Category: Котормо

Орхан Сөйлемез: Чыңгыз Айтматовдун романдарындагы тагдыр жана тагдырга болгон ишеним

Жазуучулар Союзу

Чыңгыз Айтматовдун романдарындагы тагдыр жана тагдырга болгон ишеним Чыңгыз Айтматовдун “Тоолор кулаганда” (Түбөлүк колукту) романынын башкы маселеси, “тагдырдын” адам жашоосуна тийгизген таасирин окурманга жеткизүү болгон. (Айтматов 2007) Романдын өзөгүнө үңүлгөнүбүздө тагдыр түшүнүгүн башкы бөлүмдөрдө аныктама берип, чечмелеп отурган жазуучу, кийинки бөлүмдөрдө ар кайсы каармандарынын өмүр жолунда бул ойлорун дагы да тереңдетип отурат. Айтматовдун ою боюнча “тагдыр” аныктоочу жана тартипке салуучу жападан жалгыз күч. Анын иштөө принциби эч бир жан тарабынан жандырылып жиберилиши мүмкүн эмес; тек гана акыл-эстин күчү менен белгилүү бир өлчөмдө гана аңдап билүүгө боло турган нерсе. Ал дагы толугу менен…..

Михаил Дымов: Балдар Кудайга жазышат

Жазуучулар Союзу

Балдар Кудайга жазышат Автордон Бул китеп жөн жерден пайда болгон жок. Китептеги каармандар биздин жашоонун жүзү, күзгүсү, камертону экенин билбей жөн гана биз менен катар жашап келишет. Алардын өзүлөрүнүн өзгөчө дүйнөсү, биз, чоңдор кылчайып карабай алыстап бараткан дүйнөсү бар. Жана канча алыстаган сайын бизге бул өлкө – балдардын өлкөсү түшүнүксүз болууда. А балдар жакшылык жана жамандык, намыскөйлүк жана арсыздык, адамгерчилик; алардын өзүнүн талаптары бар жана балдар түбөлүктүккө тең ата “сен” деп кайрылышат. Израилдин борбордук “Вести” гезитинде иштеп жүрүп, америкалык жазуучу Стюарт Хемплинин китебинен үзүндүлөрдү окуп калдым. Бул кичинекей америкалыктардын Кудайга толугу менен…..

Роберт Рождественский: Мен кинодублёрмун. Уктуң беле бул кесип жөнүндө?

Жазуучулар Союзу

Роберт Рождественский ***** — Сүйүүмдү берейинби сага? — Берчи. — Ал ылайда да. — Ылайдагы сүйүүңдү бер. — Төлгө салгым келет… — Төлгө салчы? — Сура. — Мисалы, эшик чертсем… — Киргизем. — Эгерде, чакырсам… — Барамын. — Анда эгер, бактысыздык? — Бактысыздыкка да. — Эгерде алдасамчы? — Кечиремин. — “Ырда!” – буйруйм сага… — Ырдайм. — Досуңа эшикти жап… — Жабам. — Айтсам сага: өлтүр! — Өлтүрөм. — Айтам сага, өл! — Өлөмүн. — Эгер чакап кетсемчи? — Сактаймын. — Эгер жаның ооруса? — Чыдайм. — Эгер дубал болсочу? толугу менен…..

Назым Хикмет: Таарынуу бул – “Сени сүйөм”, “Баш тартпадым” дегендик

Жазуучулар Союзу

Түрк адабиятынан   Назым Хикмет Таарынуу Билесиңби таарынуу не? Таарынуу бул- чынчылдык, балалык. Жалганы жок тазалык! Таарынуу бул – “Сени сүйөм”, “Баш тартпадым” дегендик. Таарынуу – наз, Сени жакын көргөндүк. Мен да сага таарындым!..   Таарынганым ачуум дагы, кечирүүм. Кетпегеним, Кете албаган чечимим. Өзүң түшүн мага кымбатсың баарынан. Мен да сага таарынгам…   Жемал Сүрея Сен келсең… Дал азыр тереземден, Көргөзүп карааныңды, Сен келсең… Келсең экен! Бакыттын көз жаштары, Көзүмдөн тегеренсе.   Макулмун, эсеп бербей, Макулмун, унчукпасаң. Эч нерсе айтпай дебей, Үн сөзсүз тынч уктасак.   Үңүлүп көздөрүңө, Көзүңө көзүм толугу менен…..

Магжан Жумабаев: Эмне кылса ал ажалдын өз эрки, Кубат берет мага сулуу нур көркү

Жазуучулар Союзу

Пайгамбар Устремляя наши очи, на бледнеюший Восток. Дети скорби, дети ночи, Ждем, не придет ли наш Пророк. Мережковский   Күн батышты караңгылык каптаган, Күнү батса, кайра таңы атпаган. Түнөрүп тур, түндөн туулган перилер, Өз Теңирин таманына таптаган.   Күн батышты караңгылык каптаган, Бир да жылдыз асманында жанбаган. Түн баласы өз Теңирин өлтүрүп, Табынганга башка Теңир таппаган.   Күн батышты караңгылык каптаган, Бир дагы жан түндө тынчып жатпаган. Билген эмес «ыйман» деген нерсени, «Курсак» деген сөздү гана жаттаган.   Түн баласы… Түн жолуна түшкөн ал, Сакоосуң деп Муса тилин кескен ал… толугу менен…..

Ли Бо: Чөктү недир көңүлүм, Жүрөгүмдө – кусалык

Жазуучулар Союзу

Москвада, орус тилинде “Детская литература” басмасынан 1987-жылы Ли Бо и Ду Фу “Избранная лирика” деген аталышта жарык көргөн китептен Ли Бо  I Табият жөнүндө ырлар   Лушань тоолорунда Түштүк-чыгышка Беш карыя чокусуна карап турганым Турам карап чокусун Беш карыя, Лушанга, түштүк-чыгыш жагына.   Ал асманга көтөрүлө бой керип, Алтын гүлдөй жаркырайт нур чагыла.   Анда болсом, айлана бүт көрүнмөк, Көз кубантып, олтургандай тагыма.   Арман болбос, ошол жерде мен жашап, Анан өлсөм, тагдырыма багына.   Тоонун чокусундагы храм Мен тоонун чокусунда Түнөймүн ээн храмга.   Жетчүдөй созсом колум, Жылтылдак жылдыздарга.   толугу менен…..

Николай Заболоцкий: Бабалардан эмне калса – бүтүндөй, Демек, жаштар, бүт силердин энчиңер

Жазуучулар Союзу

Каркыралар Апрелде Африкадан – алыстан Биздин жердин кышы жазга алмашса. Желе тартып үч бурч болуп алышкан Каркыралар учуп келет ар жазда.   Жарк-журк этип күн нуруна чагылып, Канаттары кудум күмүш өңүндөй. Кең асманга жебе өңдөнүп сайылып, Келатышкан тобунан эч бөлүнбөй.   Жеткен кезде көлгө ушул арада, Дене боюн дүркүрөтүп адамдын. Жылчыгынан түтүн бүркүп абага, Ок атылды арасынан бадалдын.   Учкун жарк деп, тарс эткен үн угулуп, Көк коргошун көзөп өтүп жүрөктү. Көз ирмемде ажайып бир сулуулук, Быт-чыт болуп бут алдына күп этти.   Бир серпилип, бүт кыймылын токтотуп, Канаттары жатты толугу менен…..

Елена Ющук: Күн шооласы айрыйт түндүн пардасын, кылымдардан чарчабаган, атаандаш

Жазуучулар Союзу

Акыркы мезгилдерде калем кармап машыккан үлкөн акын, жазуучуларыбыздан сырткары, адабиятка, анын ичинде котормо жанрына белсене киришип, дүйнөлүк адабият менен бирге эле коңшу элдердин чыгармаларын которуунун үстүндө жигердүү эмгектенип келе жатышкан ыр ышкыбоздорун байкоого болот. “Эл ичи – өнөр кенчи”-демекчи, элге “аты-жыты” азырынча белгисиз ошол ыр ышкыбоздорунун ичинен котормонун маани-маңызына сүңгүп кирип, автор тарабынан айтылган ойду так-таасын бере алгандар да жок эмес экендигин белгилей кетүү абзел. Эмесе, назарыңыздарды Кадырали Мырзанбетовдун котормолоруна бурмакчыбыз. Автордун котормолору укмуштуудай чеберчиликте аткарылган дегенден албетте алыспыз. Бирок, бул анын котормо жаатындагы тырмак алды эмгеги экендигин эске алсак, толугу менен…..

Пабло Неруда: Кана эмесе, мени бир өз жайыма койгулачы, Кана эмесе, менсиз бир жайыңарча болгулачы

Жазуучулар Союзу

Пабло Неруда (Чили)   Жан тынчтыгын бергилечи Кана эмесе, мени бир өз жайыма койгулачы, Кана эмесе, менсиз бир жайыңарча болгулачы.   Көздү жумдум. Болгону – беш тамырым болсо деймин, өсүүгө бутак байлап, сабак байлап. Биринчиден, чексиз сүйүү.   Анан да карап турсам күз шаанисин. Жалбырактар үзүлүп, чыккан жерге кайрылып учуп түшүп турбаса жашай албайм.   Дагы мага кыш керек, жаным сүйгөн жаан керек, үшүгөндө керек мага от мээрими Мага анан дарбызга окшош топтоголок жай керек, абдан керек.   Баарынан да сенин көзүң мага керек. Менин сүйгөн Матильдам, көздөрүңдү бир көрбөй толугу менен…..

Имадеддин Насими: Сулуулугуң тирилтет өлгөндү да, Сулуулугуң өзүндөй Кыяматтын

Жазуучулар Союзу

Насиминин поэзия планетасында… Сеид Имадеддин, шарттуу адабий ысмы – Насими XIV кылымдын экинчи жармынан, XV кылымдын биринчи жармына жакын, болжол менен 1369-1417-жылдары жашаган. Көптөгөн баалуу газелдерди, рубаи, касыдаларды азербайжан адабий тилинде биринчи болуп келиштире жазып тарыхта калган алгачкы акын. Орто кылымдагы эң билимдүү, алдыңкы көз караштагы инсан, философ жана окумуштуу, даанышман гуманист жана мистик акын, араб, фарсы тилдерин да эркин билген жана бул тилдерде да чыгармаларын эркин жазган. Баку шаарында, Насиминин чоң тулку бою менен турган элестүү көркөм эстелиги алдына коюлган Улуттук илимдер академиясынын Тил-адабият изилдөө институту акындын ысмында. Баку толугу менен…..