Хэ Цзин-Мин: Канат кагып ыраак жактан келишкен, Ак куулардан тууган жерди сурадым

Кытай классикалык поэзиясынан Кылымдарды карыткан Кытайдын тузу буйруп, 2008-жылы дүйнөлүк Олимпиадалык оюндарды чагылдыруу максатында барып, ошондон бери Сун жана Мин доорундагы акындар башаты болушкан кытай классикалык поэзиясы менен “ооруп” калдым. Кытай поэзиясы – ааламдагы эң байыркылардын бири, жогорку аң-сезим менен чапталган уйкаштыктардын туундусу. Бизге жеткен эң баштапкы ырлардын – “Поэзия канону” жыйнагынан диний ыр саптарынын датасы биздин доорго чейинки болжол менен XII кылымдарда белгиленген. Улуу ойчул Конфуций тарабынан тандалып алынган 300дөн ашуун ар түрдүү поэтикалык чыгармалардын жыйнагы мына 2 миң жылдыктан ашуун мезгилден бери Кытайда поэзиянын өрнөктүү үлгүсү катары бааланып толугу менен…..

Өткүр Хашимов: Кошумча милдеттенме

Өткүр Хашимов 1941-жылы Ташкент шаарында туулган. 1964-жылы ТашМУнун филология факультетинин журналистика бөлүмүн аяктаган. Ал газета-журналдардын редакцияларында иштөө менен көркөм чыгармаларын, публицистикаларын үзгүлтүксүз жазып келген. «Баар кайтып келбейт» деген повести Шерназар Шүкүров тарабынан кыргызчаланып, өзүнчө китеп болуп чыккан. Автордун «Баҳор қайтмайди» (1970), «Қалбингга қулоқ сол» (1973) повесттери, «Нур борки, соя бор» (1976) романы өзбек адабиятына кызыктуу, оригиналдуу жазуучу келгенин тастыктаган. «Дунёнинг ишлари» (1982) романы Өзбекстан Жазуучулар союзунун жыл сайын берилүүчү Айбек атындагы сыйлыгынын соорундары болгон. 1986-жылы Өзбек ССРинин мамлекеттик сыйлыгына татыктуу болгон «Икки эшик ораси» романын сынчы У.Норматов «Тагдырлар романы» деп, толугу менен…..

Расул Гамзатов: А мен болсо, тоо башынан силер деп, Күлүмсүрөп, күн кучактап келемин

Тоолук карыялар Жашайт тоодо карылар, Намыска бек, шертке бек. Сөзү өлсө, өмүрү Өлүм менен шерттелет.   Жаза басуу, жаңылуу Түк кездешпейт аларда. Баасын берет бир карап, Адал менен арамга.   Көзү ачыктай айтышат, Кимдин эмне болорун. Жоодон өлүп ким эртең Кимге дөөлөт конорун.   Калп айтканга тетири Келет бата беришип. Адилдикти кулаган, Атка кетет эңишип.   Тили жүйрүк береки Ак сакалчан карыя, Айткан сөзү кынаптап, Мүлдө адамга жарыя.   Кагылайын карылар, Журт эгеси өзүңсүң. Караңгыда жол тапкан Калктын кара көзүсүң.   Чабандестин айылга Не келгенин билесиң. Жакшылыкты кудайдан Жана дайым толугу менен…..

ТҮБӨЛҮК – СӨЗ МЕНЕН МУЗЫКА

Учурдагы, заманбап поэзия ааламынын көрүнүктүү өкүлү, акын – Вадим Терёхин, Россиянын жазуучулар Союзунун тең төрагасы. Москвада орус тилинин эл аралык академиясынын вице-президенти жана академиянын анык мүчөсү, Россия боюнча жалпы “Россия жазуучулар Союзунун” Калуга областындагы бөлүмүнүн төрагасы жана Калуга областынын II даражадагы мамлекеттик кеңешчиси, “Дубалсыз дүйнө” эл аралык поэтикалык кыймылынын координациялык Кеңешинин мүчөсү, Санк-Петербургдагы Петровдук илимдер академиясы менен искусствонун анык мүчөсү. 1963-ж. Тула областында төрөлүп, Казандагы жогорку аскердик ракеталык команданын инженердик адистигин ата-энесинин талабы менен мыкты окуп, көп жыл “Байкоңур” космодромунда кызмат өтөгөн. Адабиятка болгон кызыгуусу аны өмүр бою коштоп жүргөндүктөн, толугу менен…..

Иван Бунин: Муза

Муза Ал кезде мен өтө деле жаш эмес болчумун. Ошого карабастан эмнегедир живопистен сабак алгым келди. Деги эле мен живописти жанымдай жакшы көрчүмүн. Ошентип Тамбов губерниясындагы өз үйүм, өлөң төшөгүмдү таштап, кышты Москвадан өткөрдүм: сабакты болсо анча-мынча тармалдашкан узун майлуу чачын кежигесин көздөй бура таштаган, оозунан мүштөгү, үстүнөн анар түстүү баркыт курткасы, бутунан кыжырыма өзгөчө тийген киргилт, боз түстөгү байпагы түшпөгөн, анан калса, адам менен сүйлөшүп жатканда кербезденип, окуучусунун ишине көзүн жүлжүйтө баа беримиш болуп, ар дайым: – Дурус, дурус… Ийгилик алыс эмес – деп кайталай берчү талантсыз, бирок кыйла толугу менен…..

Абдулла Орипов: Бул жашоодон көңүлү сууган адам, кеселдеген тулпарга окшоп турат

Абдулла Орипов (1941-2016) Дарчы Булут жандап… Асмандын так алдында Кирпиктеги көз жаш сымал дарчы тур. Кылыч мизи – аркан менен ал мында Көзүн жумуп басып кирди – шарт ушул.   Колдогула, кол чапкыла, чап толук?! Кандай чапчаң! Кандай эпчил! Кашайбай… Бизчи… биздин көзү ачыктар баш болуп Даңгыраган жолдо жүрбүз баса албай…   Сагыныч Үзүк-үзүк булуттар, Чексиз асман, Тоо артында төтө жол – айкын белек. Мекендебей… бар түйшүк кетип баштан, Мен бүт-бойдон кашыңа кайткым келет!   Ичтим тагдыр шарабын ачкыл-кычкыл, Сездим асман чапчыган кумар күчүн. Билдим – адам жашабайт жайдыр-кыштыр Сынап толугу менен…..

Бертольд Брехт: Дүйнөдө канчалык көп китеп болсо – суроо да көп дал ошончо

Суу бара жөнүндө баллада Дүйнөдөгү улуу адамдар жөнүндө Санжыралуу кабар уктук көп ирет. Алар чыкса жылдыздардай жаркырап, Эгер кетсе күн баткандай сезилет.   Жок анчалык кусаматтык бул ырда, Бирок бизге, – аларды ичирип-жедирген, – Баткан менен чыккандары баары бир А ким төлөйт чыгымды анда берилген?   Тыным албай тегеренет суу бара Бир калыпта ала салган карааны. Бирок суунун бир милдети ак экен Түбөлүккө айландырыш бараны.   Башыбызда кожоюндар көп болду Арасында көркоолору дагы бар. Жолборстор да, жорулар да, камандар, Биз тойгузган андайлардын баары бар.   Тепсешти алар эх! Биринен бири толугу менен…..

Рюноске Акутагава: Караңгыдагы маек

Караңгыдагы маек Үн. Сен мен ойлогондон таптакыр башка адам болуп чыктың. Мен: ага мен күнөөлүү эмесмин. Үн. Ошентип ойлотуп мени чаташтырган сенсиң. Мен. Жок. Мен эмесмин. Үн. Бирок сенин бардык көркөм, керемет нерселерди жакшы көрөрүңдү билем. Же жөн эле жакшы көргөнсүп жүрөсүңбү? Мен. Жакшы көрөм. Үн. Эмнени жакшы көрөсүң? Көркөм чыгарманыбы же өзүң сүйгөн аялдыбы? Мен. Анысын да, мунусун да. Үн. (кекээр күлкү менен) минтип айтуу менен сен өзүңө-өзүң каршы чыккан жоксуңбу? Мен. Каршы чыккан жокмун. Аялды сүйгөн адам байыркы кооз, керемет фарфор буюмун сүйбөшү мүмкүн. Ал фарфордун кооздугун, кереметин толугу менен…..

Малик Отарбаев: Үзүлгөн жалбырак

Үзүлгөн жалбырак (аңгеме) Күзгү жел дуулдап, тал бутактарындагы акыркы жалбырактарды учуруп алып кетип жатты. Жабагы булуттар жапырт жортуп, удургуп көчүп барат. Калың токой үңкүлдөп ыйлап жаткандай кулакка бир муңдуу, муңканган обон үзүлүп-үзүлүп жетет. Тоонун эңишиндеги азоо өзөн буркулдап, нугуна сыйбай ачууланып агат. Көркөм табият кечээги жаз мезгилин эңсеп, көздү ачып-жумганча зымырап өтө чыккан көңүлдүү мезгилдин өтө кыскалыгына наалыйт. Кара шамал үзгөн ар бир жалбырак ажал тырмагына илинген бир өмүр тариздүү. Бул жер – бейит  эле. Балким, ошондон болсо керек, өмүр менен өлүм, бул дүйнө менен чын дүйнө чектешип, үнсүз сүйлөшүп толугу менен…..

Антон Чехов: Кутучадагы адам

Кутучадагы адам Аңчылыктан кайтып келе жатышкан мергенчилер Мироносицкий айылынын четинде жайгашкан ыстарчын Прокофийдин сарайын түнкү башпаанек катары тандап алышты. Алар экөө болчу: бири – мал доктур Иван Иваныч, экинчиси – гимназия мугалими Буркин. Иван Иванычтын фамилиясы өтө таң калычтуу жана – Чимша-Гималайский деген эки ысымдын айкалышынан туруп, өзүнө таптакыр ылайык келбегендиктен губерниядагылардын бардыгы аны жөн гана ысмынан жана атасынан атынан чакырыша турган; ал шаардын жанындагы атканага жакын жерде жашачу жана аң уулоого жөн гана таза аба менен дем алуу үчүн келген. Ал эми гимназия мугалими Буркин болсо, жыл сайын жай толугу менен…..