Month: April 2021

Януш Корчак: “Бардык адам мыкаачы эмес!”

Жазуучулар Союзу

Польшалык педагог, жазуучу жана врач Януш Корчак өзү тарбиялаган жетим балдар үчүн кара жанын калкалоодон үч жолу: биринчисинде, Польшаны басып алуу маалында “Жетимдер үйүн” согуш майданына, канкорлордун талаасына таштоодон, экинчисинде, варшавалык геттодон качуудан баш тарткан. Үчүнчүсүндө, “Балдар үйүндөгү” жетимдерди лагерге жөнөтүү үчүн вагондорго салып жатышканда, Корчак менен чыккынчы офицердин ортосунда мындай маек орун алат: -“Король Матиушту” сиз жазгансызбы? Ал китепти бала чагымда окугам. Жакшы китеп. Сиз кете берсеңиз болот. -Балдарчы? -Балдар лагерге кетет. Сиз вагондон түшүп калыңыз. -Жаңыласыз. Болбойт. Бардык адам мыкаачы эмес! Бир канча күндөн соң Треблинка концлагеринде Корчак толугу менен…..

Мусакун Сатыбалдиев: Терек

Жазуучулар Союзу

Терек Аңгеме Үйүнө жетип калган. Ушул учурда дал маңдайдан чарт эткен чагылган уюлгуган кара булуттарды как жарып, жылып келаткан кечки иңирди көз ирмемге жаркытып өттү. Шапалактай чубалжып, ийрелеңдеген чагылган оту асман менен жерди тепчип барып, туңгуюкка сөндү. Анын артынан кулак тундурган күркүрөк угулду. Таман алдындагы жер дирилдеп кеткенин сезди Эркингүл. Жарыктан көзү тунара түшкөн эле. Бүрүшүп жерге олтура калды. Дыбырап жамгыр башталды. Ал өзү менен кошо дуулдаган шамалды ээрчите келаткансыды. Туруп баратып, кучак жеткис теректи көрдү. Негедир ал азыр сүрдүү, мурункудан да зор көрүндү. Чынында эле бу чөлкөмдө мындан чоң, толугу менен…..

Мурзапар Үсөн: Санжар (аңгеме)

Жазуучулар Союзу

Жазуучу Мурзапар Үсөн Баткен районунун Кара-Булак айылында туулган. Кыргызстан жазуучулар кошуунунун  мүчөсү. Бир нече романдардын, повесттердин, драмалардын автору. Романдары: “Ааламдар алкагында”, “Сакылар жери”, “Менин философиям”, “Тайгак кечүү”, “Сырттан”, “Ыйык Валентин”, “Газават”, “Бөрүлөр”, “Дөң китеп”, “Райкомдун аялы”, “Данакер”. Повесттери: “Кан Манастын бейитин издеп”, “Өрүктүү өрөөңдө”. Драмалык чыгармалары: “Кызыл Топу”, “Бөрү уюк”, “Акылкарачач” (трагедия), “Жетимдер жетилгенде” (трагико-комедиа), “Жетөөнүн бири”. Санжар   (аңгеме) Бир жолу Алай багытынан туугандашып Дароот-Коргондон автобуска отуруп келаткам. Чакан “ВАЗ”да Ошко тарткан жүргүнчүлөр жыш. Талдык айылынын тушуна келгенде дагы бир топ адамдар чыгышты. Декабрдын ызгырык суугу жанга өтүп турса да толугу менен…..

КРнын Маданиятына эмгек сиңирген ишмер Тенти Орокчиев каза болду

Жазуучулар Союзу

Кыргыз адабияты оор жоготууга учурады. КРнын Маданиятына эмгек сиңирген ишмер, акын, котормочу жана журналист Т.Орокчиев 83 жаш курагында дүйнөдөн өттү. Акын, котормочу жана радиожурналист Тенти Орокчу уулу Тоң районуна караштуу Көк-Сай айылында 1938-жылдын 8-сентябрында туулган. 1963-жылы Караколдогу педагогикалык институтту аяктап, 1963–1965-жж. Кочкор районундагы мектептерде мугалим, 1965–1969-жж. “Мугалимдер газетасында” 1969–1973-жж. Кыргыз Совет Энциклопедиясында (КСЭ) илимий редактор, 1974–2002-жж. Кыргыз Республикасынын телерадиокомитетинде иштеген. Т.Орокчу уулунун 1978-жылы “Мекенимди даңктаймын” деп аталган алгачкы ырлар жыйнагы жарык көргөн. Казак жазуучусу А.Шымбатыровдун “Ак-Сай жайлоосунда” деп аталган повесть жана аңгемелер жыйнагын казак тилинен которгон. 1991-жылы радиожурналист Тенти Орокчу толугу менен…..

Тургунбек Бекболотов: Араң турган сезимге жалын түшүп, Капилеттен өрттөнүп кетпейличи

Жазуучулар Союзу

Ошентчи садагасы Мен олтурган турмуштун арабасы, Эптеп жылып жатканда, садагасы, Каптал жактан төгүлгөн шоола болуп, Карегиңди кайталап кадабачы. Биздин көчө тараптан өтпөй жүрчү, Уулум чыкса алдыңан өппөй жүрчү. Араң турган сезимге жалын түшүп, Капилеттен өрттөнүп кетпейличи. Элеңдетип эсимди чыгарбачы, Эшигимдин алдынан суу албачы. Өзгөрүүсүз жазыла бергени оң, Өмүрүмдүн жөнөкөй чыгармасы. ***** Капилеттен иштер болуп күтпөгөн, Жанчылгансып, чарчап турат бүт денем. Атаганат, алыс кете албассың, Жүрөктөгү мындай оор жүк менен. Кайгы минтип катарымды аксатып, Улам бирин келбесине атказып. Чырмалышкан курбулардан ажырап, Чачтарымды бара жатат ак басып. Ташка чаап тагдыр үмүт, тилегин, толугу менен…..

Исабек Токтогулов: Атан төөбү, же нарбы, Атын туура ким билет? (балдар үчүн)

Жазуучулар Союзу

Ташбака Саякатчы таш бака, Сахарага барыптыр. Чөлдөн ысык өтөт деп, “Чөйчөк” кийип алыптыр. Сайран куруп бир далай, Таң-тамаша салыптыр. Анан далай жылдан соң, Ал ташбака карыптыр. А “чөйчөгү” жонунан Түшпөс болуп калыптыр.   Кирпи Кичинекей кирпинин, Мурдун аары чагыптыр. Мына ошондон бери анын, Ичинде кек калыптыр. Дагы тийсе саям деп, Денесинин баарына, Найза кадап алыптыр!   Өрдөгүм Менин аппак өрдөгүм, Кургак жерге көнбөгүн. Айтса тилди албаган, Сендей тентек көрбөгөм. Гак-гаак, өрдөгүм!   Ай, апакай өрдөгүм, Мынча неге чөлдөдүң. Чыкпай жүргүн ичинен, Мен жасаган көлмөнүн. Гак-гаак, өрдөгүм!   Аң уулоо Кээде толугу менен…..

Теране Вахид: Бир ууч топурак

Жазуучулар Союзу

Бир ууч топурак Шатырай жааган жамгырдын алдында шашкалактаган бир нече адам Гариптин акыркы өтүнүчүн аткаруу үчүн бир нерсени издеп жүрүштү. Жамгыр тынымсыз жаап жатты. Мындай нөшөрлөгөн жаан көптөн бери жаай элек болчу. Бирок жамгырга эч ким көңүл бурбады. Баары бир нерсени издөө менен алек. Чарчап, баштан аяк суу болгондо алар Гариптин эскилиги жеткен үйүн көздөй жөнөштү. Үйгө жакындап калганда Кожо Муслимдин буту тайып, жамгырдын суусунан пайда болгон көлчүккө жыгылып кала жаздады. Аны каруусунан кармап калган жигит: -Акырын аксакал, шашпаңыз. Кармап калбасам жыгылмаксыз деди. Үйдүн алдындагы адамдар экиге бөлүнө берип, Кожо толугу менен…..

Айтмамат Үмөталиев: Сүйүү кийим эмес, Күндө жаӊылап кийген

Жазуучулар Союзу

22 жашында акын, жазуучу, котормочу жана драматург катары элге таанылып, өмүрдөн эрте өткөн таланттуу инсан Айтмамат Үмөталиевдин сатираларын окурмандарга сунуштайбыз. Айтмамат Үмөталиев 1931-жылы 25-майда Алай районунун Корул айылында жарык дүйнөгө келген.  Мугалимдик кесипти окуган Айтмамат Үмөталиев кичи мекени Алайда аз убакыт иштеген соң, журналисттикке ыктап, жөндөм-шыгынын арты менен 1954-жылы республикалык “Кыргызстан пионери” гезитине иштөөгө Фрунзеге чакыртылган. Аз өтпөй Москвадагы Горький атындагы адабий институттан билим алууга жөнөтүлгөн. 27 жашка чейин Москвада комсомолдук мектепте, адабият институтунда окуп, эки тилде бирдей жазган. “Эркиндик булбулу” (1959), “Арча” (1967),  “Ырлар” (1998) жыйнактары жарык көргөн. 1955-жылы СССР Жазуучулар толугу менен…..

Жаш калемгер М.Матназаровдун “Бай бала” жомок китеби жарык көрдү

Жазуучулар Союзу

Жаш калемгер Марлэн Матназаровдун кенже балдар үчүн жазылган “Бай бала” аталышындагы жомоктор жыйнагы жарык көрдү. Аталган китепке улуттук колориттеги иллюстрациялар камтылган жана коммерциялык максатта сатууга коюлат. Китептин редактору: балдар акыны, жомокчу, энциклопедист 20дан ашуун китептин автору Ысмайыл Кадыров. Сүрөтчүсү: “Tart” жаш сүрөтчүлөр уюшмасынын мүчөсү Мар Амандыков. Китептин 1000 нускада чыгуусуна жеке ишкерлер демөөрчүлүк кылышкан. Жомоктор жыйнагы Бишкек, Ош шаарларындагы китеп дүкөндөрүнө таратылат жана башка конкурстук иш-чаралар өткөрүлөт. Автор китептерден түшкөн акчаны чогултуп, улуттук баалуулукту чагылдырган мультфильм тартууну ниет кылат. Марлэн Матназаров 23 жашта. Учурда Борбордук Азиядагы Америка Университетинин юриспруденция тармагында толугу менен…..

Т.Жолдубаевдин “Башарат түш” китебинин бет ачары өттү

Жазуучулар Союзу

Бүгүн Кыргыз Туусу редакциясынын жыйындар залында жазуучу Темирбек Жолдубаевдин “Башарат түш” аттуу китебинин бет ачары болуп өттү. Аталган кечеге КРУЖС төрагасы Н.Калыбеков, КР Эл акыны К.Бакиров, жазуучу, котормочу, драматург А.Абдылдаева, адабиятчы Р.Эшматов, филология илимдеринин доктору, профессор Г.Сооронкулов, жазуучу Ж.Токтогазиев, кинорежиссер Т.Бирназаров ж.б. акын-жазуучулар, автордун кесиптештери, үй-бүлөсү, жакын санаалаштары катышты. КРУЖС төрагасынын орун басары К.Кадыракунов модератор болду. А.Абдылдаева “Өсө турган эл өз тарыхын унутпайт” деген аталышта адабий көз караштагы мазмундуу ой толгоолору менен бөлүштү. Ал эми китепке редакторлук кылган жазуучу Ж.Токтогазиев “Башарат түштүн башаты” аттуу кызыктуу баяндама жасады. КР Улуттук илимдер толугу менен…..