Category: Дасмия

Ырысбай Абдыраимов: Сүйдүргү да, күйдүргү

Жазуучулар Союзу

Сүйдүргү да, күйдүргү Аңгеме Бир апта болду. Тай кызы Дианадан кабар жок. Ал ара күндө аталап, Абдраманга телефон чалар эле. Кызынын коңгуроодой үнүн укканда төбөсү көккө жетчү. Жадырап-жайнаган студенти вотсаптан көрүнгөн сайын бак-таалайдын сересине чыккандан бетер көлкүлдөп, элжирейт. Ошондуктанбы, Диана, өз кызынан таттуу: “ Кызыма караганда неберем – өрүгүнөн маңызы даамдуу… Садагаң болоюн! Боюңдан сенин, оюңдан сенин! Ак куу кызым, принцессам! Өзүңдөй принцке баш кошуп, бактылуу бол!” – деп жалбарат. Кызы гүлдөп, мөмөсүн утуру төгөр чейрек кылым куракка жетсе да, эмдигиче төбөсүнөн түшүргүсү келбейт. Аны тили жаңы чыккан наристеден бетер толугу менен…..

Мар Байжиев: Кылмышка бир секунд калганда

Жазуучулар Союзу

Кылмышка бир секунд калганда аңгеме Оркестрдин дүңгүрөгөн маршынан терезе титирейт. Жез тарелкалар урулган сайын чала ачылган форточканын айнеги аны менен унисон үндөшүп шыңгырайт. Биз жашаган үй Өкмөт аянтынан жүз метр, бетондолгон бийик дубал менен курчалган, астында подвалы бар КГБнын имаратынан жүз метр жерде. Шаар жазгы күндүн нуруна жаркырайт. Аянтта 1-май парады өтүп жатат. Тирбунада – жука сукнодон тигилген гимнастерка, баштарына картуз шапке кийген жетекчилер: жергиликтүү “Сталин”, жанында жергиликтүү “Маленков”, майда “маодзедунчиктер” колдорун көтөрүп, жылмайып аянттан өтүп жаткан демонстранттарга майрамдык урмат-саламдарын билдиришет. “Динамо” спортсмендери, алардын артында “Эмгек резерви”, “Большевик”, “Түшүм” коомдорунун толугу менен…..

Калканбай Ашымбаев: Сүннөт тойдо

Жазуучулар Союзу

Сүннөт тойдо Батакөй чалды кыйыр туугандарынын бири сүннөт тоюна чакырып калды. Байбичеси: –Кап, кантип сомсоюп, куру кол кирип барабыз, кур дегенде баласына курчагандай бөздүн жогун айтпайсыңбы, – деп наалыды. Ары кетип, бери кетип жүрүп бир нече тойлордун көңүлүн алган көк көйнөк тапты. Булар ээрчишип: “Түлөөңөр кабыл болсун” айтып барганда баланын энеси тосуп алып, байбиченин колундагы жупуну белекти додолонуп жаткан чүпүрөк-чапырактын үстүнө ыргытып салды. Күйөөсү аны көрүп: –Ии, төргө өтүңүз, аба, -деди ооз учунан. Төргө төрөлөр шыкалып алганын көрүп: –Жарыктарым, олтура бергилечи, таалайлуу болгула, нарк сактаган нагыз кыргыздын тукумдары экенсиңер, көңүл толугу менен…..

Зинакан Пасанова: Кыш элегиясы

Жазуучулар Союзу

Кыш элегиясы (ыр түрмөк) Туулган күндө жазылган ыр Тышта бубак. Жыла басып оор туман… Туулган күндө ооруп жалгыз олтургам, Үйүмө шаң, жан киргизди белегиң: Үлбүрөгөн беш тал роза – кулпурган.   Кышкы гүлдөр назик, кербез, супсулуу, Көңүлүмө жаз түнөттү жыпжылуу. Кыш чилдеде төрөлгөн жан өзгөчө, Кадыр-баркын билет гүлдүн кыпкызыл.   Куттук айтып, гүлдүн коозун арнаган, Кыска өмүрдө көңүл табат жакшылар. Жашоо өзү кайрымдуу да, берешен, Жамандан көп жакшылыгын бар кылар.   Тышта бубак. Жыла басып оор туман… Туулган күндө ооруп жалгыз олтургам. Кеселиме эм болорун билипсиң, Кочкул-кызыл розаларың кулпурган!   толугу менен…..

Казат Акматов: Күкүк

Жазуучулар Союзу

Күкүк Эрте жаздан баштап канаттуулардын бардыгы уяларын сала башташты. Бир гана күкүк эч нерсе кылбай бекерпоз жүрдү. Эрте жатып кеч турат. Ошенткен сайын, билесиңер го, уйку ого бетер күчөйт эмеспи. Ошентип жаз аягы болгон кезде куш аттуунун баары уяларына кирип, жалгыз гана күкүк ай талаада калды. «Кү-күк! Күкүк!» деп ыйламсырайт. Бирок бир да канаттуу аны уясына киргизбейт. Туура да, ар ким эле өз уясында тынч эс алып жашагысы келет эмеспи. – Айе, сен эмне уя салып албайсың өзүң?! – деди Сагызган ага боору ооруп. – Салат элем го, бирок ылайыктуу толугу менен…..

Качкынбай Осмоналиев: Боорукер

Жазуучулар Союзу

Боорукер (кыскартылды) Атасынан ажырап, энеси менен калган баланы – “бул шордуу бешиктен бели чыга электе атасын жутту. Эми боорун көтөргүчө жетим аты өчмөк беле!” деп, кейимиш болгонубуз менен жетимдин ичинен ар кандай жетимдер учурайт экен. Жумгал өрөөнүндөгү жети үйлүү кедейлерге баш калкалап күн өткөргөн Апын Кайкыча мурдунун учу көмкөрө кармаган топчуга окшошуп кетет. Көзү тегерек келип, оттуу кареги тынч жатпай шоктуу. Ал тагдырдан ата-энесинин бирин да кармай албай калды. Кур дегенде алардын өңүн түкшүмөлдөп калса эмне. Анда ал “менде ата-эне болгонбу же чын эле болгон эмеспи?” деп, турмушта күмөн санайт. толугу менен…..

Мээркан Токсобаева: Салкын

Жазуучулар Союзу

Салкын Ак булутту аралаган күмүш канат самолет учпай эле бир орунда токтоп тургандай. Мотордун бир калыпта гүүлдөгөнү болбосо салондун ичи тынчтыкта. Жүргүнчүлөрдүн айрымдары уйкуга кеткен, кээ бирлери гезит окушуп, бирөөлөрү жөн гана терезени карашат. Салкын гана самолетко көнө албай, кылт этсе жүрөгү оозунан чыгуучудай алкымына кептелип, оюнда поезд менен эле чыкпай деп өкүнүп келатты. Ушул жашка чыкканы учмага түшүп көрбөсө, анан калса “баланча жерден кырсык болуп, түкүнчө жүргүнчү набыт болуптур” деген окуялар көбөйдү. Кудай сактасын дейт өзүн-өзү сооротуп, самолеттун баары эле кыйрап жатыптырбы. Ал чанда бир кездешүүчү кырсык да. Соороткон толугу менен…..

Абдыкерим Муратов: Алайдын жылдыздары

Жазуучулар Союзу

Алайдын жылдыздары (“Жылдыздар тараган таңдар” романынан үзүндү) Абдыкерим Муратовдун “Жылдыздар тараган таңдар” романынын сюжеттик-композициялык кыймылы XX кылымдын башынан 30-жылдарына чейин уланат. Башкы каарман Биринчи дүйнөлүк согушта атчан чалгынчылардын командири катары көптөгөн эрдиктерди көрсөткөн, кийин Кеңеш бийлиги келгенде большевиктерге каршы күрөшүп, Мадаминбектин оң колу болуп жүргөн, анан Кызыл армия тарапка өтүп, кыргыз атчандар полкун түзгөн жана жетектеген Сулейман Кучуков тууралуу. Ал каармандын айланасында көптөгөн тарыхый окуяларга жана тарыхый адамдарга көркөм экскурс жасалат. Төмөндө романдын чакан үзүндүсүн окурмандарыбызга тартуу кылабыз. ***** Бала чагынан эсинде элес-элес калыптыр: көккө сайылган мунусунан нарыгысы эгиздеген тоолорго толугу менен…..

Анара Байчукуева: Сен мен үчүн теңдеши жок бир жансың, Эркимди бүт ээлеп алып ээрчиткен

Жазуучулар Союзу

Өмүр баркы Үмүт, эңсөө желесинде бириккен, Үзүлбөгөн кыялдарга ээрчиткен. Жолочудай жолдон чыгып жылмайып, Катарлаша кошо кадам шилтеген, Оо өмүр сен, кымбатсың ээ бир келген.   Мезгилдердин арасына бекинген, Мээлжиген бийиктикке сүрөгөн. Баёо мүнөз балалыкты, жаштыкты, Өрөпкүтүп өргө карай сүйрөгөн, Оо өмүр сен, кымбатсың ээ бир келген.   Тагдыр болуп бешенеден сылаган, Таалай ташын сеники деп ыйгарган. Турмуштун тар, кенен жолун тандатпай, Арабаңа салып алып чайпалткан, Оо өмүр сен, кымбатсың ээ ушундай.   Жолдон чыгып баратканды тескеген, Жоодураган жашоо сунуп кел деген. Жомоктогу алтын балык өңдөнүп, Жокту бардай, бардын баркын сез толугу менен…..

Жоомарт Бөкөнбаевдин 110, Тенти Адышеванын 100 жылдыгы белгиленет

Жазуучулар Союзу

2020-жылдын 29-декабрында саат 12:00дө А.Малдыбаев атындагы Кыргыз Улуттук опера жана балет театрында кыргыз элинин залкар акыны, драматург, котормочу Жоомарт Бөкөнбаевдин 110 жылдыгы жана Кыргыз ССРинин Эл акыны Тенти Адышеванын 100 жылдыгы белгиленет. Акын, драматург, котормочу Жоомарт Бөкөнбаев 1910-жылы 16-майда Токтогул районуна караштуу Мазар-Сай айылында туулган. 1726–1931-жж. Оштогу, андан соң Фрунзедеги педтехникумда, 1933–1935-жж. Москвада журналисттердин коммунисттик институтунда окуйт. Эмгек жолун 1931-жылы “Кызыл Кыргызстан” гезитинде бөлүм башчы болуп иштөөдөн баштап, 1935–1941-жж. “Ленинчил жаш” гезитинин редактору, “Советтик адабият жана искусство” журналынын башкы редактору болуп иштеген. Ж.Бөкөнбаев 1941-жылы өз эрки менен Советтик Армиянын катарына толугу менен…..