Вардан Айгекц: Тамсилдер

(12-13-кк.) Улуу армян тамсилчиси, даватчы (проповедник) 12-13-кылымдарда жашаган. Туулган жана өлгөн жылы белгисиз. Сирияда жарык дүйнөгө келгени маалым. Бир канча убакыт Айгекте (Киликия) жашаган. Өз сөздөрүндө тамсил-жомокторду колдонгон. Кийин аларды бир китепке топтогон. Анын ишин уланткандар 17-кылымга чейин бул китепти өзүлөрүнүн тамсил-жомоктору менен толуктап келишкен. Ушинтип 500дөн ашык тамсилдерди камтыган “Вардан жыйнагы” жаралган. Кол жазманын бир бөлүгү биздин заманга чейин “Түлкүнүн китеби” деген аталышта жетип, бул китеп биринчи жолу 1668-жылы Амстердамда китеп түрүндө басылган. Вардан Айгекцтин «Бир тамчы бал» аттуу чыгармасын 19-кылымда жашап өткөн армян элинин белгилүү акыны Ованнес Туманян толугу менен…..

Эсенгул Ибраев: Калыпка куйчу кыш эмес, чыгарма деген түгөтүң

(Сатиралар, тамсилдер) Силердин ишиңер Приказы илинген соң, Институтка өткөнү билинген соң. Эшикти шарт ачып, Мадырайым кирип келди шашып. Анан Ата-энесине кайрылды, Желкесин кашып: –Институтка болсо өттүм. Эми-и, Ачыгы жакшы кептин. Тойдун камын көргүлө, Аял алайын деп чечтим! Апасы атасына карады, Атасы апасына карады: –Уулум! Бизге түшүндүрчү абалы. Үйлөнүш үчүн Адегенде байкоо керек чамасын. Айтчы, балам, Деги, Кимди аласың? Анда уулу күңкүлдөйт, Жазбай туруп курушун: –Кимди алуу, Кимди коюу – Менин жумушум! –Аныңа деле мейли, Үйлөнсөң үйлөн эле дейли. Колуктуң сени билеби, Билген күндө да сүйөбү? –Ушундай сасык суроого Бышат экен толугу менен…..

Эсенбай Калдаров: Сын көтөрбөс карышкыр (тамсил)

Бут менен ѳтүк Бир күнү Бут урушту Ѳтүктү: –Эй, талпаңдаган эби жок Ѳтүк! Угуп тур, сага айтам кѳптү. Жол менен жакшылап жүрбѳй мүдүрүлүп, сүрүлүп, Аның аз келгенсип соройгон мыктарың денеме ѳттү. Кѳзүңѳ карап акырын баспайсың, Бир нерседен кур калгансып чоң-чоң аттайсың. Билбейт экенсиң кантип жүрүштү, Сенин ичиңде сандалып манжаларым бүрүштү. Анда Ѳтүк: –Бу, эмне дегениң, Бут? Мынчалык болду менин сѳзүмдү да ук. Айып ѳзүңдѳ турса аны билбедиң, Күнѳѳнү мага коюп, аябай тилдедиң. Чындыгын айтсам: Сен кайда бассаң сени менен барам. Сенден уруксатсыз деги, кантип калам!? Мына ошентип, бири-бирине узатып жеме. толугу менен…..

Казат Акматов: Мансапкор күчүк (тамсил)

Мансапкор күчүк (тамсил) Короочу деген бир күчүк атак-даңк жөнүндө көп ойлончу болду. Өзү аябагандай уйкучу. Керээли кечке уктайт. Анан ойгонсо эле атак жөнүндө ойлоно кетет. Бир күнү ал атасына келип “музыкант болом” деген тилегин айтты. Атасы менен энеси ошого аябай сүйүнүшүп, Короочуну дароо эле музмектепке жетелеп барышты. Ал жерде келгендердин жөндөмүн текшерүүчү мугалим болот экен. –Кана, күчүгүм, рояльдын баскычтарын мен баскандай басып до-ре-ми-фа-соль-ля-си деген үндү чыгарчы, – деди мугалим. Күчүк дароо макул болуп рояльдын баскычтарын басса эле ав-ав, ав-ав деген добуш чыгат. Эки-үч саатча убара болду мугалим. Бирок күчүктөн ав-авдан толугу менен…..

Аман Кармышаков: Түзүлбөй калган келишим (тамсил)

Түзүлбөй калган келишим (тамсил) Бир күнү чычкандар жашыруун чогулуп калышты. Алар мышыктын коркунучу тууралуу ойлорун ортого салышты. Ары кетишти, бери кетишти. Акырында мышык менен, “кол салышпай тынч жашоо” деген келишим түзүүнү чечишти. Бул ишке, жетекчиликке, бир добуштан Сур чычканды бекитти. Бирок, кандай жол менен баруу керек? Кайсы жол зыян, кайсы жол пайда берет? Бул суроого баарынын баштары катты. Талкуу кызуу жүрүп, түшкөн сунуштар да оңою менен өтпөй жатты. –Туугандар! Жакшылап ойлонолу, оң капталыбыз менен да, сол капталыбыз менен да жатып толгонолу! Болбосо, билесиңер го мышыкты. Эртең эле чуулган салып, көрсөтөрү толугу менен…..