Блог

Рати Саксена: Жөргөмүштүн эстетикасы

Рати Саксена (Индия) Дүйнөлүк поэтикалык кыймылдын (WPM) Азия континенти боюнча координатору. Рати Саксена – индиялык белгилүү акын, котормочу жана редактор, веда адабияты менен байыркы адабияттын академиялык изилдөөчүсү. Керала штатында жашап, хинди тилинде 5, англис тилинде 4 ыр жыйнагы чыккан. 20 чакты котормо китептери жарык көргөн. Чыгармалары дүйнөнүн көптөгөн белгилүү тилдерине которулган. 35тен ашык Эл аралык фестивалдарга катышкан. Жакынкы жылда чыккан эң маанилүү китеби: “Муштум жазылганда” – байыртан берки поэтикалык терапияны азыркы учурда жана келечекте кантип колдонуу керектигин талкуулайт. Бир нече абройлуу сыйлыктардын ээси. Критьяда эки тилдүү журнал ачкан, Критья поэтикалык фестивалынын жана Дүйнөлүк поэтикалык кыймылдын Азия боюнча жетекчиси. Жөргөмүштүн эстетикасы толугу менен…..

Фернандо Рендон: Тынч жашоону каалаган эрк, бороон-чапкынды да жеңет.

Фернандо Рендон (Колумбия) Дүйнөлүк акындар кыймылынын (WPM) негиздөөчүлөрүнөн жана Координациялоо Комитетинин мүчөсү. Колумбиялык белгилүү акын. 20 ыр жыйнактын автору жана ырлары көптөгөн эл аралык антологияларга да жарыяланган. Белгилүү китептери: “Антитарых”, “Марс талаасындагы ыр”, “Башка Күндүн астында”, “Лосось мотивдери”, “Сонун суроо”, “Кызыл талдын ыры”, “Байыркы таш бетине жазылган келечек”. Чыгармалары дүйнөнүн 25 тилине которулган. Кытай, Бангладеш, Тажикстан, Вьетнам, Түштүк Африка, Египет, Италия, Румыния, Албания, Куба өлкөлөрүнүн эл аралык адабий сыйлыктарына ээ болгон акын. Ал негиздеп түптөгөн “Прометей” поэзия журналы Латын америкасында көп жылдардан бери чыгып келе жаткан эл аралык эң белгилүү толугу менен…..

Абдыжапар Эгембердиев: “Чоң атам көл өрөөнүнө белгилүү касиеттүү табып болгон”

Кыргыз Республикасынын эл акыны Абдыжапар Эгембердиев менен маек “Жылдызы жанып турган аялзаттарга ашык болдум…” -Абдыжапар Эгембердиев деген ысым “Тумарым” аттуу белгилүү ыр менен байланыштырылып жүрөт. Бул ыр кайсы курагыңызда жаралды эле, таржымалын айтып өтсөңүз? -Эрнест Хемингуэйдин “Өмүр бул өткөн күндөр эмес, эсте калган учурлар” деп айтканы бар эмеспи. Илгери биздин айылыбыз Токтояндагы мектеп сегиз жылдык эле. Сегизинчини бүткөн балдар тегеректеги жакыныраак мектептерге барып окуусун улантчу. Мен Каракол шаарындагы Киров атындагы мектептен окуп калдым. Классыбызда көбүнчө эле шаардык балдар экен. Алар менден кийген кийими, жүргөн-турганы менен айырмаланып турат. Мен айылдан келген толугу менен…..

Меңди Мамазаированын “Жазуучу жана театр” аттуу чыгармачылык кечеси өттү

Б.Кыдыкеева атындагы жаш көрүүчүлөр театрында Кыргыз Республикасынын Эл акыны, жазуучу, драматург М.Мамазаированын 80 жылдыгына арналган “Жазуучу жана театр” аттуу чыгармачылык кечеси болуп өттү. Кечеге КР Мамлекеттик катчысы С.Касманбетов, КР Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министринин биринчи орун басары К.Иманалиев, “ТҮРКСОЙ” эл аралык уюмунун баш катчысы С.Раев, КР Улуттук жазуучулар союзунун төрагасы Н.Калыбеков, акын-жазуучулар, театр ишмерлери, маданият өкүлдөрү катышты. Келген меймандар авторго куттуктоолорун айтышып, М.Мамазаированын чыгармаларынын негизинде театралдаштырылган поэзия кечеси тартууланды.

Дүйнөлүк акындар кыймылы (WPM) Кыргызстанда

Дүйнөлүк акындар кыймылы (WPM)  Дүйнөнүн беш континентиндеги акындар менен поэзия сүйүүчүлөрүн бириктирген эл аралык уюм – англис тилинде “WORLD POETRY MOVEMEND”, кыскача – (WPM) деп аталат. Өзөгүнө гуманисттик идеяларды камтыган бул Глобалдык кыймыл биздин кыргыз поэзиясы менен акындарынын турмушуна да келип жетти. Дүйнөлүк акындар кыймылынын (WPM) түзүлүш тарыхына кайрылсак: 2011-жылы Колумбиянын Медельин шаарында өткөн кезектеги чоң Эл аралык Поэзия фестивалына дүйнөдөгү башка да чоң фестивалдардын уюштуруучулары менен акындары чогулуп келип, биригип, бирге иш жүргүзүүнү чечишет. Дүйнөлүк масштабды камтыган бул кыймыл, дүйнөдөгү бардык өлкөлөр менен элдерди кучагына алууда жана алардагы поэтикалык толугу менен…..

Үмүт Култаева: Азыркы доор үнү М.Мамазаированын “Аймаран” романында

Азыркы доор үнү М.Мамазаированын “Аймаран” романында Эгемендик алып келген эркиндик менен бирге өзгөргөн доордун коомдук-саясий, экономикалык, нравалык кризиси улуттук адабияттын көркөм аянтында жаңы горизонтту табигый түрдө көрсөтүп, көркөм сөз өнөрүндө жаңы темалардын жаралышы табигый көрүнүш го. Жаңы доорду чагылдырган адабият – жаңы доор адабияты атала баштады. Бул багытта биздин улуттук адабиятта болуп жаткан өзгөрүүлөр боюнча жазуучу, аналитик адабиятчылардын бири М.Апышовдун “Жаңы доор жана жаңылануу зарылдыгы” аттуу макаласы 2008-жылы жарык көргөнүнө карабастан, бул олуттуу тема боюнча оңдуу сөз уланган жок. А бирок бир системадан экинчи системага өткөн кезде жаңы жол оңой толугу менен…..

“Ата-Бейитте” Ч.Айтматов эскерилди

Бүгүн Ата – Бейит мемориалдык комплексинде залкар жазуучу, журт атасы Чыңгыз Айтматовду эскерүу иш-чарасы өттү. Ал мындан 15 жыл мурда, тактап айтканда 2018-жылдын 10-июнунда дүйнө салган. Эскерүүгө Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик катчысы Сүйүнбек Касмамбетов, Министрлер Кабинетинин Төрагасынын орун басары Эдиль Байсалов, Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министри Алтынбек Максутов, Министрлер Кабинетинин Чүй облусундагы Ыйгарым укуктуу өкүлү Канат Жумагазиев, Кыргызстан Мусулмандар Башкармалыгынын башчысы, Азирети Муфтий Замир кары Ракиев, КР Жазуучулар союзунун төрагасы Нурлан Калыбеков, эл акындары Надырбек Алымбеков, Сагын Акматбекова, Тазагүл Закирова, ж.б. көрүнүктүү маданият ишмерлери, интеллигенция өкүлдөрү, бир тууганы Роза толугу менен…..

Догдурбек Юсупов: Кантип жетем

(Балдар үчүн) Неберем Нурсултанга Тардай ага болсо дагы жол кенен, Окшош мага чаптагандай кол менен. Топту көрсө томолонуп жөнөгөн, Атын айтпай дароо эле гол деген.   Чыгарам деп бүт бардыгын бураган, Түздөн көрө жерге жакын ураган. Оюнчугу жайнап жатса өзүнүн, Бирөөнүкүн жаны калбай сураган.   Билсе дагы жаман сөздү тилдеген, Айтканыңды кулагына илбеген. Түшүнсө да бүт бардыгын, а өзү “Гол” дегенден башка сөздү билбеген.   Бала тура тууруңа кут кончу, Колуңа кол, а бутуңа бут болчу. Тили чыкты “апа” эмес, “гол” менен, Болобу дейм чоңойгондо футболчу…   Кантип жетем -Бөбөгүңдүн толугу менен…..

Бейшенбай Усубалиев: “Мен балалыгымды жазып бүтө элекмин, анан…”

Уучу кур эмес улуттук адабият Жазуучу Бейшенбай Усубалиев: “Мен балалыгымды жазып бүтө элекмин, анан…” -Агай, жакында эле мамлекеттик тарых музейинде “Зоока” аттуу китебиңиздин бет ачары өттү. Кандай таасирлер болду? -Китеп чыгарам деген ниет болгондо эле, менде негедир китептин бет ачарын дагы өткөрүшүм керек деген ой жаралган. Ырас, мурда деле китептерим чыгып жүргөн, бирок мындай ой келген эмес. Негедир бул жолу “сөзсүз өткөрөм” деген бир эңсөө, көксөө пайда болду. Бул окурмандар менен, эл менен жолугушуу кусалыгынан жаралган ой болсо керек. Уюштуруу иштери да жакшы болду, жыйын да жандуу, кызыктуу өттү. Келген меймандардын толугу менен…..

Жаш таланттын жылдызын жандырган “Жылдыздуу жээк”

Чыныбай Турсунбеков атындагы фонду уюштурган “Жылдыздуу жээк” фестивалынын финалисттери аныкталды. Калыстардын чечими менен Нуриза Өмүрбаева, Бектурсун Адиев, Айзат Кудайберди кызы, Махабат Касеинова жана Чыңгыз Рыскелдиевдер жеңүүчү болду. Бул жылы 3-ирет жарыяланган сынакка жалпы 113 автордон чыгармалар келип түшкөн. Поэтикалык форманы билүүсү, тили жана техникалык чеберчилиги (рифманын, калыптын, стилистиканын оригиналдуулугу); кыргыз тилинин нормаларын сактоосу; таасирдүүлүгү, образдардын айкындыгы, маңызы, жаңычылдыгы (ой-толгоону чагылдыра билүүсү) боюнча негизги 3 критерий менен карап 10 баллга чейинки баа коюп, калыстар тобу өз иштерин так аткарып беришти. Финалга чыккан 5 автор фестивалдын 2-этабында көгүлтүр көл жээгинде ыр окушуп, толугу менен…..