Category: Дасмия

Хэ Цзин-Мин: Канат кагып ыраак жактан келишкен, Ак куулардан тууган жерди сурадым

Жазуучулар Союзу

Кытай классикалык поэзиясынан Кылымдарды карыткан Кытайдын тузу буйруп, 2008-жылы дүйнөлүк Олимпиадалык оюндарды чагылдыруу максатында барып, ошондон бери Сун жана Мин доорундагы акындар башаты болушкан кытай классикалык поэзиясы менен “ооруп” калдым. Кытай поэзиясы – ааламдагы эң байыркылардын бири, жогорку аң-сезим менен чапталган уйкаштыктардын туундусу. Бизге жеткен эң баштапкы ырлардын – “Поэзия канону” жыйнагынан диний ыр саптарынын датасы биздин доорго чейинки болжол менен XII кылымдарда белгиленген. Улуу ойчул Конфуций тарабынан тандалып алынган 300дөн ашуун ар түрдүү поэтикалык чыгармалардын жыйнагы мына 2 миң жылдыктан ашуун мезгилден бери Кытайда поэзиянын өрнөктүү үлгүсү катары бааланып толугу менен…..

Сардарбек Рыскулов: Бүбүш апа

Жазуучулар Союзу

Бүбүш апа (Болгон окуя) Байгазынын кадыр-баркы атактуу Төрөгелди баатырдын көзү өткөндөн кийин эл-журтка даңазасы чыгып, төбөсү көрүнө баштады. Буга чейин жакын агасы Төрөгелди баатыр менен ага-ининин баласы (Төрөгелди баатырды ээрчип, бир чети иниси, бир чети жигити болуп жүрдү). Байгазы бала көрбөй жүрүп биринчи көргөн тун баласы Бүбүштү эркек балдардай кийиндирип, эркек балдардай тарбиялап өстүрдү. Бүбүштү аш-тойго, эл чогулган жыйындарга барганда да ат жабдыгы келишкен чыгаан жоргого, жакшы атка мингизип, жанындагы жигиттерине кошуп атайылап ээрчитип алчу. Бүбүш кыз болгону менен кыз каадасын күтүп колуна ийне саптап, сөөмөйүнө оймок илген жок. Үй толугу менен…..

Өткүр Хашимов: Кошумча милдеттенме

Жазуучулар Союзу

Өткүр Хашимов 1941-жылы Ташкент шаарында туулган. 1964-жылы ТашМУнун филология факультетинин журналистика бөлүмүн аяктаган. Ал газета-журналдардын редакцияларында иштөө менен көркөм чыгармаларын, публицистикаларын үзгүлтүксүз жазып келген. «Баар кайтып келбейт» деген повести Шерназар Шүкүров тарабынан кыргызчаланып, өзүнчө китеп болуп чыккан. Автордун «Баҳор қайтмайди» (1970), «Қалбингга қулоқ сол» (1973) повесттери, «Нур борки, соя бор» (1976) романы өзбек адабиятына кызыктуу, оригиналдуу жазуучу келгенин тастыктаган. «Дунёнинг ишлари» (1982) романы Өзбекстан Жазуучулар союзунун жыл сайын берилүүчү Айбек атындагы сыйлыгынын соорундары болгон. 1986-жылы Өзбек ССРинин мамлекеттик сыйлыгына татыктуу болгон «Икки эшик ораси» романын сынчы У.Норматов «Тагдырлар романы» деп, толугу менен…..

Махабат Касейинова: Ымандай сыр бул мендеги, келиңиз – Ыр окушуп кайталычы жѳн гана

Жазуучулар Союзу

***** Алган өңдүү бакыт мени туткундап, Аяп жашайм өзүмдү анда кысылган. …Келди-кетти тагдыр болду демекмин, Кербен өңдүү өтүп кетсе тушумдан…   Бирде аяп, бирде өзүн жек көрүп, Ар кыл ойго батат кимдер менчелик? Башыңды ийип жашоо турмуш каарына, Коркоктук же боштук, балким пенделик…   Бактысы үчүн жарым менен балдардын, Бар күчүмдү жумшаганым туурадыр. Багы ачылбай ыйлап кетээр көп болсо, Бала күндөн көөдөнүмө сыйган ыр.   Мекенге Мекен-эне, мен түшүнбөй баркыңды, Мекен-ата, айта берип дартымды. Сурабапмын сендеги абал кандайын, Сурабапмын бүтүнүңдү, жартыңды…   Миңи келди миң бир түрлүү сүйлөдү, Бирок сага толугу менен…..

Фатима Абдалова: Ыр деген – бул Өмүрдүн айнегинен, Чагылып турду дүйнө ар жеринен…

Жазуучулар Союзу

КР Маданиятына эмгек сиңирген ишмер, Алыкул Осмонов, Жолон Мамытов атындагы адабий сыйлыктардын жана ТүркСОЙ эл аралык уюмунун Абай атындагы сыйлыгынын лауреаты акын Фатима Абдалованын “Улуу Тоолор” басмасынан “Ыр деген – бул Өмүрдүн майрамында” жана “Мен апамды көйнөгүнөн тааныгам” аттуу жаңы китептери куйрук улаш жарык көрүүнүн алдында турат. “Ыр деген – бул Өмүрдүн майрамында” аттуу китебинде да акындын жалпы поэзиясында башкы тема болуп келаткан – Адамдын – адилеттүүлүк, мээримдүүлүк, ыймандуулук, кайрымдуулук сапаттарына басым жасалат. Ошол асыл сапаттары менен гана Адам – “Адам” атына, адамдык акыл-эске, интеллектке татыктуу болуп, бул дүйнө-өмүрдүн не толугу менен…..

Садык Алахан: Асанбек Стамовдун повесттери

Жазуучулар Союзу

Асанбек Стамовдун повесттери (үчүнчү макала) Жыйнакка акыркы болуп 1968-жылы журтчулукка тартууланып, кийинки мезгилде автор тарабынан кайра редакцияланган “Кеч күздө” повести кирген. Чыгарма адабий сында белгиленип жүргөндөй А.Стамовдун “чыгармачылык өнөрканасындагы кескин сапаттык секирик” болду. Повестте, эскертип кеткендей, азырынча автордун негизги изилдөө объектиси болуп калып жаткан жаш адамдын өмүрүндөгү оош-кыйыш учурлар, турмуштан өз ордун табуудагы алгачкы кубанычтар менен кайгылар баяндалып, чыгарманын сюжеттик багыты бирде кадыресе учурдагы окуяны сүрөттөө аркылуу өнүксө, бирде повесттин баш каарманы болгон лирикалык персонаж Акылбектин өз турмушу жөнүндө студент кезиндеги курбусу Садырга аңгемелеп берүүсү аркылуу өсүп олтурат. Баяндоонун бул толугу менен…..

Мар Байжиев: Кара курт

Жазуучулар Союзу

Кара курт (аңгеме) Бул иш мындан он чакты жыл мурун болгон, – деп баштады аңгемесин профессор. – Мен анда жаш врач элем, чачыма да ак кире элек, согуштан жаңы келгем. Фрунзеден Ысык-Көлгө командировкага жиберишти. Машинабыз бузулуп, жолдо бир айылга токтоп калдык. Жанымда Степан деген жолдошум бар, биз ошол айылга конуп, эртеси ары, Түпкө кетмек болдук. Ал жылдары Түптүн ооруканасында келте, безгек жана башка жугуштуу оорулар менен ооругандар көп эле. Мына ошолорго дары-дармек алып бара жатканбыз. Биз түшкөн үйдө бир кичирээк кыз жана алтымыштардагы аял бар экен. Чарчап келгенбиз, кайнаткан чайынан толугу менен…..

Алмаз Сейитказиев: Пародиялар

Жазуучулар Союзу

Уйкашса болду Жылдыздар жуушап асманга, Жылкылар оттоп ак карга. Оюн салат кулун-тай, Жылгалуу жылуу макмалга. Турсун Молдакунова Макмал, – деген кездеме, Уйкашса болду, тескебе? Майда сөзгө окурман, Маани бербейт эч деле.   Биз жактагы жылкылар, Кардай күйшөп алышат. Көрпө, чыт, сатин үстүнө, Кулундар оюн салышат.   Көргөнүм үчүн Топ кыздар сууга келип жуунушат, Калкалап колу менен көкүрөгүн. Исабек Токтогулов Караймын кыздарды мен сууга түшкөн, Көбүнчө буйтка жерди таап алып. Көрсөтпөйт алар бирок, эмчектерин, Көкүрөгүн эки колдоп жаап алып.   Көзүм менен көргөндү ошентсе да, Көчүрөмүн көңүлгө ашып-ташып. Кир чайкап, жуунушкан толугу менен…..

Айтмырза Абылкасымов: Башка дүйнөдөн келген күч күйөө

Жазуучулар Союзу

Башка дүйнөдөн келген күч күйөө (Фантастикалык аңгеме) Кээде бир көргөн адамга эле кишинин жылдызы жанып, эзелки таанышыңдай болуп калган учурлар көп эле кездешет эмеспи. Бүгүн да дал ошондой болду. Кыз айылдын үстү жагындагы булактан суу алганы барып, булактын мөлтүр суусуна жүзүн чайып, ар кандай кыялдарга азгырылып отуруп, анан гана баканга суу толгон эки чакасын илип алып, ичинен кыңылдап ырдап коюп келе жаткан. Булак менен айылдын ортосунда калың бак бар. Азыр андагы алмалардын кыйгач гүлдөп турган учуру. Кыз ошол бакка жакындашкан кезде нарыдан: –Саламатсызбы, карындаш. Бир азга аярлай аласызбы? – деген толугу менен…..

Садык Алахан: Асанбек Стамовдун повесттери (экинчи макала)

Жазуучулар Союзу

Асанбек Стамовдун повесттери (экинчи макала) Эскертип кеткен бир чөйрөдөгү – чыгармачыл чөйрөдөгү – карама-каршылыктар соңку “Нөшөрдөн кийин” повестинин негизги конфликтилик мүнөзүн түзөт. Жаңы чыгармада адамдын ак дили менен төп келишкен ак эмгегинин өлбөстүгү, көөдөндөгү акактай болгон накта кишилик сезимди өмүрдө кездешчү ар кыл карасанатай иштер убактынча басынтып да коёру, чөктүрөөрү, бирок эч качан ага үстөмдүк кыла албастыгы, бир сөз менен айтканда, инсан затындагы асыл сапаттардын көөнөрбөстүгү жөнүндө сөз болуп, бул идея жазуучунун көз мерчеминде тура, изилдөө объектиси болгон сүрөтчүлөр чөйрөсүндөгү адамдардын өз ара мамилелеринде көркөм чагылдырылат. Чыгарманы “Чүй баяны” повестинин толугу менен…..