Гүлзада Станалиева: Мурза Гапаровдун Сакы бабасы

Сакы баба, Зардалы жана Айгүл гүлү  Мурза Гапаровдун нойгут уруусунан чыккан түпкү бабасы Сакынын тарыхын изилдейм деген изги максаты, тилекке каршы, ишке ашпай калган экен. Анын сценарийи менен тартылган “Бабалар өрөөнү” аттуу тасмасы ошол Сакы бабасынын атына багышталгандай. Буга тасмадагы баш каарманынын атын Сакы деп атаганы да айгине. Эмесе, биз Мурзакенин жаркын элесине арнап, жазуучу ушунчалык аздектеген Сакы бабасы туурасында, Зардалы туурасында жана керемет гүл Айгүл туурасында азыноолак кепке өтөлү. Кашкардан Зардалыга, Зардалыдан Ноокатка чейин… Мурзакенин түпкү атасы болгон Сакы баба, уламыштарга караганда, жакын тууган-туушкандары менен Кашкардан келип, алгач Ысык-Көл аймагын толугу менен…..

Гүлзада Станалиева: Өмүрдүн морт, сүйүү кымбат экенин, Түшүндүк да, бир өзөккө айландык

***** Сагынган элем, кирипсиң түндө түшүмө. Ойгонуп кетип, ыйладым көпкө шолоктоп. Балалык кезден тараган бойго кусадан Арылар бекен, жазылар бекен толгон бук.   Сагынгам элем, кирипсиң менин түшүмө. Кирипсиң… кандай, эмнелер болду эсте жок. Билгеним жалгыз жадыма сиңген кусалык Күчөдү кайра… ыйладым көпкө шолоктоп.   Билгенге кандай балалык таза сезимге, Кусаны артып, сурабай тагдыр чечилип. Кайран баш бакыт-таалайга тунган чакта да, Өтөрү бышык кусадар өмүр кечирип.   Жаагын, ак кар Кар жаап жатат… Сапырылган жаңы кар Канча жолу жаады менин жашоомдо, Оо, ушинтип билбейм дагы канча жаар?   Жаагын, ак толугу менен…..

Гүлзада Станалиева: Шаризаттын ыры, тергөөчүнүн сүйүүсү жана Кымыевдин кармалышы

«Менин эстүү курбуларым» сериясынан «Менин эстүү курбуларым» сериясында окурмандарга бир катар аңгемелеримди сунуштап турмакчымын. Ал аңгемелерде эстүү аялдардын бөтөнчө окуялары тууралуу баяндалат. Шаризаттын ыры, тергөөчүнүн сүйүүсү жана Кымыевдин кармалышы  (Уу сөздөн көңүлү ооругандарга арналат.) Уюлдук телефондун коңгуроосу жаналекетке түшүп чырылдады. Айгүлдүн ичке манжалары керебеттин жанында турган тумбанын үстүн сыйпалап атып чырылдаган үндү өчүрдү. Саатты караса – жети. Сегизде жумушунда болушу керек. Айла жок көзүн бир ачып, бир жумган бойдон ваннага жөнөдү. -Сабыр, тур. Мен кечигем. Тур, жуун, – деди Айгүл бөлмөгө кирери менен жуурканына оронуп алып уктап аткан күйөөсүнө. -Канча толугу менен…..

Гүлзада Станалиева: Айсулуу Көкөеванын «Аялдын күндөлүгү»: экзистенциалдык кризис же жашоо маӊызын издөө

Айсулуу Көкөеванын «Аялдын күндөлүгү»: экзистенциалдык кризис же жашоо маӊызын издөө А.Көкөеванын «Аялдын күндөлүгү» аттуу жанры, баяндоо стили боюнча өзгөчөлөнгөн адаттан тыш чыгарма. Темасы айтып тургандай, чыгарма күндөлүк түрүндө жазылган. «Күндөлүктө» аял турмуш деген улуу сыноону түзгөн башынан өткөн күндөрү тууралуу баяндап отуруп, өзүнүн жан дүйнөсүн кыйнаган суроолордун үстүндө ой жүгүртөт. Чындыгында чыгарманы үстүртөн караганда, анда оор тагдырды башынан кечирген аялдын күндөрү ирээтсиз, баш аламан баяндалгандай көрүнүшү мүмкүн. Бирок, эгер чыгармадагы подтекстке, баш каармандын образына көӊүл коюп карай турган болсок, «Аялдын күндөлүгүндө» бир аял кишинин башынан өткөргөн жеке тагдыры менен бирге толугу менен…..

Гүлзада Станалиева: Түндөгү чыр

Каныштын күйөөсү менен көлгө келгенинин экинчи түнү. Ушул эки түн теӊ буларда уйку жок. Кечээ саат түшкү бирлерде келип түшүшкөн.  Анан дароо эле жатар жер таап, буюм-тайымдарын жайгаштырып, көлгө түшүп келишти. Көлдүн ызы-чуу жээгинде бири-биринен алаксымыш этишти. Сыртынан караган бирөөгө бул экөө өтө эле ынтымактуу, бири-бирине сыпаа жуптар болуп көрүнөт. Алтургай, экөөнүн мамилеси сууган сайын, сыртынан экөө тең бири-бирине акырын сүйлөгөнгө өтүшкөн. Шаардан чыкканда, көлдө ачык сүйлөшүп аларбыз дешкен эле. Эми мына экинчи күндү карытып, түндө керебеттин эки четинде бири-биринин дем алганын тыңшап уйкусуз жатышат. Саат канча экени белгисиз. Каныш толугу менен…..

Гүлзада Станалиева: «Айланайын Курманбек, менин атымды ал!»

«Айланайын Курманбек, менин атымды ал!» Бир күнү бир акын курбум чалды. Бир ырымы соцтармакка жарыяласам, «баары жакшы болот, жашоонун өзү бакыт, ошого кубанып жаша» деп акыл үйрөтө башташты деп. Аябай жаман болуп алыптыр. Дагы бир акын он жыл мурун жазган ырымды жарыяласам, телефон чалып «жакшы элесиңби?» деп сурап жатышат деп жылмайды. Эфирде бир журналист коногунан сурап жатат: «Чыгармаңда тиги окуяны жазган экенсиң, өзүңдүн башыңдан өтсө керек ээ. А бул окуячы?..» Жазуучу сылык-сыпайы «актанып» жооп берип жатты, кудум суракта отургандай сезди болуш керек өзүн. Бир окумуштуу, болгондо да гуманитардык илимдер боюнча толугу менен…..

Гүлзада Станалиева: Сагын Акматбекованын ырларынын поэтикалык өзгөчөлүгү

Сагын Акматбекованын ырларынын поэтикалык өзгөчөлүгү Сагын Акматбекова кыргыз поэзиясына өз үнү, поэтикалык дүйнөсү, стили менен кирген акындардын бири. Акындын поэтикасынын өзгөчөлүгү көркөм сөз каражаттарын колдонуусунда, дүйнөгө, чындыкка карата көркөм мамилесинде, ой-сезимдеринин адаттан тыш берилишинде айкын көрүнөт. Андыктан акындын ырларын улам кайра окуудан окурман улам кайра жаңы эстетикалык таасир алып, жаңы сезим-туйгуларга туштугуп, жаңы ойлордун кучагында калат. Башкача айтканда, Сагын акындын ырлары абстрактуу ой жүгүртүүгө негизделген көркөм туундулар. Ал адамдын психологиясынын татаалдыгына, фантазиясынын ченемсиздигине байланышкан философиялык ой түрмөктөрдү ыр кылып куюлуштурат. Ойду берүүдө, туюнтууда акын өзгөчө көркөм штрихтерди, деталдарды жана экспрессивдүү-эмоционалдуу толугу менен…..

Гүлзада Станалиева: Чегирткенин безилдегени

Чегирткенин безилдегени (аңгеме) Түнкү саат он. Блокнотуна үӊүлүп бир нерселерди чиймелеп жаткан. Капыстан чыккан телефондун үнүнөн селт этип чочуп кетти. -Алоо? -Мен эле Жанармын. Кандайсыӊ? -Жакшы. Өзүӊ? – суз унчукту. -Жолтоо болбодумбу? -Жок… -Кечээ Марс экөөбүз балкондо отуруп, сенин ырларынды окудук. -Аа-а. Мурдагы ырларымдыбы. Азыр жазбай калгам да… билесиӊ. -Ойго салды… -Марс иштеп атабы? -Ооба. Эмнеге?. -Эмне эмнеге? -Эмнеге жазбай калдыӊ дейм? -Аа-а… Ыр менен акча таппайсыӊ да. -Сонун ырлар. Улантсаӊ болмок. Сеникиндей талант ар кимге эле бериле бербейт да. -Азыркы жумушумда ыр жазууга мүмкүн эмес. -А эмнеге? -Дайыма оюӊ толугу менен…..

Гүлзада Станалиева: Айсулуу Көкөеванын «Аялдын күндөлүгү»: экзистенциалдык кризис же жашоо маӊызын издөө

Айсулуу Көкөеванын «Аялдын күндөлүгү»: экзистенциалдык кризис же жашоо маӊызын издөө А.Көкөеванын «Аялдын күндөлүгү» аттуу жанры, баяндоо стили боюнча өзгөчөлөнгөн адаттан тыш чыгарма. Темасы айтып тургандай, чыгарма күндөлүк түрүндө жазылган. «Күндөлүктө» аял турмуш деген улуу сыноону түзгөн башынан өткөн күндөрү тууралуу баяндап отуруп, өзүнүн жан дүйнөсүн кыйнаган суроолордун үстүндө ой жүгүртөт. Чындыгында чыгарманы үстүртөн караганда, анда оор тагдырды башынан кечирген аялдын күндөрү ирээтсиз, баш аламан баяндалгандай көрүнүшү мүмкүн. Бирок, эгер чыгармадагы подтекстке, баш каармандын образына көӊүл коюп карай турган болсок, «Аялдын күндөлүгүндө» бир аял кишинин башынан өткөргөн жеке тагдыры менен бирге толугу менен…..