Month: November 2021

Жолон Мамытов: Буурул таңдын жомогу (Баатырдык поэма)

Жазуучулар Союзу

Буурул таңдын жомогу Баатырдык поэма Киришүү Чоң атамдын атасы өз атамдан уккам деп бул жомокту ал айткан. Чоң энемдин энеси чоң апамдан уккам деп бул жомокту ал айткан. Жел кемелер деңизди жиреп сүзүп кеткендей, мезгилдерден бул жомок желип өткөн сезгенбей, Куйма кулак балдардын кулагында калган да, картайганда өздөрү айткан бөбөк-балдарга. Ал бөбөктөр чал болуп алдан-күчтөн кайтышкан. Бул баянды ошондо кичүүлөргө айтышкан. Сан кылымды кечирип жашыл бойдон арчадай ушул баян эскирбей бизге жеткен чарчабай. Карт дастанды жаңыртып эскерели кайта аны. Кези келди. Биз дагы кийинкиге айталы…   Биринчи бөлүм Бала Чилтен толугу менен…..

Чыныбай Турсунбеков: Туулган жерим, чөбүң, ташың менен мен, Сагынычтын тили менен сүйлөшөм

Жазуучулар Союзу

Тушоо кесүү Күн күлүп, Кубанып, Бажырайып карап турду Төбөбүздөн. Дүмбүл балдар, Сүт балдар, Ок балдар Дүрмөттөгү – “дүр-р” эттик Үркүп учкан карагайдан Чымчыктардай. Көөдөнүбүз Аба жарып, Таманыбыз Ташты тилип, Чымылдап, Чуркап, Жүрөктө кан тызылдайт Бизден да ылдам. Көзгө илинбей, Жер бутта чимирилди. Жан-Булагым: -Тушоосун кесип бер?! – деп Колунан кармап турдуң Топ аялдын ортосунда Бир инимди. Биринчи жеткен агам, Кечирип кой, Тушоосун кесе алган жок. Тушоосун кести Парторгдун баласы Арттан барган. Агамдын Бычакка сунулган колу Кайырчынын колундай көрүндү… Күн күйдү, Аба күйдү, Жер күйдү. Уялгандан баары күйдү! Аялдар уялган жок, толугу менен…..

Мурза Гапаров: Кара-көлдүн каздары

Жазуучулар Союзу

Кара-көлдүн каздары Абышка мешке акыркы жолу көмүр салды. Анан түктүү чоң колу менен маңдайынан терин сүртүп, сенделе басып босогого келди. Бактын түбүндөгү электр лампочкалары жарык кылып турган кир алюминий столдордо Оштон жүк тартып келишкен бир топ тааныш шофёрлор, хорогдун өзүнүн үч-төрт кызыл байпакчан жаш бойдоктору, дагы бир кандайдыр бейтааныш, дүйшөмбүлүк тажиктерге окшогон жигит олтуруптур. Шофёрлор бир нерселер жөнүндө кызуу талашышып, жаш Хорогдуктар болбогон жерден караңгы бактын ичин жаңырта күлүп жатышты. Шофёрлор да, бойдоктор да ичип олтурушат. Бейтааныш жигит жалгыз эле. Ал эң четки столдордун биринде олтуруп алып, Хорогду тегерете курчаган толугу менен…..

Сүйөркул Тургунбаев: Жанга баткан кайдыгерлик

Жазуучулар Союзу

Жанга баткан кайдыгерлик Шайлообек Дүйшеевдин ысымы «Аптап», «Сүйлөшкөнгө чейинки сөз» аттуу ыр жыйнактары, мезгилдик газета-журналдарда жарыяланган ыр түрмөктөрү музыкага салынып, филармонияда жана үналгы менен сыналгыда аткарылып, көркөм окулуп келаткан ырлары менен эл-журтка кеңири белгилүү болгон. Азыркы кыргыз поэзиясынын сыймыгы, ардактуу эл акыныбыз Сүйүнбай Эралиев Шайлообектин акындык жолуна өз учурунда басма сөз бетинде ак батасын берген. Жаш акындын жаңы китеби, аты айтып тургандай, биздин элибиздин мүнөзүндөгү кайдыгерлик жөнүндө. Карап отурсак Ш.Дүйшеев ырларында жаны сыздап, кан-какшап айтып аткан каран калгыр кайдыгерлик каркайган тоолорун огожо тутуп, камырабай Күн көргөн кайран кыргызга – өз толугу менен…..

Жамбыл Жабаевдин 175 жылдыгына арналган иш чара өттү

Жазуучулар Союзу

А.Осмонов атындагы Кыргыз улуттук китепканасында ыр аалымы Жамбыл Жабаевдин 175 жылдыгына арналган “Жамбылдын изи менен” аттуу экспедициянын мүчөлөрүнүн катышуусунда “Улуу талаанын акыны Жамбыл Жабаев” аттуу жыйын болуп өттү. Бул иш-чарага КР Улуттук жазуучулар союзунун төрагасы Нурлан Калыбеков, төраганын орун басары Керимбек Кадыракунов, Манас жана Чыңгыз Айтматов академиясынын президенти Топчубек Тургуналиев, Казакстан Республикасынын Маданият жана спорт министрлигинин Маданият комитетинин төрагасы Акан Абдуалиев, Казакстан Республикасынын Жазуучулар одагынын башкармалыгынын төрагасынын орун басары Бауыржан Өмүржан уулу, М.Ауэзов атындагы адабият жана өнөр институтунун башкы илимий кызматкери, ф.и.д. жазуучу Нурдаулет Бабихан уулу, Абай атындагы Казак улуттук толугу менен…..

Рюноске Акутагава: Караңгыдагы маек

Жазуучулар Союзу

Караңгыдагы маек Үн. Сен мен ойлогондон таптакыр башка адам болуп чыктың. Мен: ага мен күнөөлүү эмесмин. Үн. Ошентип ойлотуп мени чаташтырган сенсиң. Мен. Жок. Мен эмесмин. Үн. Бирок сенин бардык көркөм, керемет нерселерди жакшы көрөрүңдү билем. Же жөн эле жакшы көргөнсүп жүрөсүңбү? Мен. Жакшы көрөм. Үн. Эмнени жакшы көрөсүң? Көркөм чыгарманыбы же өзүң сүйгөн аялдыбы? Мен. Анысын да, мунусун да. Үн. (кекээр күлкү менен) минтип айтуу менен сен өзүңө-өзүң каршы чыккан жоксуңбу? Мен. Каршы чыккан жокмун. Аялды сүйгөн адам байыркы кооз, керемет фарфор буюмун сүйбөшү мүмкүн. Ал фарфордун кооздугун, кереметин толугу менен…..

Айтматовго Мажарстандын урмат-сыйы аттуу китеп жарык көрдү

Жазуучулар Союзу

Айтматовго Мажарстандын урмат-сыйы – Дань уважения Венгрии Айтматову аттуу илимий-популярдуу китептин бет ачары А.Осмонов атындагы Кыргыз улуттук китепканасында болуп өттү. Ага КР Улуттук жазуучулар союзунун төрагасы Н.Калыбеков, акын-жазуучулар жана Түрк Кеңешинин Мажарстандагы өкүлчүлүгү катышты. ХХ кылымдагы дүйнөлүк адабияттын классиги, кыргыз элинин улуттук сыймыгы Ч.Айтматовго арналган басылма Түрк Кеңешинин Мажарстандагы өкүлчүлүгүнүн тектеш түрк элдеринин улуу инсандары жөнүндөгү алгачкы эмгеги. Китептеги Мажарстандык чыгармачыл, илимий чөйрө өкүлдөрүнүн жана Кыргызстандык авторлордун макала-маектеринде Ч.Айтматовдун өмүр баяны менен чыгармачыл бейнеси жана мурастары боюнча ойлор айтылган. Кыргыз-орус тилдеринде бир мукабада чыгарылган китеп жалпы окурмандарга сунушталат. Мажар авторлорунун толугу менен…..

Сүйүнбай Эралиев: Ак Мөөр (соңу)

Жазуучулар Союзу

Сүйүү, сүйүү Оттор өчүп, кеч күүгүмдө жагылган, Үйлөр жымжырт түндүктөрү жабылган. Жар салгансып жаңырыктайт кашка суу, Мончок бүркүп улам жарга кагылган. Асман тунук. Сапар тартып сан жылдыз, Каяккадыр, каяккадыр агылган. Ортосунда араң калкып ай барат, Мис табактай түнкү көрккө тагылган.   Тыноо кагып, тынч көшүлөт капчыгай, Өжөрлөнүп жели кырга чапчыбай. Кайда, кайда?.. Калган белем көрүнбөй, Кызын жазап кырда олтурчу чакчыгай. Кабак чытып карагансыйт сары аска, Жазмыш өзү жасап койгон сакчыдай. Жолборс сүрдүү жондор жатат комдонуп, Кылым ачпай сырын ичке катчудай.   Аяк серппейт Соң-Көл андан ныксырап. Ай кучактап уктап жаткан толугу менен…..

Малик Отарбаев: Үзүлгөн жалбырак

Жазуучулар Союзу

Үзүлгөн жалбырак (аңгеме) Күзгү жел дуулдап, тал бутактарындагы акыркы жалбырактарды учуруп алып кетип жатты. Жабагы булуттар жапырт жортуп, удургуп көчүп барат. Калың токой үңкүлдөп ыйлап жаткандай кулакка бир муңдуу, муңканган обон үзүлүп-үзүлүп жетет. Тоонун эңишиндеги азоо өзөн буркулдап, нугуна сыйбай ачууланып агат. Көркөм табият кечээги жаз мезгилин эңсеп, көздү ачып-жумганча зымырап өтө чыккан көңүлдүү мезгилдин өтө кыскалыгына наалыйт. Кара шамал үзгөн ар бир жалбырак ажал тырмагына илинген бир өмүр тариздүү. Бул жер – бейит  эле. Балким, ошондон болсо керек, өмүр менен өлүм, бул дүйнө менен чын дүйнө чектешип, үнсүз сүйлөшүп толугу менен…..

Айдай Бекбоева: Үмүттүн тилеги

Жазуучулар Союзу

Үмүттүн тилеги Жети жашар Үмүт көмүрдүн кичинекей сыныгын алып дубалга сүрөт тартканды жакшы көрөт, сүрөт тартып жатып кыңылдап ырдап да калат. Ал сүрөттү кээде жүрөгүн сагыныч басканда гана тарта турган. Бул жолу ата-энесин кол кармаштырып, ал эми өзү энесинин колун бекем кармап бара жатканын тартты. Дал ушул сүрөттү бир нече жолу кайталаган. Апасынын жумшак, назик колдорун кармап өмүр бою ушул сүрөттө калгысы келчү. Алар жөнүндө элес-булас гана билет. Үмүт ата-энесинен ажырагандан кийин, бир боорукер айым багып алган. Ал үйдө Үмүт майда-чүйдө кызматты кылчу. Өз үй-бүлөсүнөн ажырагандан кийин биринчи жолу ушул толугу менен…..