Month: July 2020

Михаил Дымов: Балдар Кудайга жазышат

Жазуучулар Союзу

Балдар Кудайга жазышат Автордон Бул китеп жөн жерден пайда болгон жок. Китептеги каармандар биздин жашоонун жүзү, күзгүсү, камертону экенин билбей жөн гана биз менен катар жашап келишет. Алардын өзүлөрүнүн өзгөчө дүйнөсү, биз, чоңдор кылчайып карабай алыстап бараткан дүйнөсү бар. Жана канча алыстаган сайын бизге бул өлкө – балдардын өлкөсү түшүнүксүз болууда. А балдар жакшылык жана жамандык, намыскөйлүк жана арсыздык, адамгерчилик; алардын өзүнүн талаптары бар жана балдар түбөлүктүккө тең ата “сен” деп кайрылышат. Израилдин борбордук “Вести” гезитинде иштеп жүрүп, америкалык жазуучу Стюарт Хемплинин китебинен үзүндүлөрдү окуп калдым. Бул кичинекей америкалыктардын Кудайга толугу менен…..

Адабиятчы, сынчы Кадыркул Даутов дүйнөдөн өттү

Жазуучулар Союзу

Кыргыз адабияты оор жоготууга учурады. Кыргыз эл жазуучусу, белгилүү адабиятчы, сынчы, Кыргыз Республикасынын Улуттук жазуучулар союзунун мүчөсү, Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинин профессору Кадыркул Даутов 28-июлда узакка созулган оорудан улам 80 жаш курагында дүйнөдөн кайтты. Кадыркул Даутов 1940-жылы 10-сентябрда Алай районунун Үч-Төбө айылында туулган. 1961-жылы Токмок шаарындагы республикалык маданий агартуу окуу жайын, 1969-жылы Кыргыз мамлекеттик университетинин филология факультетин бүтүргөн. 1970-1973-жылдары СССР Илимдер академиясынын М.Горький атындагы бүткүл дүйнөлүк адабият институтунун аспирантурасында окуган. 1973-жылы филология илимдери боюнча кандидаттык диссертациясын жактаган. 1973-жылы КСЭнин адабият жана искусство редакциясынын жетекчиси, 1974-1975-жылдары Кыргыз илимдер академиясынын толугу менен…..

Ризван Исмаилова: Башың жетсе булутка, түп-тегиңди унутпа (Жазуучу А.Койчиевдин романын окугандан кийинки ойлор)

Жазуучулар Союзу

Башың жетсе булутка, түп-тегиңди унутпа (Жазуучу А.Койчиевдин романын окугандан кийинки ойлор) Эсимде, биз советтик мектепте окуп жүргөн кезде тарых сабагынан берген маркум А.Иминжанов агайыбыз Чынгыз хандын согуштагы жортуулдарын айтып келатып, “эң каардуу, жеткен мыкаачы аскер башчысы кезектеги чабуулдарында кош бойлуу аялдардын ичин жарып, жаш балдарды чатынан айрып туруп, жүрөгүн сууруп алган” дегенде, сөздөрү көпкө чейин жадыман чыкпай, элестетип алып, кыйлага үрөйүм учкан. Кийин институтта окуп жүргөндө, В.Яндын “Чынгыз хан” романын окуп, бир беткей берилген баанын чын-төгүнүн айырмалай баштагам. Дүйнө жүзүн дүңгүрөткөн монгол императорунун тегин, ата-жотосунан бери изилдеп, анын өзү жана толугу менен…..

Зинакан Пасанова: Ысык-Көлдө Алыкул Осмонов 4 жыл жашаган үй

Жазуучулар Союзу

Ысык-Көлдө Алыкул Осмонов 4 жыл жашаган үй “Көлдө жүрдүм, көл боюнда бойлодум, Токсон ирет көргөнүмө тойбодум” (Алыкул) Жыл сайын Ысык-Көлгө дегдеп келем. Бала чакта бир көргөнүмдөн тартып түбөлүк арзуума айланган көлдүн кереметтүү сулуулугу менен көк ирим мөлтүр тунук суусунан башка да өзүнө тарткан дагы бир касиети бар. Ал улуу таланттуу акын Алыкул Осмоновго байланыштуу. Көл кылаасына келген сайын Алыкул акындын баскан-турган жерлерин, жашаган үйүн көрсөм деп эңсөөчүмүн. Таң эртелеп, же кечке жуук ээн калуучу жээкти бойлоп басып жүрүп анын элесин издеп, кыялымда сырдашчумун. Бирок, көп жылдар бою бул тилегим ишке толугу менен…..

Фатима Абдалова: Каала бийле, каала ырда, каала күл, Ууртуңа гүл кыстаруу – тилегим”

Жазуучулар Союзу

Сүйүнүч деген сүйүнүч “Эми сен, бир аз эле дурус нерсеге катуу сүйүнгөн адамсың да…” деген эле бир досум Ооба, ошондой, жазда жашыл үлүлдүн, Жайбаракат жылганына сүйүндүм. Көйнөгүмө же бутума илээшсе, Мертинтпейин деп, этияттап түшүрдүм.   Куштар таштап учуп кеткен уянын, Бузулбастан турганына кубандымм. Кансапардан куштар аман кайрылса, – Ойлоп багып, – балапандар чыгарын.   Ооба, ошондой, азга деле сүйүндүм, Азга деле көөнүм ооруп күйүндүм. Санаа тарттым куштар жазда келбесе, Капаландым өлгөнүнө үлүлдүн.   Сүйүнүч деген сүйүнүч да, сүйүнткөн, Күлдүрүп сени, күлкү атылган күңүрттөн. Сүйүнүчтөр аз же көп деп айтылбайт, Сүйүнүчтү толугу менен…..

Некролог

Жазуучулар Союзу

Кыргыз адабияты оор жоготууга учурады. Кыргыз Республикасынын Улуттук жазуучулар союзунун мүчөсү, акын Замира Жантаева оорудан улам 61 жашында каза болду. Замира Жантаева 1959-жылы 17-ноябрда Нарын облусунун Нарын районуна караштуу Жер-Көчкү айылында туулган. Бишкектеги Соода техникумун аяктаган соң эмгек жолун Кара-Кужур жумушчулар кооперативинде баштап, кийин райондун керектөөчүлөр коомунда иштеген. Көптөгөн ыр жыйнактардын, обондуу ырлардын автору 2019-жылы Жазуучулар союзуна мүчөлүккө кабыл алынып, чыгармачылыкка жигердүү киришип иштеп жаткан. Маркумдун артында төрт кызы жана бир уулу калды. Акындын артында калган бир туугандарына, үй-бүлөсүнө, жакындарына терең кайгыруу менен көңүл айтып, аза кайгысын тең бөлүшөбүз. КРнын толугу менен…..

Нурлан Калыбеков: Топурак элем, топурак, Айландым нурлуу кишиге.

Жазуучулар Союзу

Кел… (Калмурат Рыскуловго) Комузду чаап ташка, кылдарын аркан кылып, жаштыкты асып салдың, бул эмнең?.. Кайрыл артка! Катуу айтчу эмес элем, бул дүйнөңдө, кыйкырам арбагыңа тыяктагы, кайрылгын, кайрылгының жашоого быяктагы. Сурангын, жалынгының, көнгүнүң, макул болгун, Кудурет койгон ар бир талап, шартка! Кайра кел, кайра келгин, тозоктун, бейиштин да, бешиктин, бейиттин да, мекени болгон ушул жер бетине. Карачы, канчалаган жандар турат, акыйып, кезек күтүп, өтөбүз дешип жашоо сыноосунан, жер бети – сыноокана, көк бети – суроокана, сен эмес кудайлар да, самашып турат кайра төрөлүүнү. Макулук жаныбар да түлөп түшөт, дарак да, саргайган толугу менен…..

Маркабай Ааматов: Арылса экен азап, шордон аз улут, Ажал коштоп ээрчип алган ылаңдан?!.

Жазуучулар Союзу

Дүйнөнү дүрбөлөңгө салган таажывирус илдети бизди дагы кыйла түйшөлтүүдө. Сыркоологондор күн санап көбөйүп, илдеттин кесепетинен кээ бир жарандарыбыздан айрылып, аза күтүп жатабыз. Таажывирустун курмандыгы болгон замандаштарыбыз ылайым акыркылары болуп, элибиз тынч-аман жашоо кечирген күн келсе экен. Мындай кырдаалда биримдиктүү бололу, кайраттуу бололу урматтуу мекендештер. Эч ким, эч качан оорубасын! Элибизде, жерибизде тынчтык болсун! КРУЖС Башкармалыгы. Жашоо кумары Ажарланган өзгөчө бир ыраңдан, Агып түштү күн шооласы кыраңдан, Арылса экен азап, шордон аз улут, Ажал коштоп ээрчип алган ылаңдан?!. Жашоо сага кумарланам тосуп таң, Мөл булакта суу шорголоп кочуштан, “Э-ге-ге-гей, мен барм-ы-ы-н!” толугу менен…..

Ибрагим Түркхан: Султан Раев заманбап жазуучу

Жазуучулар Союзу

Азыркы кыргыз адабиятынын таанымал өкүлдөрүнүн бири Султан Раев абанын бүгүн туулган күнү экен. Ал, Түркияда эки китеби жарык көргөн, көптөгөн мамлекеттерде сыйлык алган заманбап жазуучу! Абаны бүгүнкү туулган күнү менен куттуктап, “Жылдыздарды аралап-Yıldızların Arasında” аталыштагы китебимде ага арнаган бөлүмдү назарыңыздарга тартуу кылам. Султан абага чың ден-соолук, чыгармачылык көптөгөн ийгиликтерди каалайм. “Султан Раев заманбап жазуучу” Чынгыз Айтматов, чындыгында кыргыз адабиятынын эң улуу жазуучусу болуу менен бирге, түрк дүйнөсүнүн жана дүйнөлүк адабияттын да эң алдыңкы жазуучуларынын бири. Айтматов жараткан чыгармалары аркылуу кыргыз адабиятын дүйнөгө таанытып, элинин маданиятын эң сонун чагылдыруу милдетин жогорку толугу менен…..

Сулайман Рысбаев: Кара таштагы сыйкырдуу жазуу

Жазуучулар Союзу

Кара таштагы сыйкырдуу жазуу Кайсы өлкөдө, же кайсы элде экени белгисиз, бир канча жыл катары менен катаал болуп, эгин чыкпай, же чыкса бышпай, ачарчылык өкүм сүрүптүр. Ошол жылдары адамдардын ниети бузулуп, пейли качып, ыйман акчага алмашылат, колунан келгендер көр оокатка туйтунуп, алсыздар кор тутулат. Элде кайырчылар көбөйүп, ачкадан карылар менен балдар кырылат. Ата-энелери өз кара жандарын калкалап, балдарын чака тыйынга, жигиттер ар-намысын, кыздар абийирин сындырым нанга алмашат… Муну көрүп-билип туруп, адилет падыша элин эпке салалбайт, түз жолго баштай албайт, оор турмушту оңой албайт. Коңшу элдер далай кеңешин айтат, көп жардам толугу менен…..