КАР ЖААГАН ТҮН
Менде жок келчү мейман, кетчү мейман.
Кар гана балбалактап көмөт тышты.
Баштадым даа бир кышты…
Менде жок келчү мейман, кетчү мейман.
Түн узун бир шумдуктуу.
Сандаган элестердин арасынан
мен өзүмдү таап араң
туурулган колум менен
сылаймын жымжырттыктын маңдайынан.
(Эшигим ачылчудай болот менин)
Жымжырттыктын нар жагында
жымжырттыктын духун сыгып,
апамдын назга толгон колу менен
алып келип берчүдөй болот мага.
Менде жок келчү мейман, кетчү мейман.
Кар гана аппак сүткө боёйт тышты.
Капырай, ит жаң-жуңу эстен чыкты.
(Эшигим ачулчудай болот менин).
Менде жок келчү мейман, кетчү мейман.
Кирпик каткан.
Уйку качкан.
Кар гана акактантат картаң дубду.
(Эшигим ачылчудай болот менин)
15.11.70.
* * *
Көшүгөн бейкут. Көгөргөн жымжырт.
Күрүлдөйт дөөдөй көчөдө турмуш.
Самсыган булут бактыма толот.
Сандаган элес басчудай болот.
Денелер бүтүн. Жарасыз эч жер.
Агарган таңдар. Кызгылтым кечтер.
Жылдыздар тунуп, шоодурап учкан.
Шоокумдуу жүрөк. Шойкомдуу кыздар.
Болоттон катуу, албарстан өткүр,
Ажайган не бир ак өткөн мезгил.
Бардыгы мында… жандүйнөм тинтип.
Ирмелсе кирпик, качышат үркүп…
Талыкшып таңдай атканда көзүм,
Айланам тегиз төрт чарчы сепил.
Ананбы, анан… баягы турмуш…
Аркандап салган… ордуңан жылгыс…
Апаңдын аппак мамасын алып,
Оозуңа койгон чылымды салып…
Ананбы, анан… баягы турмуш…
15.12.70-ж.
АВТОПОРТРЕТ
Алдыда жылдар… айлар…
мунарык андан нары,
чабылган бир-бирине горизонттор,
келемин тагдыр мүшкүл жолдор менен,
турмуштун дал өзүндөй кайгы-шатмын.
Болгон бактым:
зар какшап, азап чекпөө бакытты эңсеп.
Болгон кайгым:
бир ишти баштап атып кетип калуу.
Кубанычым:
бир ишти бүтүп туруп өлүп калуу.
(Кээде мен ойлоп кетем, мунун баары МЕЗГИЛ менен МЕЙКИНДИКтин ортосундагы өзүмдү өзүм алдап-соолап чабылуум деп).
Ишеничим:
чындык барда жашайт түрмө.
Талаада чиринди да кымбат мага.
(Анткени билип алгам: бүгүн чиринди, а эртең мен ичкен сүт экендигин).
Мен үчүн министр да,
коомдун ар кандай ишмерлери,
каамыттай даңк илинген жазуучулар,
банктардын кызматкерлери эмес, бирок,
АДАМДАР бар!
Эң акыркы кейип-кепчип байкаганым Адамдардан:
айбан чалыш адамдарды тиреп жүргөн
айбан чалыш адамдар!
Саат — 16-22. 12.70-ж.
* * *
Төрөлдүң… Төрөлгөнүң энең көрдү…
Эл көрдү…Төрөлгөнүң көрдү дүйнө…
Күрөң так болгон эмес денеңде бир,
Күткөн жок төрөлгөндө сени түрмө.
Ойдо жок ыр жазат деп чуулгандуу,
Ойношчул коюндарга өлөт деген.
Тек гана: бир перизент туулган бу
Жашоодо жана жашай берет деген.
Жашадың. Шарап ичтиң. Катын сүйдүң.
Дууладың. Кадыресе чектиң азап…
Акыры басты сени кайдан күүгүм,
Бардыгын сен эмнеге кеттиң таштап…
20.10.71-ж.
ПОЭЗИЯ
Бир сүрөт тартып алды кыз алфальтка,
эмнени тартканын да түшүнбөйт ал.
Окшойбу башы Күнгө,
а мүмкүн жөн эле бир күнкарама,
жылдызбы тегереги;
а мүмкүн жылдыз эмес тирүү көздүр…
чачтары тармал-тармал.
А мүмкүн бул чач эмес, түрдүү чөптүр…
Бир сүрөт тартып алды кыз асфалька,
жыргады өнөрүнө маашыр болуп.
Бир карап бу жагынан, а жагына,
бир карап а жагынан, бу жагына
бир сүрөт тартып алды кыз асфалька.
Жол менен келе жаткан азиз адам
(А мүмкүн тубасадыр,
а мүмкүн өткөн согуш белегидир,
бу жерде эч мааниге ээ эмес ал)
кыз тарткан а сүрөттү тепсеп кетти.
Кыз болсо өксөп-өксөп ыйлап ийди.
8-апрель, 1971-ж.
* * *
Бардым мен тереземе.
Боройлоп жаткан экен жамгыр төгүп.
Көчөлөр ээн…
Шыпырып жүрөт аны карыган чал бир.
Күн куят көнөк-көнөк,
чал болбой өжөрлөнөт.
Чалгыдай шилтейт, шилтейт шыпыргысын
түгөнүп кетүүчүдөй ыпыр бүтүн,
тазарып калуучудай бүгүн дүйнө…
чалгыдай шилтейт, шилтейт шыпыргысын…
12-апрель, 1971-ж.
ӨЛГӨНДӨР
Өлгөндөр көрүстөндө курат үлпөт!
Алгыла тагдырлар, таажыңарды!
Мынакей чиркин, эркиндик деген!
Сени эми мыкчып турбайт бир да булчуң,
сени эми тырыштырбайт тарамыштар.
Өлгөндөр жатышат жыргап гана:
катышпай көңүл келбес жыйналышка,
чуркабай орден, кызмат, даңк-атакка…
карганып жанын жебей
тыйынга сары чака…
Бирөөнү сүйөм дебей,
жек көрбөй бирөөлөрдү.
Жатышат үлпөт куруп бейпил гана.
Тагдырлар алгыла, таажыңарды!
…үй курдум мүрзө үстүнө,
Терметкен шамал-тагдыр.
Астымда Жер.
Чакчаят Күн төбөдө.
19.06.71-ж.
* * *
Бир караан келди кайра
кушубак күнзарыма бүлүк салып.
Оттуу чаар дидары.
Көзүндө күңүрт жарык
деди – Алым!
тааныдыңбы жатындаш тууганыңды,
доктор Фауст жаштыгында
дууладык биз.
Анан мен кеттим житип
убакытка
мезгилге
мейкиндикке
кеттим житип…
Житип кеттим, житип кеттим
чөптөрдүн демдерине,
сүттөрдүн даамдарына.
Тирилттим дендерди мен
каардуу да, өткүр да кылдым аларды,
тааныдыңбы,
жатындаш тууганыңды…
Эх, бардыгы сыйбай кетет
эч тилге…
анан ал сүйлөп кирди
чет тилде…
17.10.71-ж.
УБАЙЫМ
Төрт аттам – быяк жагым, тыяк жагым,
Шырт эткен шыбырт чыкса туят баарын.
Өзүмдүн калп, чынымды табалбасам,
Жараткан, неге адам сыяктадың…
Эшиктен тешик тиктейт чакчыгайдай,
Кайтарат жылдар, күндөр сакчылардай.
Кайдандыр шамал жортот… андан озуп.
Каңгырап кетким келет капчыгайга.
Жан бирге, биз жабышкан кеме бирге –
Чырмалам чыргоок ойдун келебине…
Дүйнөгө батпай турган күндөр болгон…
О, азыр анын мага кереги не?
1970-ж.
КАРАРГАН ДЕҢИЗ, АГАРГАН ТОЛКУН
Мен турган тушта – сен туулган кыштак,
Тулпарлар туйлап, туйгундар учкан.
Жалгыз бир кезде жарк этти эске,
Жагоочон күндөр жадымдан чыккан.
Барайын дедим, баралган жокмун,
Карарган деңиз, агарган толкун.
Тунарган жакты турамын карап,
Туш-туштан шоокум шооладай жанат.
Бир мезгил келет жамгырдай төгүп,
Бир мезгил кетет шамалдай сабап.
Бүт дүйнө шундай жаралган достум,
Карарган деңиз, агарган толкун.
Шамалбы, карбы, өкүнбөйм эч бир,
Кезинде жаады, кезинде кетти.
Тек гана дүйнө жазындай болгон,
Кумарлуу кездер көзүмдөн өттү.
Сенин да билем, тизмеңде жокмун,
Карарган деңиз, агарган толкун.
АКЫНДЫН СҮЙҮҮСҮ
Жаркырап жанжагыңдан жанып турсам,
Сен кайда менден качып жашынасың?
Акылдуу, сулуу кылган, карып кылган
Көзжаш да сеники эмес – менин жашым.
Тумандай туш тарабың турсам чулгап,
Сен кайда менден туйлап секиресиң?
Сүйүнткөн, сүрү менен курсант кылган
Сөздөр да сеники эмес – менин сөзүм.
Жылдыздай бирди тиктеп, миңди карап,
Жай таппайт сенин жаның мен турганда.
Эзилбе, эркелетпе кимди гана,
Эч жол жок унутууга, унтулганга.
Күлөсүң кудум өзүм сыяктанып,
Күйөсүң түтүнү жок мен өңдөнүп:
Мен сени ачкалыктан мураска алып,
Мен сени токчулукка берем бөлүп!
ӨЧҮП-ТАМЫП
Түшүп жатат дарактан жалбырактар,
А дарактан түшүндө жашыл жаз бар.
Соолуп барат аккан суу биротоло,
Миң жалбырак көгөртүп бир атому.
Жылдыз учат жалтырак коңуз сыңар:
“Добуш чыгар! Добуш чыгар”
Добуш чыгат – тымызын күйүп, боздоп:
“О, Жараткан, бизге эмес, өзүңө окшот,
Өзүңө окшот, биз билбес жаңы ысымды”.
Ойлор күйөт сокурдун шамы сындуу.
Дүйнө түшүп керемет алакетке,
Бир чоң мээнин чиймес жанат көктө.
