Month: February 2020

ТООЛОР ДА СҮЙЛӨЙТ

Жазуучулар Союзу

Кыргыз эл акыны Кожогелди Култегин 60 жашта Алыскы Алайкуунун биз али көрө элек турпатын көз алдыга тартып, сезбеген илебин сездирип акын Кожогелди Култегиндин ырлары алгач окуп баштаган күндөн бери жүрөккө жакын. “Жолчырак” (1985), “Шамалдагы үн” (1989) китептери жөнүндө кийин уктум, кийин колго кармап окудук. Биз алгач жүзүнөн сүйүп окуган китеп “Дарбаза жолго ачылат” (1993) болчу. Китептин жарык көргөн мезгили биздин алып учкан студенттик жылдарга туура келип, Союз жаңы урап, элдин көндүм жашоо эрежеси толук кыйрап турганын кайдан билет элек, өзүбүздүн өрөпкүгөн дүйнөбүз менен азыркы улуттук университеттин филфагында бир акын менен толугу менен…..

М.Абакиров: Таш Коргон. Ак Байбиче. Кара Кемпир

Жазуучулар Союзу

(Икая) Ибрагим Жунусовго арналат. Бул мартабалуу делген чакан бейтапкана калаанын чок ортосунда. Болгондо да сыртынан саябандуу сейил бакты элестеткен чар тарабы темир кашаа менен тосулган, төрт тарабын тең чоң жол кесип өткөн, ошо туш-тарабынын ортолорунда унаалар үчүн чоң дарбазалары, алардын капталдарында жөө-жалаңдар кирип чыккан өткөөлдөрү бар капкалуу өзүнчө бир кичинекей махала. Күндүз кумурсканын уюгундай кирип-чыккандардын аягы үзүлбөйт. Биерде илимий иштерди да жүргүзгөн, доктур болчу студенттерге да дарс окуган, оорулууларды да дарылаган, даңазалуу академиктердин ысымдары ыйгарылган бир нече клиника жайгашкан. Алар бири-биринен оолак турган көп кабат имараттардын өзүнчө бир комплекси. Урбанизацияга толугу менен…..

Кеңешбек Асаналиев “Китеп кумары”

Жазуучулар Союзу

Китептин түгөнгүс асыл-наркы жөнүндөгү ушул жөпжөнөкөй, бирок эң бир таза айтылган чындыкка башкалар эрте жетсе жеткендир, мен өзүм кечигип, өтө эле кечигип жеттим. Бала кезимен бир тууган Гриммдердин, Ханс Кристиан Андерсендин жомокторун окуп, Пушкин менен Лермонтовду жаттап чоңоюп, жетилген үй-бүлөдө төрөлгөн жокмун. Бул жарык дүйнөдө Гомер менен Данте, Сервантес менен Шекспир, Лев Толстой менен Федор Достоевский бар экенин кадыресе эрезеге жетип, Кыргыз пединституттун тил жана адабият бөлүмүндө окуп жүргөнүмдө зорго билдим. Маселен, Аргентинанын улуу жазуучусу Хорхе Луис Борхес “бейишти мен китепканага окшоштурам” деп жазганы бар. Бул салыштыруу түк бекеринен чыкпаптыр. толугу менен…..

Айдарбек Сарманбетов: Намыс

Жазуучулар Союзу

– Тур, өйдө. Кармашка камынгын.- деген үндөн Аскар көзүн ачса, кечээ кечинде Василий, Вася дей берсең болот деген чекирейген көк көз, кирпик кашына чейин сары орус сержант экен. Ак, калың бинт ала келиптир, аны менен тактадан баш көтөрүп, олтура кеткен Аскардын манжаларын бирден, анан баарын бириктирип эреже менен кылдат ороп жатып тиги: – Мурда ушинтип ороп, мушташтың беле? – деп сурады. – Ооба…- Аскар ага калп айтып койду. Анан кантмек, кечээ эле биринчи разрядмын деп жатса. Анысы да калп болчу. Болгону, айылдагы балдар менен машыкканда, анан Бишкектеги “Эмгек резерви” спорт толугу менен…..

Атанын куру

Жазуучулар Союзу

Бар экен, жок экен илгери өткөн заманда бир кишинин үч уулу болгон экен. Үч уул эрезеге жетип, аш десе ашка тойбой, иш десе ишке тойбой турган убагы келиптир. Албетте, бул убакта алардын атасы да карып үй-бүлөсүн бага албай калат. Ошондо ал үч баласын маңдайына отургузуп алып мындай кеңеш берет. – Ээ балдарым, мен мурункудай алдуу-күчтүү болгонумда силерди башым менен жер казсам да багат элем. Бирок, минтип алым кетип, төрүмөн көрүм жакын болуп отурам. Апаң экөөбүздө мындан нары силерди тойгузгудай дарман жок. Андан көрө үчөөң үч жакка барып өнөр үйрөнүп келгиле. толугу менен…..

Акын Т.Үмөталиев менен адабиятчы, сынчы К.Асаналиевдин маеги

Жазуучулар Союзу

К.Асаналиев: Мындан бир нече жыл мурда “Вопросы литературы” журналында совет поэзиясынын көрүнүктүү чебери М.Исаковскийдин “Качанга чейин?…” деген өтө курч макаласы жарыяланганы эсиңиздедир. Акын ал макаласында орус совет поэзиясынын өсүштөрүн белгилеп, анда сөзсүз зор таланттардын бар экенин айтып келип, өзүнүн макаласынын пафосун поэзиядагы терс көрүнүштөргө, ырдагы маанисиздикке, графоманияга арнаган эле. Мына эми дагы ошол эле “Вопросы литературы” журналынын өткөн жылкы санында сынчы В.Соловьевдин макаласы менен азыркы учурдагы орус поэзиясынын ал-абалы, өсүш традициясы жөнүндө дискуссия ачылып, азыр да уланып жатат. Мен булар жөнүндө айтып жаткан себебим, Сизди азыркы учурдагы кыргыз поэзиясы жөнүндө талаш-тартышка толугу менен…..

К.Орозбеков: Тандырдан бышып чыга элегимде, Тагдырдан, жазмыш экен таяк күттүм

Жазуучулар Союзу

Кайсы арыма күлөмүн Күн кечирсем күздөй болуп түнөргөн, Күлкүм чыгып кайсы арыма күлөм мен. Кайсы арыма күлкүлүү ыр жаратып, Кайсы арыма сулууларды сүйөм мен?   Жалгыздыкка моюн сунган аз-аздан, Жалбыракмын шамалдагы адашкан. Жазылыптыр баш тамгам да, чекитим, Жасашкан да… Мени демек жасашкан.   Санаам – жалын, жалынга өзүм күйөмүн, Барарга бир багыт таппайт жүрөгүм. Кейигендер “кейибе”,-деп айтышат, Күлкүм келет… Кайсы арыма күлөмүн..?   Түшүнбөй таякташар Жашыңдан жабышканда жүрөк оору, Жашоонун маанилүү эмес күнөө, сообу: Жаңырта албаган соң жүрөгүңдүн, Жаштары тамчылаган бирөө тоону.   Тамеки тутандырып “санаа” тартам, Таптаттуу кезин эстеп толугу менен…..

Рюноске Акутагава: Түнт токойдун коюнунда

Жазуучулар Союзу

Соттук тергөө учурунда отунчунун берген көрсөтмөсү Ооба. Сөөктү мен таптым. Бүгүн эртең менен адаттагыдай эле отун кыйып келүү үчүн тоо этегиндеги токойго барып, капысынан эле адамдын жансыз денесине туш болдум. Кайсы жерден? Ямасинге  кетчү жолду билесиздер да, дал мына ошол жолдон төрт-беш чакырымдай алыстыктан.  Ал жерде бамбук негизинен жаңыдан бой керип келе жаткан жапалак арча менен аралаш өсөт; анан калса, чычкан мурду жөргөлөгүс болгондуктан ал аймактан кимдир бирөөнү жолуктуруу өтө кыйын. Сөөк чалкасынан жатыптыр; үстүндө ак-көгүш түстөгү суйкан, ал эми башында, адатта борбордогулар кийип жүрүүчү эбоси шапке бар болчу. Мени толугу менен…..

“КАЙРЫКТАР ҮНСҮЗ БОЛОБУ?” – ДЕШТИ

Жазуучулар Союзу

СЫР Периштелер бетин бербей асмандын, Бозоруңку жаңы көзүн ачкан Күн. Боолголоп келээр маалын күткөнмүн, Боор толгоп жүрөгүмдү ачканмын. Түшүп шоола уйкудагы мага анан, Шоокуму аста дене-бойго тараган. Тунуп турду тунук бойдон келген сыр, Жерден, суудан, жылдыз, чөптөн, абадан. Көк асмандан нур төгүлүп жер көздөй, Күүсү анын улап жолун жер кезгей! Кара күүдөй – “Кара өзгөй”, “Кер өзөндөй”, Бирде жеңил – “Ибарат”, “Кыз кербездей”. …Былыктары калкып чыгып көрүнөө, Кылыктары сүйрөчүдөй көрүнө. Ушул биздин эл башылар угуп үн, Ушул укмуш көрүнсө эмне көзүнө. Байлык, бийлик, мансап көзүн байлаган, Эмнелерге кетти толуп айланам… толугу менен…..

САПТАР КАЛДЫ… ЖАЗЫЛЫП ДА, ЖАЗЫЛБАЙ…

Жазуучулар Союзу

САПТАР КАЛДЫ… ЖАЗЫЛЫП ДА, ЖАЗЫЛБАЙ… Оо, суук ойлор! Чаң-тополоң, дүрбөлөң Салбагыла силкип мээмди, жара жаздап чекемди! Мен силерди чыркыратып куду напалм мисалы Салам өрттөп! Калсын билбей Мекен бу! Оо, суук ойлор! Мээнин терең түпкүрүндө – зынданда чиригиле! Көрбөгүлө жарыкты! Мен баарыңды өзүм менен көрүмө ала кетем… Калсын билбей тарых бу!                                                                 29.12.1982.                                                  Табылды МУКАНОВ         Оо, Табийгат!       Алаарымды алдым, берээримди бере алдым бекен?       Бардыгы башкача башталбады беле? Анан, неге турмушта өкчөгөн чүкөм айкүр түшпөй, аласалып кетти? Канакей, кечээки келечектен көптү үмүттөнткөн көкүрөк толо дымак? Бардыгы… Бардыгы толугу менен…..