Category: Дасмия

Садык Алахан: Илимге арналган айжаркын тагдыр

Жазуучулар Союзу

Илимге арналган айжаркын тагдыр Илим… Аял… “Илим – ийне менен кудук казгандай”… “Аял – үйдүн куту, очок ээси”… Билген кишиги илим кол жеткис бийик, өнүгүүнүн булагы да, Аял кол жеткис ыйык, жашоонун башаты эмеспи. Үйдүн куту, очок ээсинин ийне менен кудук казуусу, кол жеткис бийиктикке, өнүгүүнүн булагына кол жеткис ыйык, жашоонун башаты жетип турса… Бул нерсе чанда жолуга турган, өтө сейрек кездеше турган феноменалдуу көрүнүш эмеспи. Ал эми биздин Гүлбара Жалаловна Орозова дал мына ушундай сейрек учуроочу, феноменалдуу көрүнүштүн ээси. Ийне менен кудук казган үйдүн куту, очок ээси Гүлбара Орозова. толугу менен…..

Гүлзада Станалиева: Сагын Акматбекованын ырларынын поэтикалык өзгөчөлүгү

Жазуучулар Союзу

Сагын Акматбекованын ырларынын поэтикалык өзгөчөлүгү Сагын Акматбекова кыргыз поэзиясына өз үнү, поэтикалык дүйнөсү, стили менен кирген акындардын бири. Акындын поэтикасынын өзгөчөлүгү көркөм сөз каражаттарын колдонуусунда, дүйнөгө, чындыкка карата көркөм мамилесинде, ой-сезимдеринин адаттан тыш берилишинде айкын көрүнөт. Андыктан акындын ырларын улам кайра окуудан окурман улам кайра жаңы эстетикалык таасир алып, жаңы сезим-туйгуларга туштугуп, жаңы ойлордун кучагында калат. Башкача айтканда, Сагын акындын ырлары абстрактуу ой жүгүртүүгө негизделген көркөм туундулар. Ал адамдын психологиясынын татаалдыгына, фантазиясынын ченемсиздигине байланышкан философиялык ой түрмөктөрдү ыр кылып куюлуштурат. Ойду берүүдө, туюнтууда акын өзгөчө көркөм штрихтерди, деталдарды жана экспрессивдүү-эмоционалдуу толугу менен…..

Расул Гамзатов: А мен болсо, тоо башынан силер деп, Күлүмсүрөп, күн кучактап келемин

Жазуучулар Союзу

Тоолук карыялар Жашайт тоодо карылар, Намыска бек, шертке бек. Сөзү өлсө, өмүрү Өлүм менен шерттелет.   Жаза басуу, жаңылуу Түк кездешпейт аларда. Баасын берет бир карап, Адал менен арамга.   Көзү ачыктай айтышат, Кимдин эмне болорун. Жоодон өлүп ким эртең Кимге дөөлөт конорун.   Калп айтканга тетири Келет бата беришип. Адилдикти кулаган, Атка кетет эңишип.   Тили жүйрүк береки Ак сакалчан карыя, Айткан сөзү кынаптап, Мүлдө адамга жарыя.   Кагылайын карылар, Журт эгеси өзүңсүң. Караңгыда жол тапкан Калктын кара көзүсүң.   Чабандестин айылга Не келгенин билесиң. Жакшылыкты кудайдан Жана дайым толугу менен…..

Айнагүл Базарбаева: Атам түгүл, зар болуп азыр кайтам, Короодогу койлордун корголуна

Жазуучулар Союзу

Бала чак Тыт башында балапандай олтурган, Оозу-башым кочкул-кызыл, карала, Түшөт эске бала чагым. Баласындай карганын, Болсом деле, энем айтчу “аппагым…” Ширин эле ал тыттар, Кызыл эле алчалар, Жийде жыты “бур-бур” этчү. Эх, жыпар! Шагы ийилген алмалар, Шабдаалылар, бийилер, Турчу баары ийип эй,- Данегинен сүт чыгарган бадамдар. Берекелүү, белен бейиш багындай, Ширин эле, таттуу эле ал жылдар, Куса болуп апакемди издеген, Мага баары апа эле, эмизчүдөй эмчегин, Мээрим төгүп турчу, аалам, табият, Алла таалам кааласам,- Кыялымда ак булутка олтургузуп коюучу, Бала кезде асмандарды каалагам. Бийик-бийик болуу үчүн..   Ак – кара толугу менен…..

Жумабек Токтогазиев: Күкүк, күкүк, Мен канчага чыгам?!.

Жазуучулар Союзу

Күкүк, күкүк, Мен канчага чыгам?!. (Эссе) Жылдар тогошуп, ошол эле ирмемде жылдар ажырашып, эл күткөн жаз да келди. Бул күндү, ушул мезгилди ким кандай күтөт… мен үчүн азыр да купуя сырдай сезиле берет. Мындай ойлор, тээ балалык кезимден – эс тарта баштаган учурумдан бери эле ушул кезге чейин эрбелеңдеп мени ээрчип жүргөнү жүргөн. Мен ошондогу балалыгымды эстеген сайын, негедир дүпүйгөн калың бакка оролгон бир жапма жепирейген үйүбүз, жана да жашыл көчөлүү айылымдын жаз күндөрү оюма кылт эте түшөт. Анан да жанымда жаңыдан гана эс тарта баштаган кипкичинекей бала пайда боло толугу менен…..

Нурийла Анарбаева: Тартсам дагы мен тартайын эзели, Азабын сен тарта көрбө кусанын

Жазуучулар Союзу

Чай демдеймин ырлардан Жамбаштап жатам жайлоо шиберинде, Жакшы сап тапсам деген тилегимде. Өрүлүп кыз чачындай тоодон түшкөн, Бото көз булак ырдайт өз тилинде.   Көп гүлдөр жашыл жайдан төрөлүшкөн, Ааламга атыр жытын жөнөтүшкөн. Ийкемдүү ыргалышат желге бийлеп, Сулуулук, аруулукка бөлөнүшкөн.   Көк тоолор булуттарды өңөрүшкөн, Түн кирсе жылдыздарды көтөрүшкөн. Бекемдик, токтоолук бар бойлорунда, Бир-бирин кучакташып жөлөнүшкөн.   Ааламда бир Ай, Күн бар көк тирешкен, Жөнөтөт нурун бизге ширелишкен. Нур кошуп жан дүйнөмө кубат алам, Жакшы ырдан чайга кошуп демдеп ичсем.   Куй шараптан Мен түшүмдө сени көрүп кусамын. Тартсам дагы толугу менен…..

Абдыманап Бакыев: Чечилбеген түйүндөрдү заматта, Ажал гана чечип коёт акыры

Жазуучулар Союзу

“Китеп көрсөм атамды эстейм, анткени атам акын эле” Күн өтө берет… Мен үчүн бул сөздүн маанисин түшүнгөн күн 2018-жылдын 15-июнуна туура келди. Бул күн менин атам үчүн акыркы күн болсо да, андан кийин деле күн өтүп жатат. Буга чейинки майда-чүйдө жетишпестиктер эч нерсеге арзыбайт тура! Мындан ары “Сен бактылуусуңбу?” – деген суроого эч качан: “Ооба” деп жооп бере албайм го… Анткени ар күнү эрте менен ойгонгондо “атасыз дагы бир таңым атты” деген ой башыма кылт этип келе берет да, атама болгон кусалыгым күчөй берет. Себеби бактагы алма-өрүктөр, тал-теректер атамды эске толугу менен…..

Гүлзада Станалиева: Чегирткенин безилдегени

Жазуучулар Союзу

Чегирткенин безилдегени (аңгеме) Түнкү саат он. Блокнотуна үӊүлүп бир нерселерди чиймелеп жаткан. Капыстан чыккан телефондун үнүнөн селт этип чочуп кетти. -Алоо? -Мен эле Жанармын. Кандайсыӊ? -Жакшы. Өзүӊ? – суз унчукту. -Жолтоо болбодумбу? -Жок… -Кечээ Марс экөөбүз балкондо отуруп, сенин ырларынды окудук. -Аа-а. Мурдагы ырларымдыбы. Азыр жазбай калгам да… билесиӊ. -Ойго салды… -Марс иштеп атабы? -Ооба. Эмнеге?. -Эмне эмнеге? -Эмнеге жазбай калдыӊ дейм? -Аа-а… Ыр менен акча таппайсыӊ да. -Сонун ырлар. Улантсаӊ болмок. Сеникиндей талант ар кимге эле бериле бербейт да. -Азыркы жумушумда ыр жазууга мүмкүн эмес. -А эмнеге? -Дайыма оюӊ толугу менен…..

“Манас” эпосунун Самар Мусаев агай тарабынан кара сөзгө айландырылган вариантында өзөктүк окуялар менен образдардын берилиш өзгөчөлүгү

Жазуучулар Союзу

“Манас” эпосунун Самар Мусаев агай тарабынан кара сөзгө айландырылган вариантында өзөктүк окуялар менен образдардын берилиш өзгөчөлүгү (4-макала) Албетте, залкар манастаануучу өзүнүн кара сөз вариантында улуу эпостун өзөктүк окуяларын мүмкүн болушунча толук камтуу менен аларды жетишерлик түрдө баяндоого чоң күч жумшаган. Мунун айкын мисалын жогоруда “Баатырдын балалык чагы, алгачкы эрдиктери” деген негизги сюжеттик линиялардын бирин эпостун тексти менен салыштырып кароо аркылуу көрдүк. Улуу Сөздөгү өзөктүк окуялардын эң негизгилеринин бири болуп, албетте, “Чоң казат” эсептелинет эмеспи. С.Мусаев агай “Чоң казатты” кара сөзгө айландырууда да бөтөнчө бир изденүүнү, өзүнүн теориялык билими менен көркөм толугу менен…..

Султан Раев:Суу

Жазуучулар Союзу

Суу – Маркумду сууга ала баштады! – деди боз үйдөн чыккан чокчо сакал, жаш молдо. Котологон элдин аягы тартылып, өкүрүп келгендер да үн чыгарбай калды. Боз үйдөгү аялдардын да кошогу токтоп, үн басылды. Жаш молдо Жоомарт турган жерге басып келип: – Авамы сууга ала баштады, сиз да киресизби? – деди. Жоомарт бу суроого эмне деп жооп берерин билбей, жанында турган кексе аксакалга карады. Чал жаш молдого карай үн катты. – Ата Жоомарттыкы болгону менен, – чекесине конгон тебетей алдынан көзүн жүлжүйттү чал. – А көптөн бери шаарда туруп калып, анын толугу менен…..