Month: October 2020

К.Жусубалиев 79 жашта

Жазуучулар Союзу

Кыргыз Эл жазуучусу, өз заманынын генийи атыккан  Кубатбек Жусубалиев бүгүн 79 жашка толду. Кубатбек Жусубалиев 1941-жылы 30-октябрда Алай районундагы Кердегей айылында жарык дүйнөгө келген.  Ал 1963-жылы КМУнун филология факультетинин журналистика бөлүмүн бүтүрүп, 1965-1967-жж. Москвадагы Жогорку сценарийдик курстун угуучусу болгон. Эмгек жолун 1957-жылы колхоздо иштөө менен баштаган. 1953-жылдан баштап Чоң-Алай айылындагы «Кыргызстан» сегиз жылдык мектебинде мугалим болгон. 1964-жылдан облустук «Ленин жолу» гезитинин адабий кызматкери, 1965-1985-жж. «Кыргызтелефильм» студиясында редактор болуп иштеген. Тунгуч аңгемелер жыйнагы «Күн автопортретин тартып бүтө элек» деген аталышта 1967-жылы басылып чыккан. 1975-жылдан СССР Кинематографисттер союзунун, 1981-жылдан СССР Жазуучулар союзунун толугу менен…..

Нурлан КАЛЫБЕКОВ, КР Улуттук жазуучулар союзунун төрагасы: «Саясат – бийлик, бийлик – акча, акча – жакшы жашоо деген түшүнүк калыптанып калды»

Жазуучулар Союзу

– Отуз жылдан бери не деген замандарды, не деген опурталдуу окуяларды башыбыздан өткөрдүк. Кыргыз адабияты ушунун баарын чагылдырып бере албай жаткансыйт? – Ооба, коомду чагылдырып жазган мыкты роман болобу, повесть, аңгеме болобу, классикалык үлгүдөгү чыгармалар жокко эсе болуп жатат. Атуулдук ырлар, замандын оош-кыйышына болгон ички протесттер жазылып, поэзияжанры өз жүзүн көрсөтүп келе жатканы менен кара сөз жанры аксап калды. Ал тургай ушул чакчалекей заманды чагылдырчу сатира жанры таптакыр жоголду. – Бул кризистин себеби эмне? – Мунун себеби келип эле каражатка такалат. Мисалы, таланттуулардын көбү азыр чыгармачылыкты хобби катары пайдаланып, баш-оту толугу менен…..

Үсөнбек Асаналиев: Өзүм салган жалгыз аяк жолум бар, Кереги жок даңгыр жолу бирөөнүн.

Жазуучулар Союзу

Сап-санат китебинен. Бишкек – 2008 *** Адамдар мүлтүлдөбөй калыс болсок, Арамдык, куйтулуктан алыс болсок. Эгерим эки жүздүү оңгон эмес, Ушуну эсибизге алып койсок.   *** Кыргыз өзү дүнүйө капар калк эле, Эмне чыгат мактангандар калп  эле. Кыз бүткөндүн баары түгөл Каныкей, Эркектери Манас болбойт жалпы эле.   *** Тууган үчүн жаның түтпөйт, ичиң чок, Башкаларга баш оорубайт, ишиң  жок. Бирок жалаң жакыныңа жан тартсаң, Бул жалганда калбайсыңбы эшиң жок. Жеке өзүңдүн көмөчүңө күл тартсаң, Анда сенин бетиң да жок, эсиң жок.   *** Парыз тура тукум мурас калмагы, Жашоонун көп толугу менен…..

Нурлан Калыбеков: База кайып (поэма)

Жазуучулар Союзу

“Теңиринсан” китебинен, 2004-жыл База кайып (поэма) Ибо они еще не знали из Писания, что Ему надлежало воскреснуть из мертвых. Библия, Новый Завет, Евангелие от Иоанна.   Ошол кезде Семетей Эрип кеткен немедей, Кыймылдабай, унчукпай, Көзгө түшпөй жок болду, Кайсалактап калың жоо, Сөөгүн таппай токтолду. 394-395-бб.   Аныктап баскан изи жок, Аны көргөн киши жок, Булак бойлоп кан агып, Майып болуп кетиптир, Чыны менен Семетей Кайып болуп кетиптир. 396-б. “Манас”, “Семетей”, “Сейтек”. Үчилтик. Бириктирилген вариант, Б., 1999.   База кайып тууралуу бала чагымда көп уккам. Студент кезимде, 1994-жылдын жай айларынын биринде толугу менен…..

Пётр Чаадаев: Кулчулук намысын ойготпогон калк – Кудай урган калк

Жазуучулар Союзу

Пётр Чаадаев 1794-жылы 27-майда (7-июнь) Москвада дворяндык үй-бүлөдө туулуп, 1856-жылдын 14-(26) апрелинде Москвада каза болгон. Орус турмушунун чындыгын катуу сындаган чыгармалары үчүн бийлик тарабынан жинди аталып, Россия империясында чыгармаларын басып чыгарууга тыюу салынган орус философу (өзү айтмакчы “христиан философу”) жана публицисти. 1807–1811-жылдары Москва университетинде окуган. Декабристтерди колдогону үчүн сүргүнгө айдалган. 1812-жылы Ата Мекендик согушта көрсөткөн эрдиги үчүн св. Анна жана пруссиялык Кульмск крести менен сыйланган. 1829–1831-жылдары өзүнүн атактуу “Философиялык катар” сериясын чыгарган. Жиндинин актануусунан Ата Мекенди сүйүү – ажайып керемет парз. Чындыкты сүйүү – андан да керемет. Ата Мекенди сүйүү толугу менен…..

Мусакун Сатыбалдиев: Пас мүдөөлүү максатка басынганча, Чоң максаттан кор болуп кетейинчи…

Жазуучулар Союзу

Булактагы кыз Жээкте чечинет сулуу кыз, Олоң чач далыга жайылып. Ажайып денеси… жалтанам, Жүрөккө бир ийне сайылып.   Заматта мөл булак муунуп, Көз ирмем дүйнөнү унуткан. Намысын капыстан жоготуп, Кызарат күн көзү булуттан.   Үлбүрөк көйнөккө байкоосуз, Конгондо көпөлөк чаалыккан: Бу неси… кайрадан учалбай, Маңыроо дүйнөсүн талыткан.   Күмүштүн күкүмү шыңгырап, Мончоктор төгүлөт чачынан. Жылт этип ак балык көзүмө, Тартынып кайыңга жашынам.   Кыз ойнойт булакта, ырахат, Кез-кезде ак булут чагылып. Чагылган… карегим жалтанат, Көөдөнгө жаркын нур агылып.   Ак балык кейпинде кыз сүзөт, Таалайга шул булак чөмүлүп. Табигат койнунан толугу менен…..

Токтош Абыкеев: Көкөтай мерген жана анын эки уулу жөнүндө

Жазуучулар Союзу

Көкөтай мерген жана анын эки уулу жөнүндө Бар экен, жок экен, ач экен, ток экен, кылоосу Кызыл экен, бул жомоктун куйругу узун экен. Ошентип, байыркы өткөн заманда, бир Көкөтай деген бир колу сынык, бир буту аксак мерген жашаптыр. Анын эки аялы болуптур. Ал бир күнү Ак-Тоого барып, ак аркар атат экен. Ок тийген аркар зоодон-зоого тийип, зоодон ташка кулап, өрөөнгө түшкөндө кыйналып жатып аны атына араң артып үйүнө жөнөйт. Келгенде олжосун эшик оозуна таштаган Көкөтай: –Эй, катындар, мен баатырлык кылып, муну атып келдим! Эми мага түгөнбөс азык, жыртылбас чарык даярдагыла! толугу менен…..

А.С.Пушкин: Моцарт жана Сальери

Жазуучулар Союзу

Моцарт жана Сальери 1-көрүнүш Бөлмө. Сальери: – Баары какшайт: жерде чындык жок дешип. Бирок чындык көктө да жок. Мен үчүн. Бул жөнөкөй ыргак сындуу анык кеп. Өнөр жандуу жаралгам төрөлгөндө; Бала чакта, биздин эски чиркөөдөн Авас чыкса орган чалып күүлөгөн, Угар элем калбай, ысык көз жашым Ага берчү жан жыргаткан дүйнөдөй. Эрте тандым ойсуз оюн-күлкүнү, Музыкага жат илимдин түркүмүн Бүтүн жерип, баарын албай теңиме, Жалаң гана музыкага берилгем. Туңгуч кадам оор, биринчи Сапар дагы зериктирип жадатма. Кесипти өнөр үчүн тепкич кылып, Кесипкер болдум: саларыма Ийкем берип канаттай, Кулагымы куйма кулак толугу менен…..

Гүлзат Дооранбек кызы: Билсең эгер бүт дүйнөмсүң сен менин, Күнүм болуп чыгып турган булуттан

Жазуучулар Союзу

Сендик болуп калайын -Сени сүйөм…. -мен да сүйөм кымбатым, Кооздоп жаздым махабаттын ырларын. Сен бар үчүн сыноосуна сынбастан, Мен жашоонун көрүп келем жыргалын.   -Сагындыңбы? -ооба абдан сагындым, Алыс жакта сагынычка кабылдым. Сени эске салып турчу ар убак, Кусалыктын ак шурусун тагындым.   -Эсиңдеби? -азыркыдай эсимде, Эң алгачкы бүлүк салган сезимге. Сени сүйгөм, эстедиңби сен дагы, Эрке мүнөз, күлгүн курак кезимде.   -Күттүң беле? -күтүп жүрөм азыр да, Келер деген үмүт менен жазында. Сени издеп, сен деп жүрөт байкасаң, Сага деген сезимдерим ар ырда.   -Барам бир күн… -келчи анда толугу менен…..

Динара Асакеева: Залкар сынчынын чабыттуу тагдыры

Жазуучулар Союзу

Залкар сынчынын чабыттуу тагдыры… Бул тагдырбы – ким билсин?.. Менин тагдырыма залкар сынчы Кеңешбек Асаналиевдин “Адабий айкаш” мемуарын кол жазма түрүндө окуп, редакциялоо иши (2008-жыл) буйруган экен… Кандай болгон күндө да, ушундай чоң сынчынын: кыргыз адабиятынын тарыхы, теориясы боюнча алдына эч кимди чыгарбаган кашкѳй сынчы-адабиятчынын акыркы эмгеги, тактап айтканда, реквием чыгармасы “Адабий айкашты” редакциялап, ага редактор болуп калганыма сыймыктанам… Атактуу адабиятчынын жанында жүрүп, көптү үйрөнүп, илим жолуна аттанганым.., агайдын ѳзү айткандай, чыгармачылыгынын жыйынтыгы болгон эмгегин окуп калгандыгым.., ойлоп көрсөм, чындыгында – бул тагдыр экен… Редактор катары карап чыгууда мени алгач толугу менен…..