Month: October 2020

Жазуучу Качкыналы Сыдыгалиев каза болду

Жазуучулар Союзу

Кыргыз адабияты оор жоготууга учурады. КРнын Улуттук жазуучулар союзунун мүчөсү, жазуучу Качкыналы Сыдыгалиев 86 жаш курагында каза болду. Качкыналы Сыдыгалиев Чүй районунун Кара-Ой айылында 1934-жылы 2-февралда туулган. 1957-жылы Кыргыз мамлекеттик медициналык институтун бүтүргөн. 1957-жылы Сузак районундагы Бек-Абад участкалык ооруканасынын башкы врачы, 1960-жылы Чүй райондук ооруканада терапия бөлүмүнүн башчысы, башкы врачтын орун басары, 1966-жылы Ысык-Ата районундагы Ивановка ооруканасынын башкы врачы, 1969–1987-жж. Кыргыз ССРинин мамлекеттик коопсуздук комитетинин аскердик медициналык кызматынын начальниги, 1995-жылдан Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигинин алдындагы Улуттук госпиталда милдеттүү медициналык камсыздандыруу бөлүмүнүн башчысы болуп иштеп келген. 1976-жылдан баштап гезит-журналда аңгемелери, толугу менен…..

Сулайман Рысбаев: Жакшы ата издеген бала тууралуу жомок

Жазуучулар Союзу

Жакшы ата издеген бала тууралуу жомок (Бүгүнкү күндүн жомогу) Ушул эле биз жашаган чоң шаардын четинде бир эрке тентек бала жашачу. Анын атасы өз эмгеги менен күн көргөн, баласынын да эмгекчил болуп өсүүсүн тилеген карапайым адам экен. Ал эрке баласына күндө акыл кеңештерин айтып, кичинекей болсо да татынакай, кооз, айланасы бак-шактуу үйүндө жашап жатышыптыр. Эрке баласы атасынын тапканын ичип-жеп, сатып берген кийимин кийип, үйдө жүрсө уйкуга, талаада жүрсө оюнга тойбойт. “Окуп жатам” деп мектепке барганы менен, анысын да жарытпайт. Бекерчиликке көнүп, жалкоо болуп чоңоёт. Аны көрүп, атасы бир күнү буларды толугу менен…..

Ырысбай Абдыраимов: Сенек

Жазуучулар Союзу

Сенек Аңгеме Жылдызбек ызы-чууну жактырбай, оорукананын тынч бөлмөсүндө дарыланып жаткан. Күн чакчайып, ачык терезелерден соккон шамалдын эпкини бешинчи кабатты да желдетип, жалгыз кишилик, тынч бөлмөнүн пардаларын ыргалтат. Ал өнөкөт оорусун күчөтпөө үчүн чейрек убакыт сайын бейтапканага көрүнөт да, доктурдун кеңеши менен кымбаттыгына карабай, менчик шыпааканадан орун табат. Күтүүсүздөн колдоруна тамак-аш шыкалган баштыктарды көтөрүп, бөлмөгө Айнагүл кирип келди. Анын эсинен Жылдызбектин кандагы канты көбөйгөндө обору ачылып, тез-тез шам-шум этээри чыкпайт. Селкинин айдай тунук жүзү, карагат көз, кара кашы күлүп-жайнаган ажарын ого бетер ачкандай. Көздөрү жайнаган жаш келин керебетке чалкасынан түшкөн жигитти толугу менен…..

Байас Турал: Кандай адам болор экен, келечектин адамы?

Жазуучулар Союзу

Аялдар конгрессинде айтылган сөз Куурасын деп өстүрөбү дарактарды адамдар? Согушсун деп төрөбөйбүз биз-аялдар балдарды. Төрөбөйбүз адамды биз, арак ичкен акмактардан болсун деп. Эл коргогон эр болбосо, эмнеге төрөйбүз биз аларды?   Эгер эгин өспөсө, жерди эмнеге айдайбыз? Эгер мөмө бербесе, бакты эмнеге карайбыз? Төлдөбөгөн койду эмнеге багабыз, кочкорду эмне кармайбыз? Элди, журтту ким коргойт, эгер эрлер арак ичип, нашаа чегип жүрүшсө? Эч нерсеге жарабаган эркекти “арыстаным” кантип айтат аялдар? Кантип аны кучактайбыз, эмнесин сүйөбүз?   Эмне үчүн өстүрөбүз дарак мөмө бербесе? Эмне үчүн төрөйбүз эркек эмес эркекти?.. …………………………………………………………….. Бирок, эркек толугу менен…..

Мамат Сабыров: Кампа

Жазуучулар Союзу

Кампа (аңгеме) “Алиаскар ака өтүп кетиптир” деген кабар кечке маал угулду. Мен кезүүдөн келген койлорду короого камап, эми үйгө кирдим эле. Аңгыча эле дарбаза жактан бирөөнүн чакырган үнү угулуп калды. Чыксам, бизден бир көчө ылдыйда жашаган Султанбек акенин уулу Абай турат. -Алискар ака өлүп калыптыр-деди чачы үрпөйгөн тестиер бала алыстан. -Биргат сизди тез келсин деп чакырып атат. -А бечара…Качан өтүптүр? -Билбейм. Абай чуркаган бойдон кетип калды. Алискар ака жашы элүүлөрдөгү бою шыргыйдай киши эле. Мурда трактор минчү. Он жылдай мурун кырсыкка кабылып, буту майып болуп калгандан кийин тамекиде кароолчу болуп толугу менен…..

Шекербек Калыков: Телефон

Жазуучулар Союзу

Телефон Шапа акам кыраатын келтире куран окуп аткан экен. Чынында шу жагын катырчу. Жанындагылар менен баш ийкеше учурашып, чарпаядан орун алдым. Анын окуган кураны бир эсе муңдуу угулса, бир жагынан жашоого каниет кылар кандайдыр күчтүн илебин сезесиң. Баарыбыз муюдук. Соңунда, “Жаткан жери жайлуу, ыйманы саламат болсун, эми, куда! Облоу акибар! Пандачилик экен… Тынч богула. Куда кааласа көрүшөбүз…Көрүшөбүз… Кудагыйга салам дең… Хоп…Хоп…” деп кулагына төшөгөн уюлдук телефонду алып, мага карап: -Ке, чалдын баласы. О, чоң куданын чоң таенеси пандачилик кылыптыр… Кыркылыгына чакырышкан экен. Эми биз ушинтип эле калдык… Таарынган деле эч толугу менен…..

Эрнис Турсунов – кыргыз маданиятын аздектеген акын (1934-2014)

Жазуучулар Союзу

Акын, прозаик, драматург жана белгилүү котормочу Турсунов Эрнис Нурдинович 1935-жылы 24-августта Фрунзе шаарында интеллигенттин үй-бүлөсүндө туулган. Атасы Нурдин Серкебаев Кыргызмамбастын директору болуп кызмат аткарып, ошол кездеги китепке суусап турган кыргыз элине алгачкы китептерди, окуу китептерди чыгаруунун үстүндө иштеген. 1938-жылдагы кандуу репрессия Нурдин Серкебаевди да жөн койгон эмес, ал жалган жалаага кабылып, 28 жаш курагында атууга кетет. Анын сөөгү кийин Ата-Бейиттен табылган. Эрнистин экинчи атасы Кененбай Турсунов партиянын Ысык-Көл обкомунун бөлүм башчысы, Ысык-Көл, Тоң, Тогуз-Торо райкомдорунун биринчи катчысы кызматтарында иштейт. Өз атасынан жаш калган Эрнисти экинчи атасы жана энеси Сабира Телтаева-Турсунова толугу менен…..

Асан Жакшылыков: “Жай жатпайлы, жашообузду талдайлы. Жакшыларды, жетиктерди баалайлы”.

Жазуучулар Союзу

Бүгүн Кыргыз эл акыны Асан Жакшылыковдун туулган күнү. Туулган күнүңүз менен куттуктайбыз! Сизге бекем ден-соолук, узак өмүр каалайбыз! Үй-бүлөңүз менен эсенчиликте бар болуңуз. Көп жашаңыз! Урматтоо менен, КРУЖС Башкармалыгы Курултайга ой толгоо Наадандыкты көрүп туруп сыйбаган, турмуш муңун угуп туруп ыйлаган, Эл намыстуу Эр азамат чыкса деп, эми кандай кылабыз деп кыйналам.   Чар учкандай чаржайытка барганбыз, ар бирибиз пайда көздөп алганбыз. Жапа тырмак жалаң укук талашып, жалгыздыктын аралында калганбыз.   Ооз учунан оозубузду чоёбуз, “Элди ойлогон киши жок” деп коёбуз. Арабызда азаматты көрбөсөк, албетте акыры кор болобуз.   Жай толугу менен…..

Дүйшөн Жапаров: Өлсөм дагы начар жашап көбүңдөн, Мен жарыкка чыгам кайра көрүмдөн

Жазуучулар Союзу

***** Башкачасың башкалардай өңдөнбөй, Күндөн жерге таамп түшүп өнгөндөй. Сени көрсөм жайнай түшөт көңүлүм Жаңы баскан жаш баланы көргөндөй.   Айланчыктайм жакшы ыры бар барактай, Сезсең боло кайра-кайра каратпай. Кымбат кездер тонолбосун мезгилге, Жалбырагын шамал жулган дарактай.   ***** Эркте болбой жаш жүрөктүн көнмөгү, Жолоочудай каны каткан чөлдөгү. Чаңкап келип мен үйүңө киргенде Үнүңдү угуп өзүңдү бир көргөнү   Сүйлөбөдүң келгенимди жактырбай, Жамалыңдан күлкү элесин таптырбай, Жан дүйнөмдө айлап, жылдап терметкем, Жан жыргаткан бир сезимди жакшы ырдай.   Турдуң дагы билбейм, эмнени эстедиң?.. Капыс эле: “эмне келдиң, кет” дедиң. Билген толугу менен…..

Зинакан Пасаңова: Шайтан азгырыгы (аңгеме)

Жазуучулар Союзу

Шайтан азгырыгы Аңгеме Чоң базарга жакындаган сайын куурулган май токочтун, отко какталган шишкебектин, тандырга бышкан самсанын даамдуу жыты келип, Айымдын өзөгүн үзө тарта баштады. Бирок, чөнтөгүндөгү болор-болбос тыйынын ойлогондо кадам сайын жайнап турган тамак-аштан каректерин ала качат. Мектепте окуу ачылардын алдында сооданын арааны жүрүп турган экен. Окуучу балдарына кийим сатып алуу үчүн айылдыктар малын, картөшкө-сабизин, май, курутун жапырт базарга алып чыгышып, арзанга пулдаган маал. Чайкоочулар жайлоонун майы менен курутуна жабыша калышып, колдон талашышса да жарым наркына сурашат. Айым да сары майы менен курутун өзү чамалагандан да арзан сатты. Акыры зарыкканда толугу менен…..