааныштырды ал. –Менде жашоо, бүтүн ааламдын жылуулугу камтылган. Мени бардыгы күтөт. Баары мени өзүнүн жакшы, жакын досу деп билет. Кичинекей жалбырак жаркын жана нурдуу күнгө назар таштап, кубануу менен мындай деди: –Сонун! Демек, мен эч качан үшүбөйт экенмин да? Күн барган сайын бийиктикке көтөрүлөт, толугу менен…..

Эгемберди Эрматов: Саади

Жазуучулар Союзу

Саади  * * * Саадини замандаштары: «Чыгыштын булбулу» – деп аташкан. Анткени анын казалдары өтө ыргактуу, музыкалуу келгендиктен калк арасында обонго салынып ырдалып, кеңири таралган. Ыры ырдалбаган бир дагы оюн-зоок, элдик майрамдар өткөн эмес. Казалдарынын негизги темасы эки ашыктын сүйүүсү. Оттуу сезимдерди шурудай тизген көркөмдүгү, кынтыгы жок чеберчилиги акынды эң бийик даражага көтөрүп турат. Анын кырк жашка чейинки жазган казалдары «Куллият» деген жыйнагына топтолгон. Бул китеп махабатка арналган улуу эстелик. «Азабым көрүп кош көңүл эгер карасаң, анда мен кантип жан дүйнөм жыргап жай табам? Күзгүдөн сулуу жүзүңдү тиктеп көрөсүң, түшүнгүн бирок ашыктар шорго толугу менен…..