Алиаббас Багиров: Керооз кемпир

Керооз кемпир Байкуш кемпирдин бул ишемби күнү, толугу менен чычканды кармоо машакаты менен өттү десе болот. Кечке жуук көңүлү чөгүп, амалсыздыгы менен алсыздыгына көпкө кейип-кепчип жүрдү. Таң эртеде күндүн кулагы чыгар замат дароо керебеттин алдындагы тактай менен дубалдын жылчыгындагы тешикке капканын коюп, өзү шыпыргысын колго алды да чычканды жалпайта чабууга камданып турду. Ошентип, жекшемби күндүн түшүнө чейин зарыгып олтура берип, тажап да кетти. Акыры ордунан туруп, мурдагы күнү бир жерге коюп, унутуп калган жасалма тиши эсине келе калып анысын издеп кирди, ал карабаскыры кайда житип кетти экен? Кечке чейин издеди, толугу менен…..

Федерико Гарсиа Лорка: Поэтика жөнүндө

Акын, драматург, музыкант, сүрөтчү-график Ф.Г.Лорка Испаниянын Гранада аймагындагы Фуенте-Вакерос шаарчасында 1898-жылы 5-июнда төрөлгөн. 1919-жылы Мадридге келип, Сальвадор Дали, Сьерра Луис Буньюэль жана “Эслава” театрынын директору Грегорио Мартинес Сьерра менен таанышып, чыгармачылыкка биротоло өтөт. Ошол жылы алгачкы “Көпөлөк сыйкыры” пьесасын жазып, сахнага коюлат. Сүрөтчү-авангардист катары таанылып, 1928- жылы “Цыганское романсеро” ыр жыйнагы жарык көрөт. Бир жылдан соң Нью-Йоркто жашап, “Поэт в Нью-Йорке” (1931), “Публика” (1931), “Когда пройдет пять лет” (1931) ж.б. пьесаларды жазган. Франкочулар 1936-жылы камакка алып атып жиберишкен делет, бирок мүрзөсүн ачканда сөөгү жок болуп чыккан. Аны жаракаты менен Аргентинага толугу менен…..

Бридж Котхари: Кичинекей пианист

Кичинекей пианист Бир кезде Азул аттуу кичинекей бала жашаган экен. Ал пианинодо ойногонду абдан жакшы көрчү жана келечекте мыкты пианист болууну эңсечү. Ар жекшемби күндөрү ал пианинодон атайын сабак алып, тажрыйба топтоп, күнүгө кечинде жатар алдында пианино ойночу. Азул күндөн-күнгө пианинону жакшы өздөштүрө баштады, анткени жан дили менен берилип ойночу эле. Кээде кечкисин жатарда тиш жууганды унутуп калса калгандыр, бирок пианинодо ойногонду эч качан унутчу эмес! Күндөрдүн биринде, анын пианинодон сабак берген эжеси Вики, ага мындай деди: -“Азул, эртең сен сахнада чоң аудиториянын астына чыгасың, анык, чыныгы пианист болосуң. Сенин толугу менен…..

Адилгазы Кайырбеков: Кызыл сөздүн коломтосун козгосоң, Тил күйгүзгөн чогу жатат түбүндө

Адилгазы Кайырбеков 1955-жылы 10-каңтарында Чыгыш Казакстан областынын Тарбагатай ооданынын Кожагелди айылында туулган. 1978-жылы азыркы Аль-Фараби атындагы КазМУнун филология факультетин аяктаган. Казакстан Республикасынын маданият кайраткери (эмгек сиңирген ишмер), эл аралык “Алаш” жана башка адабий сыйлыктардын лауреаты. Филология илимдеринин кандидаты. Казакстан Жазуучулар бирлигинин башкарма мүчөсү. Сөз Кызыл сөздүн коломтосун козгосоң, Тил күйгүзгөн чогу жатат түбүндө. Мобул журттан соода жасап озбосоң, Сөз жагынан озом дебе бул күндө.   Сөз кадырын Абайдан соң ким укту. Сөздүн кутун кандай, кантип коргойсуң. Сөзгө конок бергенди журт унутту, Сөздү кордой берсең дагы шорлойсуң.   Сөздөр менен ойногонуң толугу менен…..

Януш Корчак: “Бардык адам мыкаачы эмес!”

Польшалык педагог, жазуучу жана врач Януш Корчак өзү тарбиялаган жетим балдар үчүн кара жанын калкалоодон үч жолу: биринчисинде, Польшаны басып алуу маалында “Жетимдер үйүн” согуш майданына, канкорлордун талаасына таштоодон, экинчисинде, варшавалык геттодон качуудан баш тарткан. Үчүнчүсүндө, “Балдар үйүндөгү” жетимдерди лагерге жөнөтүү үчүн вагондорго салып жатышканда, Корчак менен чыккынчы офицердин ортосунда мындай маек орун алат: -“Король Матиушту” сиз жазгансызбы? Ал китепти бала чагымда окугам. Жакшы китеп. Сиз кете берсеңиз болот. -Балдарчы? -Балдар лагерге кетет. Сиз вагондон түшүп калыңыз. -Жаңыласыз. Болбойт. Бардык адам мыкаачы эмес! Бир канча күндөн соң Треблинка концлагеринде Корчак толугу менен…..

Теране Вахид: Бир ууч топурак

Бир ууч топурак Шатырай жааган жамгырдын алдында шашкалактаган бир нече адам Гариптин акыркы өтүнүчүн аткаруу үчүн бир нерсени издеп жүрүштү. Жамгыр тынымсыз жаап жатты. Мындай нөшөрлөгөн жаан көптөн бери жаай элек болчу. Бирок жамгырга эч ким көңүл бурбады. Баары бир нерсени издөө менен алек. Чарчап, баштан аяк суу болгондо алар Гариптин эскилиги жеткен үйүн көздөй жөнөштү. Үйгө жакындап калганда Кожо Муслимдин буту тайып, жамгырдын суусунан пайда болгон көлчүккө жыгылып кала жаздады. Аны каруусунан кармап калган жигит: -Акырын аксакал, шашпаңыз. Кармап калбасам жыгылмаксыз деди. Үйдүн алдындагы адамдар экиге бөлүнө берип, Кожо толугу менен…..

Кенан Чарбога: Оо, алар – дарбазасы жаннаттын да, Анан бул баштын куттуу таажысы нак

Түркиянын учурбап акыны Кенан Чарбога 1983-жылы Түркиянын Сивас өрөөнүндө төрөлгөн. Болу шаарындагы Абант Иззет Байсал университетинин Педагогика факультетин бүтүргөн. Азыр Сивастагы Жумхуриет (Республика) университетинде Түрк Дүйнөсүнүн көркөм кенчи изилдөө борборунун башчысы. Түрдүү багыттагы 14 китептин автору. Алардын көпчүлүгү ыр жыйнактары. Түрк дүйнөсүнүн Алыкул Осмонов (кыргыз), Олжас Сулейменов, Мукагали Макатаев (казак), Микаил Муштик (азербайжан), Мустай Карим (башкыр) сыяктуу бир катар көрүнүктүү акындарынын поэзиясын түрк тилине которгон. Биздин энелерибиз Оо, алар – дарбазасы жаннаттын да, Анан бул баштын куттуу таажысы нак. Издээри көзүбүздүн – жан ачышса, жанды да сактап турат дары сымак. толугу менен…..

Омар Хайям: Рубаилер

***** Эрким болсо, мында келмек эмесмин, Кетүүгө да жолду бермек эмесмин. Төрөлүүнү, өлүүнү да жоймокмун, Кереги не? Оюн, эрмек эмесмин.   ***** Чөйчөгүмө эңкейгендей карапа, Мээрим чачат асман жерге карата. Бирок андан жаабай жүзүм ширеси, Кан оргуштайт жүрөгүмдү каната.   ***** Миң жашап да жашка адам тойбогон, Соңу анын – өлүм тирүү койбогон. Хан, кедейдин бирдей кылып катарын, Алып тынып, кимди гана сойбогон.   ***** Бул кооз дүйнө мени мында азгырып, Жайгаштырды көрк, жытына мас кылып. Соолтуп бирок мүрөк суунун булагын, Сызга анан олтургузат таз кылып.   ***** Акыл жетпейт, толугу менен…..

Габриела Мистраль: Сен сактансаң сактанарсың башкадан, Сактанууга мүмкүн эмес сүйүүдөн

Габриела Мистраль (Чили) Тропикалык күнгө гимн О күнү инктер менен маялардын1, жемиши Американын бышып турган. Кечуа, майя сени жандай көрүп денеңе жанып турган баш урунган; терисин эзелки, эски аймаранын боёдуң кызыл алоо боруң менен; кыпкызыл кыргоол болуп келериңде, кетерде ак канаттуу бостек денең; ар кандай келиштирип сүрөт тарткан сен чебер сүрөтчүсүң жандан арткан; тек жайың – жолборс менен адамдардан; Сен – күнү тоо, түздөрдүн, кумдуу чөлдүн, сен – күнү дарыянын, ой-талаанын; Артыңдан барасың сен бизди ээрчитип, жана да бизди ээрчийсиң артыбыздан; боору бир мендеги ыйык туугандарга, желексиң желбиреген жерде, сууда. толугу менен…..

Омар Хайям: Рубаилер

Рубаилер ***** Окуйм ушул дүйнөдө мен – жалганда, Турмуш катаал, мугалимим андан да. Карысам да шакиртимин турмуштун, Али эрте устат наамын алганга.   ***** Ай-ааламдын түбү кайда? Табыштап Чечкиле – деп Кудай берген табышмак. Акылмандар түрлүү оюн айтышып Адашууда. Кайдан сырды табышмак?   ***** Чаң сапырган балага сен бакырба, Мындай дегин, салып аны акылга: “Алдагы чаң – Кей-Кубаддын жүрөгү, Күлүн балам, Парвиз хандын сапырба!”   ***** Буга чейин өттү айдын нечени, Кайтпас болду акылманы, чечени. Таманыбыз басып жаткан топурак, Сулуу кыздын карегидир кечеги.   ***** Тагдыр күчтүү, аны эч ким толугу менен…..