Мар Байжиев: Ажырашуу сотунда

Ажырашуу сотунда (Бир көшөгөлүү тамаша) Бопуш Монколоев- Күйөөсү Күкүш Монколоева- Аялы Акыйкаттуу сот Окуя райондук эл сотунда өтөт. Бүгүнкү күндөр… Сот бир нерсе жазып отурат. Бопуш: (эшиктен баш багып). Мүмкүн бекен? Сот: Келиӊиздер. (Бопуш  Күкүштү жетелеп кирет. Колунда чоӊ сетка анын ичинде газетага оролгон папкелер) Сот: Отурунуздар, кулак сизде. Бопуш: Биз жанагы… тиги… ажырашабыз деп арыз бердик эле. Сот: Арызды ким берди эле? Бопуш: Мен жолдош сот! Сот: Турмуш курганыңарга канча болду? Бопуш: Отуз жыл. Сот: (жазып). Канча балаӊыз бар? Бопуш: Беш. Сот: (жазып). Эмне себептен ажырашууга бел байладыӊыз? Бопуш: Азыр. Садагасы! Бардыгын айтып берем. (Күшүлдөп, бышылдап сеткадан кагазга оролгон папкаларын алып чыгып толугу менен…..

Мар Байжиев: Кара курт

Кара курт (аңгеме) Бул иш мындан он чакты жыл мурун болгон, – деп баштады аңгемесин профессор. – Мен анда жаш врач элем, чачыма да ак кире элек, согуштан жаңы келгем. Фрунзеден Ысык-Көлгө командировкага жиберишти. Машинабыз бузулуп, жолдо бир айылга токтоп калдык. Жанымда Степан деген жолдошум бар, биз ошол айылга конуп, эртеси ары, Түпкө кетмек болдук. Ал жылдары Түптүн ооруканасында келте, безгек жана башка жугуштуу оорулар менен ооругандар көп эле. Мына ошолорго дары-дармек алып бара жатканбыз. Биз түшкөн үйдө бир кичирээк кыз жана алтымыштардагы аял бар экен. Чарчап келгенбиз, кайнаткан чайынан толугу менен…..

Мар Байжиев: Өлүм алдында

Өлүм алдында (аңгеме) Чекир Чыйкылдаков чепеңдеген, чарчы бойлуу, арыкчырай жигит. Бир нерсе талашса, же бирөө менен урушса, чекирейген көздөрү чекчеңдеп, үнү бирде өтө ичке, бирде коркурап чыгып, адамдын күлкүсүн келтирет. Чынын айтсак ичкилик дегенди түк жактыруучу эмес. Анткени, кичинекей кылт эттирсе эртеси ооруп калат. Ошондуктан бирөө конокко чакырса да барбай коюунун аракетин кылчу. Бирок, бүгүн бир топ жолдоштору кезигип калып, барбайм деп кыңырылса да болушпай аны пиво саткан жерге алып келишти. Мына пивонун ууздай аппак көбүгүн чебердеп үйлөп, шашпа-а-ай кичинеден жутуп, курдаштары менен тамашалашып турат. Бүгүн майрам, анын үстүнө мурда толугу менен…..

КР Эл жазуучусу Мар Байжиевдин сөөгү Ала-Арча көрүстөнүнө коюлду

Кыргыз Республикасынын Эл жазуучусу, драматург, киносценарист, кино жана театр режиссеру Мар Байжиевдин сөөгү бүгүн Ала-Арча көрүстөнүнө коюлду. Маркумду акыркы сапарга узатуу зыйнаты А.Малдыбаев атындагы Улуттук опера жана балет театрында өттү. Мар Байжиев 1935-жылы Жалал-Абад шаарында туулган. 1960-жылы Кыргыз мамлекеттик университетинин орус тили жана адабияты бөлүмүн бүтүргөн. 1961-жылы СССР Кинематографисттер союзуна, 1966-жылы Кыргыз ССР жазуучулар союзуна мүчөлүккө кабыл алынган. 1962-1964-жылдары Москвадагы сценарийчилердин жогорку мектебин аяктаган. Окуу менен бирге «Кыргызфильм» киностудиясында улук редактор болуп иштеген. 1964-1971-жылдары Маданият министрлигинин репертуардык кеңешмесинде башкы редактор, 1971-1975-жылдары «Литературная газетанын» Кыргызстандагы кабарчысы кызматтарын аркалаган. Эгемендик жылдардын башталышында толугу менен…..

Жазуучу, драматург Мар Байжиев оорудан улам каза болду

Кыргыз адабияты оор жоготууга учурады. КР Эл жазуучусу, драматург Мар Байжиев оорудан улам жарык дүйнө менен кош айтышты. Мар Байжиев 1935-жылы 23-мартта Жалла-Абад шаарында жарык дүйнөгө келген. 1960-жылы Кыргыз мамлекеттик университетинин филология факультетинин орус тили жана адабият бөлүмүн бүтүргөн. 1962–1964-жж. Москвадагы Жогорку сценардык курста окуган. «Кыргызфильм» киностудиясында улук редактор, Кыргыз КСРинин маданият министрлигинин репертуардык коллегиясынын башкы редактору. 1971–1975-жж. «Литературная газетасынын» Кыргызстан боюнча өз кабарчысы болгон. 1961-жылдан КСРБ Кинематографисттер союзунун, 1966-жылдан КСРБ Жазуучулар бирлигинин мүчөсү. М.Байжиев орус жана кыргыз тилдеринде жазып, сынчы, котормочу катары да таанылган. 1961-жылы «Каракурт» аттуу сатиралык аңгемелер жыйнагы жарык толугу менен…..

Мар Байжиев: Желмогуз (аңгеме)

Желмогуз Бир окуяны эстесем, жүрөгүм шуу деп оозума тыгылат. Ошондо кантип жарылып кетпегенине азыр да таң калам. Иши кылып, кудай бир сактаган… Мындан көп жыл мурда Бейшембай деген агаларыбыз токол алды, Саткын досум экөөбүз тойго барып, тамаша көрүп, бозо ичип, колго суу куюп, табак тартып жүрдүк. Той таркады, конокторду узаттык, конуп калгандар да болду. –Кызмат кылган балдарга бирдеме калдыбы? Берсеңчи, Мистикан! – деп, Бейшембай абам байбичесине буюрду. –Көрөңгүлүк эле калды, аны да бригадыр уул менен балдырак акемин байбичесине ооз тийгизейин дедим эле… –Алып кел! – деп күрүлдөдү кызуу абабыз… Заматта толугу менен…..

Мар Байжиев: Ууру катын

Ууру катын (Аңгеме) –О-о! О-у-у! Кармагыла! Кармагыла, тигини! Кармагыла! – деп кимдир бирөө ак калпагын булгалап, айдоо менен сербектеп чаап келе жатты. Анын кашкайган башы күнгө жаркырайт. Картошка отоп жүргөн окуучулар үрккөн улактардай селдейип туруп калышты. –Агай, кимди кармайбыз? – деди кыз. –Ырас эле, бул ким өзү? – Мугалим агай таңыркап далысын куушуруп койду. Балдар биринин сөзүн бири бөлүп кужулдашты. Бир тобу, чаап келе жаткан көк башы Таштан аба, анткени үстүндөгү жашыл чапан экен дешсе, башкалары жок, бул Бөкөн чоң ата дешти. Дагы бирөөлөрү, бул Таштан аба да эмес, Бөкөн толугу менен…..

Мар Байжиев: Кылмышка бир секунд калганда

Кылмышка бир секунд калганда аңгеме Оркестрдин дүңгүрөгөн маршынан терезе титирейт. Жез тарелкалар урулган сайын чала ачылган форточканын айнеги аны менен унисон үндөшүп шыңгырайт. Биз жашаган үй Өкмөт аянтынан жүз метр, бетондолгон бийик дубал менен курчалган, астында подвалы бар КГБнын имаратынан жүз метр жерде. Шаар жазгы күндүн нуруна жаркырайт. Аянтта 1-май парады өтүп жатат. Тирбунада – жука сукнодон тигилген гимнастерка, баштарына картуз шапке кийген жетекчилер: жергиликтүү “Сталин”, жанында жергиликтүү “Маленков”, майда “маодзедунчиктер” колдорун көтөрүп, жылмайып аянттан өтүп жаткан демонстранттарга майрамдык урмат-саламдарын билдиришет. “Динамо” спортсмендери, алардын артында “Эмгек резерви”, “Большевик”, “Түшүм” коомдорунун толугу менен…..