Month: May 2020

Садырбек Турдубек уулу: Үрккөн аттай ай – күнүм таскак салса, Үрөй учат сүйрөлгөн чабандестей

Жазуучулар Союзу

Темир жол Суктантат темир жол ой өстүрө, Сулаган бир гана поездине. Тепселбес машина, атка дагы, Темир жол сымалдар чогуу өткүлө.   Темир жол башкага жол болбогон, Тешилип асфальттай кордолбогон. Поруму түгөйүн күтүп жашап, Поездден бөлөктү ойлонбогон.   Рельсага лирика ырын ырдайт, Дөңгөлөк тынымсыз шарактаган. Эң таза сүйүүгө үлгү — поезд, Эч качан жолунан адашпаган.   Жашоодо бир‐бирин сүйгөн жарлар, Жашайлы рельсадан үлгү алганча. Көп күтүп көмүлөт топуракка, Көмүр кан — поезди жүрбөй калса.   Өлбөс болуп жаралдым Өмүр деген кыска тура деп кейип, Өксүп жатып мен бир түнү уктадым. Өлүмү толугу менен…..

Садык Алахан: Талант жана бийлик

Жазуучулар Союзу

Бул макала элибиз жаңыдан эгемендикке ээ болуп, эркиндиктин аруу идеясы жүрөк-жүлүнүбүздү козгоп турган токсонунчу жылдардын так ортосунда жазылган болчу. Жыйнактар, гезиттер, ааламтордогу сайттар ар кандай аталыштар менен (айталы, “Адабий гезит” жумалыгы “Көзү оюлган Толубай жана анын тагдырлаштары” деген аталыш менен өз окурмандарына тартуулаган) жарыяланып келди. Бул макаласы үчүн кайрадан жылт этип жарык көрө калган айтылуу “Кыргызстан маданияты” жумалыгы 2002-жылы авторго экинчи ирет “Жылдын мыкты чыгармасы” сыйлыгын тартуулаган эле… Жазылганына чейрек кылым болгон бул макалада айтылган ойлор өткөн айда акка моюн сунушкан Элмирбек Иманалиев менен Зайырбек Ажыматовдой эки таланттын тагдырынан кийин толугу менен…..

Касым Каимов: Анарбайдын көпүрөсү

Жазуучулар Союзу

Анарбайдын көпүрөсү Аңгеме Тоо суусу миң кыялдуу. Аны сүйбөй койбойсуң, махабаттын азабына кайылсың. Кырка тоолордун мээримдүү койнунда мемиреген кең өрөөндүн көркүн ачып, атагын көкөлөтүп, кыял күүсүн козгогон – анын шар суусу менен көк-жашыл токою. Өзөн бойлоп, кыркалекей тартып шуудураган токой кээде тирелишип, жыш, кээде суюлуп, өрөөндүн этегине жетпей түгөнөт. Өзөн болсо сай-сайдан куйган туура суулар менен кубаттанып, тоонун деми жана эпкини сүрөп, өрөөндүн чегинен алыска, чексиз мейкиндикке сапар тартат. Бул өрөөндүн табиятынын дагы бир өзгөчөлүгү: көкүрөк жагы дагы, этек жагы да ачакей, тагыраак айтканда, ал чакан эки өрөөндөн биригишип башталып, толугу менен…..

Айтмырза Абылкасымов: Дар алдындагы акыркы сөз

Жазуучулар Союзу

Дар алдындагы акыркы сөз «Уядан эмнени көрсө, учканда ошону алат…» Эл сөзү. Күн түшкө жакындаганда шаардын чок ортосундагы базар аарынын уюгу быякта эле калып, уу-дуу улам күчөгөндөн күчөп эле жатып калды. Айтылуу чыгыш  базары! Мына ушуну базар деп айтса болот! Кымкууттуктан баш адашып, ар кандай добуштардан кулак тунуп, бирок  баш-аламан, аңтар-теңтер болуп жаткансыганы менен, байкап, астейдил зээн салган кишиге бул базардын өз ыргагы, өз тартиби бар болуп, азыр да ана ошол адатынан жазбай, алымчасы да, кошумчасы да жок, демейдегидей эле өз ирети менен жүрүп жатканын байкоо кыйын эмес эле. Мына толугу менен…..

Корней Чуковский: Киркойбос

Жазуучулар Союзу

Корней Чуковский (1882-1969) Киркойбос Жуурканым Менден качты, Ак шейшебим, Асманга учту, А жаздыктар бака сымал, Ыргып-ыргып жоголушту. Кармайын деп, Шамга шаштым, А шам мешке- Кире качты. Китептерди алаарымда, Алар кетти секирип, Керебеттин астына, Барып жатты бекинип.   Чай ичүүгө самоварга, Чала жетип кездештим. Өрт тийгендей семиз неме, Менден кача бербеспи.   Бул кандайча? Эмне болду? Эмнеликтен, Бардыгы тең, Тегеренип, Чимирилип, Дөңгөлөнүп жөнөштү? Үтүк кетти, Өтүктөрдүн соңунан. Өтүк түштү, Нан-токочтун жолуна. Чөмүч кетти, Илгичимдин артынан, Ошолордун дартынан- Баары болду баш-ылдый, Чимирилип, Тегеренип, Баары ободо калкыган.   Аңгычакты зор Бетжуугуч, Энем жаткан толугу менен…..

Бешболуш Матисаков: Туура эмес жолго түшсөк кечиргиле, туу сайган Улуу өлкө Баатырлары

Жазуучулар Союзу

Ак халатчандарга алкыш Түндөбү, күндүз? А балким убак таң аткан? Туулгандан баштап өмүрдү коштоп бараткан Таттуусун кечип уйкунун, күн-түн иш менен, тагдырлар сенин колуңда аппак халатчан. Чырактай жанып, мээримин төгүп жүзүнөн, чынжырын улап үмүттүн далай үзүлгөн. Чындыгы сөздүн, эң ыйык кесип ардактуу, чыдабайт ар ким, эмгеги татаал күжүрмөн. Тилектер кабыл, ачылып далай көңүлдөр. Тирүүлүк даамын татышып далай өмүрлөр. Тигинен туруп колдошот сени калың эл, тизелеп таазим кылабыз сага, дарыгер! Асылы белең адамзат баткан ааламдын? Акылы белең абайлап баскан кадамдын? Баарыбыз үйдө, үзүлбөйт үмүт сен барда, баатыры белең бактысы тайган замандын? толугу менен…..

Мукай Элебаев: Бороондуу күнү

Жазуучулар Союзу

Мукай Элебаев (1902-1944) Бороондуу күнү Кай жылы экени жадымда1 жок, январь айынын бир суук күнү жолдо келе жатып, кеч кирип бара жаткан кезде, бир үтүрөйгөн боз үйгө бурулдум. Бул бир кашаттан түшө бериштеги сарайчынын жанындагы жалгыз үй болчу. Күнү бою жөө басып, чарчап, анын үстүнө алдымдан утур кардуу бороон болуп кетип, эми мындан ары жүрө турган чама жок эле. Үйдүн эки-үч эркеги бар экен. Мен барганда мурунтан айтып отурган аңгемелери бөлүнгөн да жок. Жанындагы кишиге аркасын ыктай, отту карай демитип, этеги жамаачыланган көк мата2 көйнөгү бар, оттун табына бөрткөн3 кызыл толугу менен…..

Данияр Исанов: Ата-Журт

Жазуучулар Союзу

Ата-Журт (Эссе) Ата Журт – деген сөздүн өзүн эстегенде, эчаккы өткөн бир учур эске түшөт. Ошол жылдары тагдыр мени Жер Ортолук деңиздин жээгине чейин сүрүп барып таштаган эле… Ал учурда тамырымды тартып, сырымды сураган жалгыз гана “күрп-шарп” эткен деңиздин толкуну болчу. Толкунга гана айтчумун сырымды. Ал менин ырымды угуп, ыйымды түшүнчү. * * * Көкүрөккө толгон бугумду деңизге төкчүмүн. Ата-бабам көрбөгөн алыскы жерде жүрүп, кайсы бир күнү онтобой туруп катуу жыгылганым эсимде. Таңды-кеч төшөк тартып жатып жаман ойлор жабышканда, Кудайдан тилегеним бир гана нерсе болгон. Эмнеси болсо да өз элиме толугу менен…..

Сүйүнбай Эралиев: Фронтто жаз. А мен чөптө жатамын, Жаткан өңдүү чоң атамдын төрүндө

Жазуучулар Союзу

Темиркул Үмөталиев Түбөлүк оттой Кеттиң эле майданга ушул жерден, Кубат коюп атыңды, өмүр берген. Кайсы тоонун бүркүтү дебедиби, Кызыл кыргын чабуулда сени көргөн!   Күйгүзүүчү чок болуп чачылгансың, Каарданган жолборстой качыргансың. Баатырсынган фашисттин башын жулган, Жазайылдын огундай атылгансың!   Курбалдашым согушка бирге кирген, Тозок отун бир кечип, бирге жүргөн. Карап турган ажыдаардан жалтанбастан, Найза сунуп качырган, кайра сүргөн!   Сүйүнбай Эралиев ****** Мына, дагы Тогузунчу Май келди, Жаркын жаздын коштоосунда акырын. Ал жылдарда бут баспады кай жерди, Баарын кошсо, болмок канча чакырым?   Жеңиш күнүн күтүп алган кез жакшы! Согуш толугу менен…..

Улуу Жеңишке 75 жыл

Жазуучулар Союзу

Улуу Жеңишке 75 жыл Урматтуу мекендештер! Кадырлуу калемдештер! Бүгүн, 9-май Улуу Жеништин 75 жылдык майрамы менен чын дилден куттуктайбыз. Кезинде душман менен салгылашып кан кечип жүрүп бизге бүгүнкүдөй жаркын күндү алып берген аталарыбызга түбөлүк таазим кылуу менен Улуу Жеңиш майрамы кут болсун демекчибиз. Урматтуу биздин баатыр аталар, энелер силер согушта кыпкызыл өрт кечип, кан кечип жүргөн талаалар эрдигиңердин аркасында бүгүн кыпкызыл гүлгө оронуп турат. Гүл заманды тартуулаган силер менен чексиз сыймыктанабыз! Эрдигиңерди эч качан унутпайбыз! Улуу согуш өчүрө албаган демиңерди, алалбаган өмүрүңөрдү убакыт уурдап жыл өткөн сайын катарыңар суюлуп барат. толугу менен…..